Yeni Gelişme
13 Eylül 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’da (“32 sayılı Karar“) yapılan değişiklikle Türkiye’de yerleşik kişiler arasında yapılacak birtakım sözleşmeler kapsamındaki ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması yasaklanmış ve ve T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı (“Bakanlık“), yukarıdaki sınırlamalara ilişkin olarak istisnalar getirmeye yetkilendirilmişti. Bakanlık tarafından, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ’de (Tebliğ No: 2008-32/34) yapılan değişikliklerle, dövizle ödeme yasağının istisnaları belirlendi. Değişikliğe ilişkin tebliğ 6 Ekim 2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlandı.
Değişiklik ne getiriyor?
İstisnalar
Aşağıdaki sözleşmeler dövizle ödeme yasağına tabi olmayacak:
13 Eylül 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’da (“32 sayılı Karar“) yapılan değişiklikle Türkiye’de yerleşik kişiler arasında yapılacak birtakım sözleşmeler kapsamındaki ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması yasaklanmış ve ve T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı (“Bakanlık“), yukarıdaki sınırlamalara ilişkin olarak istisnalar getirmeye yetkilendirilmişti. Bakanlık tarafından, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ’de (Tebliğ No: 2008-32/34) yapılan değişikliklerle, dövizle ödeme yasağının istisnaları belirlendi. Değişikliğe ilişkin tebliğ 6 Ekim 2018 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlandı.
Değişiklik ne getiriyor?
İstisnalar
Aşağıdaki sözleşmeler dövizle ödeme yasağına tabi olmayacak:
- (i) Yurt dışında ifa edilen iş sözleşmeleri ile (ii) Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişilerin veya dışarıda yerleşik kişilerin Türkiye’de bulunan şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, doğrudan veya dolaylı olarak yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin bulunduğu şirketler veya (iii) serbest bölgelerde yer alan şirketlerin serbest bölgedeki faaliyetleri kapsamında taraf olduğu iş sözleşmeleri.
- (i) Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan veya dışarıda yerleşik kişilerin Türkiye’de bulunan şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, doğrudan veya dolaylı olarak yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin bulunduğu şirketler ile serbest bölgelerde yer alan şirketlerin serbest bölgedeki faaliyetleri kapsamında taraf olduğu danışmanlık, aracılık ve taşımacılık dâhil hizmet sözleşmeleri ile (ii) Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışında gerçekleştirecekleri faaliyetler kapsamında yapılan veya (iii) ihracat, transit ticaret, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler veya (iv) Türkiye’de başlayıp yurt dışında sonlanan ve yurt dışında başlayıp Türkiye’de sonlanan elektronik haberleşmeye ilişkin veya (v) Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışında gerçekleştirecekleri faaliyetler kapsamında yapılan danışmanlık, aracılık ve taşımacılık dâhil hizmet sözleşmeleri.
- Gemi inşası, tamiri ve bakımına ilişkin eser sözleşmeleri.
- Taşıt ve iş makinelerinin satışı ve kiralanmasına ilişkin olanlar hariç olmak üzere her türlü menkul mala ilişkin satış ve kira sözleşmeleri.
- 32 sayılı Karar’ın döviz kredisi kullanımına ilişkin maddeleri kapsamında belirtilen finansal kiralama sözleşmeleri.
- Kamu kurum ve kuruluşları ile Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı şirketlerinin (örn. ASELSAN, TUSAŞ ve Roketsan) taraf olduğu, gayrimenkul satış ve gayrimenkul kiralama dışında kalan sözleşmeler.
- Kamu kurum ve kuruluşlarının taraf olduğu döviz cinsinden veya dövize endeksli ihaleler, sözleşmeler ve milletlerarası anlaşmaların ifası kapsamında olmak kaydıyla; yüklenicilerin üçüncü taraflarla akdedeceği gayrimenkul satış, gayrimenkul kiralama ve iş sözleşmeleri dışında kalan sözleşmeler.
- Bakanlık’ın 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamında gerçekleştirdiği işlemlerle ilgili olarak bankaların taraf olduğu sözleşmeler.
- 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile bu kanuna dayalı olarak yapılan düzenlemeler çerçevesinde sermaye piyasası araçlarının oluşturulması, ihracı ve alım satımına ilişkin sözleşmeler.
- Yurt dışında üretilen yazılımlara ilişkin satış sözleşmeleri.
- Donanım ve yazılımlara ilişkin lisans ve hizmet sözleşmeleri.
Döviz’den TL’ye Dönüşüm
- TL’ye dönüşüm için verilen 30 günlük süre uzatılmadı.
- Taşıt ve iş makinelerinin kiralanmasına ilişkin olarak 13 Eylül 2018 tarihinden önce imzalanan sözleşmeler bakımından TL’ye dönüşüm zorunlu olmayacak.
- TL’ye dönüşmesi gereken sözleşmelerde yer alan bedellerin dönüşümünde mutabakata varılamazsa söz konusu bedeller, 2 Ocak 2018 tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın gösterge niteliğindeki efektif satış kuru kullanılarak hesaplanan tutara, 2 Ocak 2018 tarihinden yeniden belirleme tarihine kadar Türkiye İstatistik Kurumu’nun her ay için belirlediği tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın eklenmesi suretiyle belirlenecek.
- Döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkün olmayan sözleşmelerde tahsili yapılmış veya gecikmiş alacaklar için yukarıda belirtildiği gibi yeniden belirleme yapılamayacak.
- 13 Eylül 2018’den önce imzalanan konut ve iş yeri dâhil gayrimenkul kiralama sözleşmelerine ilişkin yeniden belirlemenin en az iki yıllığına yapılması zorunlu olacak.
Diğer Hususlar
- Konut ve iş yeri dâhil gayrimenkul satış ve kiralama sözleşmeleri dövizle ödeme yasağına tabi olmaya devam edecek.
- Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışındaki; şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, işlettiği veya yönettiği fonlar, yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin bulunduğu şirketler ile doğrudan ya da dolaylı olarak sahipliklerinde bulunan şirketler Türkiye’de yerleşik olarak değerlendirilecek ve bu kişilerin Türkiye’de yerleşik kişilerle yaptıkları sözleşmeler bakımından dövizle ödeme yasağı söz konusu olacak.
