Yeni Gelişme
Konkordato sürecinde karşılıksız çıkan çeklere ilişkin tüzel kişilerin yetkili temsilcilerinin cezai sorumluluğunun tespiti hususunda farklı bölge adliye mahkemesi ceza daireleri kararları arasında uyuşmazlık bulunmaktaydı. Yargıtay 19. Ceza Dairesi, 10.6.2019 tarihinde verdiği 2019/23974 E. ve 2019/9339 K. sayılı kararıyla (“Karar”) bölge adliye mahkemeleri ceza dairelerinin kararları arasındaki uyuşmazlığı nihai olarak gidermiş ve bu konuda verilecek olan mahkeme kararlarında uyulması gereken kaideleri ortaya koymuştur. Karara konu karşılıksız çekler, bir tüzel kişinin yetkili temsilcilerinin konkordato talebinde bulunmadan ya da geçici mühlet kararı verilmeden önce şirket adına ileri tarihli şekilde keşide ederek alacaklıya teslim ettikleri ve tüzel kişinin ticari defter ve kayıtları ile konkordato projesinde yer alan ve konkordato yargılaması sürecinde karşılıksız çıkan çeklerdir.
Alacaklının Şikâyetine İlişkin Mevcut Kural
Karşılıksız çıkan çekin alacaklısının, karşılıksızdır işlemini öğrendiği tarihten itibaren üç ay ve her halde fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde şikâyette bulunması üzerine, borçlu tüzel kişinin yetkili temsilcileri aleyhine karşılıksız çıkan çekle ilgili olarak yetkili icra ceza mahkemesi nezdinde ceza davası açılmaktadır.
Bekletici Sorun
Yeni karar uyarınca, borçlu şirketin konkordato talebi mevcutsa, ceza davasına bakmakla yetkili icra ceza mahkemesi, konkordato talebini ele alan ticaret mahkemesinin vereceği hükmü bekletici sorun yapacaktır.
Konkordato Yargılamasının Sonucu
Karar’a göre; icra ceza mahkemesi, değerlendirmesinde şu ihtimalleri dikkate alarak sonuca varacaktır:
- Konkordato projesi tasdik edilirse; bu tasdik kararıyla birlikte konkordato anlaşması kesinleşmiş ve suça konu karşılıksız çekin sonuçları yeniden belirlenmiş olacağından, karşılıksız çek bir nevi ileri vadeli borç senedi haline gelecek ve böylece borçlu tüzel kişinin yetkilisi olan sanıkların cezai sorumluluğundan söz edilemeyecektir.
- Konkordatonun reddine karar verilirse
a.Eğer konkordato yargılamasını yapan ticaret mahkemesi, borçlu tüzel kişiye ilişkin çek hesabının yönetimi, bu hesaba para aktarma ve çek hesabı üzerinde tasarruf etme gibi yetkileri yönetim organından alıp komisere vermiş ve bankaya ibraz edilen çek, komiserin yetkili olduğu dönemde karşılıksız çıkmışsa; tüzel kişilik yetkililerinin cezai sorumluluğu devam etmeyecektir;
b.Eğer konkordato yargılamasını yapan ticaret mahkemesi bu şekilde açık bir karar vermemişse, bu konudaki tüm yetkiler tüzel kişinin yöneticilerinde olacağından, söz konusu karşılıksız çekten dolayı borçlu tüzel kişinin temsilcilerinin cezai sorumluluğu devam edecektir.
Sonuç
Konkordato başvurusunda bulunan bir tüzel kişi adına talep tarihinden önce ya da geçici mühlet kararı verilmeden önce ileri tarihli bir çek keşide edilmesi ve konkordato süreci içerisinde bu çekin karşılıksız çıkması halinde, borçlu tüzel kişinin yetkililerinin cezai sorumluluğu Karar’da açıklandığı şekilde ve konkordato projesinin tasdiki veya reddi sonucunda ortaya çıkan farklı ihtimallere göre belirlenecektir.
