Yeni Gelişmeler
Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (“Torba Kanun“) 19 Temmuz 2019 tarih ve 30836 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Torba Kanun finansal yeniden yapılandırmaya ve gelir vergisine ilişkin düzenlemeler içeriyor.
Torba Kanun ne getiriyor?
Finansal Yeniden Yapılandırma
13 Mayıs 2019 tarihinde paylaştığımız mevzuat değişikliği bülteninde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun hazırladığı, Finansal Sektöre Olan Borçların Yeniden Yapılandırılması Hakkında Kanun Taslağı’nı paylaşmıştık. Ancak yasamanın tercihi, finansal yeniden yapılandırma için bağımsız bir kanun çıkarmak yerine, Torba Kanun ile finansal yeniden yapılandırmaya ilişkin hükümleri (“FYY Hükümleri“) 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’na eklemek oldu.
FYY Hükümleri yürürlük tarihinden itibaren iki yıl süreyle uygulanacak. Cumhurbaşkanı, bu süreyi iki yıl daha uzatmaya yetkili olacak.
- FYY Hükümleri’nin yürürlüğe girmesi ile birlikte, daha önceden Finansal Sektöre Olan Borçların Yeniden Yapılandırılması Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik“) ile düzenlenen, finansal kuruluşlarca finansal yeniden yapılandırma yapılması hususu kanuni bir zemin kazandı. FYY Hükümleri, finansal yapılandırmaya ilişkin usul ve esaslar için Yönetmelik’e ve çerçeve anlaşmalara atıf yapıyor.
- FYY Hükümleri’nde alacaklı kuruluşlar tanımı, Türk bankaları, finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri, borçlulara doğrudan kredi kullandırmış olan yurt dışında kurulu bankalar ve finansal kuruluşlar, Türkiye’ye doğrudan yatırım yapan çok taraflı bankalar ve kuruluşlar ile alacak tahsiline yönelik olarak bu alacaklılar tarafından kurulacak özel amaçlı şirketleri ve aynı amaçla kurulan yatırım fonlarını kapsıyor.
- FYY Hükümleri, alacaklı kuruluşların finansal yapılandırma kapsamında vade uzatmak, ilave kredi vermek, alacaklardan kısmen veya tamamen vazgeçmek ve alacakları iştirake çevirmek dâhil gerekli görülen tedbirleri almasına imkân tanıyor.
- Yönetmelik’le uyumlu olacak şekilde, borçluların finansal yeniden yapılandırma kapsamına alınabilmesi için makul bir süre içinde geri ödeme kabiliyeti kazanması gerektiği hususu netleştirildi. Finansal yeniden yapılandırma kapsamına alınacak borçluların mali durumlarının tespiti, bağımsız denetim kuruluşları tarafından veya çerçeve anlaşmalar kapsamında belirlenecek kuruluşlar tarafından veya borçlunun kabul etmesi halinde alacaklı kuruluş tarafından yapılabilecek.
- Bankaların yeniden yapılandırma kapsamında teminat azaltması, anapara ve diğer alacaklardan vazgeçerek kayıttan düşmesi veya benzer işlemlerle kredileri yeniden yapılandırması zimmet suçu teşkil etmeyecek.
- FYY Hükümleri uyarınca bankaların, krediler için yeterli düzeyde karşılık ayrılması, kredilerin sınıflandırılması, garantilerin ve teminatların alınması, bunların değerinin ve güvenilirliğinin ölçülmesi, takibe alınan kredilerin izlenmesi, kredilerin kayıttan düşülmesi ve yeniden yapılandırılması dâhil geri ödenmesine ilişkin politikaları oluşturması ve bunları icra edebilecek gerekli yapıları tesis etmesi gerekiyor.
- FYY Hükümleri uyarınca krediler ile ilgili olarak ayrılan özel karşılıkların tamamı ayrıldıkları yılda kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilecek.
- FYY Hükümleri uyarınca yeniden yapılandırma kapsamında yapılacak işlemler ile hazırlanacak belgeler, damga vergisi, kaynak kullanımı destekleme fonu, banka ve sigorta muameleleri vergisi ve diğer resim ve harçlardan muaf olmak da dâhil, ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere birçok vergi istisnasından yararlanacak. Ancak, finansal yeniden yapılandırma kapsamına alınan bir borçlunun borçlarının iki yıl içinde tekrar finansal yeniden yapılandırmaya konu edilmesi halinde, bu vergi istisnalarından faydalanılamayacak.
- Vergi istisnaları alacaklı kuruşların edindikleri varlıklar ve teminatları alacaklı kuruluşların kendi aralarında veya borçluya devri hariç, elden çıkardıkları hallerde uygulanmayacak.
- Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-f maddesinde yer alan istisna hükmü, kanuni takibe alınma şartı aranmaksızın alacaklı kuruluşlara ilgili varlıklarını çerçeve anlaşmaları ve finansal yeniden yapılandırma sözleşmeleri kapsamında devreden kurumlar ile bu suretle ilgili varlıkları devralan söz konusu alacaklı kuruluşların bu varlıkları satışından doğan kazançları hakkında da uygulanacak.
- Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/4-r maddesinde yer alan istisna hükmü, ilgili varlıkların çerçeve anlaşmaları ve finansal yeniden yapılandırma sözleşmeleri kapsamında alacaklı kuruluşlara devir ve teslimi ile bu suretle ilgili varlıkları devralan alacaklı kuruluşların bu varlıkları devir ve tesliminde de uygulanacak.
- Bu vergi istisnaları iki yıllık süreyle sınırlı olmaksızın uygulanacak ve uygulamaya konular işlemler gerçekleşmese dahi geri alınmayacak.
- Tahsil imkânı kalmaması nedeniyle kayıttan düşülen krediler, özel karşılıkların ayrılması kaydıyla, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca “değersiz alacak” olarak kabul edilecek.
Sonuç
FYY Hükümleri ile finansal kuruluşların finansal yeniden yapılandırma yapması teşvik ediliyor.
