Bankacılık Mevzuatı Değişiyor – 19 Şubat 2020

Yeni Gelişme

5411 Sayılı Bankacılık Kanunu (“Bankacılık Kanunu”), 5464 Sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu ve 6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunlarında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi 6 Şubat 2020 Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunuldu.

Ne Değişecek?

 Kredi sayılan işlemler kapsamının genişletilmesi

• Değişiklikler kapsamında kalkınma ve yatırım bankaları ile katılım bankalarının kredi sayılan finansmanlarına Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından (“BDDK”) belirlenecek diğer yöntemler eklenerek kredi sayılan işlemler kapsamının genişletilmesi ve (ii) yeni finansman yöntemlerinin oluşması halinde, bu yöntemlerin de kredi sayılabilmesi için BDDK’ye yetki verilmesi öngörülüyor.

Risk grupları kapsamlarının yeniden belirlenmesi

• Yapılması planlanan değişiklik ile bankanın dâhil olduğu risk grubuna dâhil edilecek kişilerin, bunların eş ve çocuklarını da içerecek şekilde yeniden belirlenmesi öngörülmektedir.
• Önerilen değişiklik ile Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi (“TVF A.Ş.”), Türkiye Varlık Fonu (“TVF”); veya bunlara ait fonlara ait bankaların ayrı bir risk grubu oluşturması öngörülüyor.

Kredi sınırlamalarına tabi olmayan işlemler kapsamına Türkiye Varlık Fonu’nun eklenmesi

• Yapılması planlanan değişiklik ile TVF A.Ş., TVF veya bunlara ait fonlar ile yapılan işlemlerin, bu kurumlarca çıkarılan ya da ödenmesi garanti edilen bono, tahvil ve benzeri borçlanma araçlarının kredi sınırlamalarına tabi olmaması öngörülmektedir.

Kalkınma ve yatırım bankalarının faaliyet alanlarının genişletilmesi

• Kanun teklifi kalkınma ve yatırım bankalarının fon sağlayabilecekleri alanların genişletilmesi ve bu alanların belirlenmesinde BDDK’ya daha fazla yetki verilmesini öngörüyor.
• Bu çerçevede (i) katılım bankalarına ilaveten kalkınma ve yatırım bankalarının da faizsiz yöntemlerle faaliyetlerde bulunmaları ve bu faaliyetlere ilişkin usul ve esasların BDDK tarafından belirlenmesi ve (ii) katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarınca faizsiz finansman sağlamak amacıyla gerçekleştirilen ortaklıkların ilgili bankanın risk grubunda sayılmaması öngörülmektedir.

Bankacılık sektöründe gözetim ve denetimin yoğunlaştırılması

• Söz konusu değişiklikler kapsamında bankaların, BDDK’nın uygulamaya ilişkin usul ve esasların belirlenmesinde yetkili olacağı şekilde, mali bünyelerinde ilerleyen dönemlerde oluşması muhtemel sorunların ve bu durumlara ilişkin alınması öngörülen önlemlerin önceden belirlenmesi suretiyle hazırlayacakları önlem planının BDDK’ya gönderilerek denetime hazır tutulması sayesinde gözetim ve denetim süreçlerinin etkinliğinin artırılması ve karar alma ile uygulama süreçlerinin hızlandırılması öngörülüyor. Ayrıca, yapılan denetimler sonucunda mali bünyede bozulma yaratacak hallerin gerçekleştiğinin veya gerçekleşme ihtimalinin tespit edilmesi halinde önlem planlarının bankaca uygulanması beklenmeksizin gerekli tedbirlerin alınması konusunda BDDK’ya yetki veriliyor.
• Yapılması planlanan değişiklik ile bankalar tarafından, finansal piyasalarda yapay arz, talep veya döviz kuru dahil fiyat oluşumunu sağlamak amaçlı işlem ve uygulamalar yapılmasının, internet ortamı dahil farklı araçlarla gerçeğe aykırı ve yanıltıcı bilgilerin yayılmasının, tasarruf sahiplerinin gerçeğe aykırı ve yanıltıcı şekilde yönlendirilmesinin veya bu amacı sağlamaya yönelik benzer işlem ve uygulamaların yapılmasının finansal piyasalarda manipülasyon ve yanıltıcı işlem olarak kabul edilmesi ve hangi işlem ve uygulamaların bu madde kapsamına gireceğinin BDDK tarafından belirleneceği öngörülmüştür.

Bankacılık sırlarına ilişkin korumanın artırılması

• Kanun teklifi ile müşteri bilgilerinin 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na göre açık rıza alınmış olsa dahi müşterinin kendisinden gelen aktif bir talep veya talimat olmadıkça yurt içi ve dışındaki gerçek ve tüzel kişilerle paylaşılamaması ve BDDK’nın, müşteri bilgilerinin yurt dışına aktarılması konusunda ilave kısıtlamalar getirmeye yetkili kılınması öngörülüyor.

Bankacılık faaliyetleri ücretlerini belirleme yetkisinin el değiştirmesi

• Önerilen değişiklikler ile bankaların kredi, mevduat, dış ticaret, transfer, nakit yönetimi ve kredi kartı gibi tüm faaliyetlerinden her ne ad altında olursa olsun aldıkları ücret, masraf ve komisyonların belirlenmesi hususundaki yetkilerin Cumhurbaşkanı’ndan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na (“TCMB”) verilmesi planlanıyor.

Bankacılık mevzuatı kapsamındaki ceza ve önlemlerin ağırlaştırılması

• Değişiklikler kapsamında, Bankacılık Kanunu, Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu ve Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’na tabi kişilere ilişkin idari para ceza tutarlarının 100 kata varan artışlarla güncellenmesi planlanıyor.
• Yapılacak değişiklik uyarınca, Bankacılık Kanunu kapsamında belirlenen ortaklık sınırlarının aşılması hâlinde, aşım tutarının özkaynak hesaplamasında ana sermayeden indirilmesi yerine söz konusu aşım tutarının yüksek risk ağırlığına tabi tutulması öngörülüyor.

Azami akdi faiz ve gecikme faizi oranlarının açıklanmasında TCMB’ye sağlanan yetki

• Değişiklikler kapsamında TCMB’ye azami akdi faiz ve gecikme faizi oranlarının açıklanması için verilen üç aylık süre kaldırılarak TCMB’nin uygun göreceği zaman ve aralıklarla, herhangi bir sınırlama olmaksızın, belirlenmesi öngörülüyor.

Faktoring şirketlerinin asgari sermaye tutarlarının artırılması

• Faktoring şirketlerinin kuruluşunda nakden ödenecek sermaye tutarının yirmi milyon Türk Lirasından elli milyon Türk Lirasına çıkarılarak, söz konusu şirketlerin sermaye yapılarının güçlendirilmesi öngörülüyor. Buna ek olarak, mevcut faktoring şirketlerinin asgari ödenmiş sermayelerini kanun teklifinin yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içinde elli milyon Türk Lirasına çıkarmaları ve BDDK’nın bu süreyi iki yılı geçmemek üzere uzatabilmesi öngörülüyor.

Sonuç

Türkiye Büyük Millet Meclisi nezdinde görüşülmekte olan teklif, sektör güvenliğinin sağlamlaştırılması ve değişen şartlara uyum marifetiyle Türk bankacılık mevzuatına modern bir soluk kazandırmayı sağlayacak enstrümanlar içeriyor. Böylelikle daha da sağlamlaşacak piyasa güvenliği ile bankacılık piyasasının büyümesi hedefleniyor.