Giriş
İlk olarak Aralık 2019’da Wuhan, Çin’de ortaya çıkan COVID-19 hastalığı, dünyanın birçok ülkesine yayılarak kısa bir zamanda salgın hastalık haline geldi ve 11 Mart 2020 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü, COVID-19’u birden fazla ülkede yayılan ve fazla sayıda insanı tehdit eden bulaşıcı bir hastalık olarak (pandemi) ilan etti. COVID-19, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de etkisini göstermekte olup, iş aleminin gündemindeki en önemli konu haline geldi.
Bu bülten, COVID-19 salgınının şirketlerin finansal yükümlülükleri üzerindeki muhtemel etkilerini değerlendirmelerine yardımcı olmak için hazırlanmıştır. Bu kapsamda, finansman sözleşmelerinize ilişkin olarak özellikle aşağıdaki önemli noktaları değerlendirmenizi tavsiye ederiz.
Önemli Noktalar
- Bilgi sağlama taahhütleri: COVID-19 sebebiyle doğmuş olabilecek bilgi sağlama yükümlülüklerinizi (temerrüt, olası temerrüt gibi) değerlendirip bu bilgileri ne kadar süre içinde sağlamanız gerektiğini belirleyiniz.
- Mali rasyoların hesaplanması: COVID-19 sebebiyle meydana gelen öngörülemeyen maliyet veya zararların, mali rasyoların hesaplamasında düzeltme kalemi olarak dikkate alınıp alınamayacağını değerlendiriniz. Bu kapsamda, olumsuz etkilerin mali taahhütlerinizi ne zaman etkileyeceğini anlayabilmek adına FAVÖK gibi temel göstergelerin hangi tarihler itibarıyla hesaplanması gerektiğini belirlemenizi öneririz.
- Ek borçlanmaya ilişkin taahhütler: Kısa veya orta vadede ilave likidite gerekmesi halinde, ek borçlanma kabiliyetinizi kısıtlayıcı herhangi bir yükümlülüğün varlığının kontrolü gerekmektedir. Esneklik sağlayabilmek adına çeşitli yapılandırma seçeneklerini değerlendiriniz.
- Temerrüt Yoktur beyanı: “Temerrüt yoktur” beyanı, çoğunlukla borçlunun veya bağlı ortaklıklarının taraf olduğu sözleşmeler kapsamında (çapraz), temerrüt hali oluşmadığına ilişkin bir beyanı içerebilmektedir. Bu beyanın verildiği ve belli tarihlerde tekrar edildiğinin varsayıldığı durumlarda, tedarik zincirinin bozulması veya çalışanların işe gelmemesine yönelik önlemler nedeniyle önemli sözleşmelerinizi ihlal etmiş olabileceğinizi ve bu durumun söz konusu “temerrüt yoktur” beyanının ihlaline sebep olabileceğini göz önünde bulundurunuz.
- Önemli Olumsuz Değişiklik: Finansman sözleşmeleriniz kapsamında önemli olumsuz değişikliğe ilişkin bir beyan veya temerrüt hali bulunması halinde, COVID-19’un mevcut etkilerinin önemli olumsuz değişikliğe yol açıp açmadığını veya ileride yol açıp açmayacağını değerlendiriniz. Bu kapsamda önemli olumsuz değişikliğin ilgili sözleşmeleriniz kapsamındaki sonuçlarını değerlendirmenizi tavsiye ederiz.
- Mücbir Sebep: Finansal yükümlülüklerin ifasının mücbir sebeple geçici veya kesin olarak imkansız hale geldiğini iddia etmek her ne kadar güç olsa da, COVID-19 salgınının finansal yükümlülükleriniz açısından mücbir sebep teşkil edip etmediğini değerlendiriniz.
- Çapraz temerrüt: Bir finansman sözleşmenizde temerrüde düşmeniz halinde bunun diğer sözleşmelerinizde temerrüde sebep verip vermeyeceğini değerlendiriniz.
- Faiz ödeme yükümlülükleri: Vadesi yaklaşan faiz ödeme yükümlülükleriniz ve bunları gerçekleştirmemenin sonuçlarını değerlendiriniz.
- Kredi derecelendirmesinin düşürülmesi: Şirketin kredi derecelendirme notunun düşürülmesinin yaratabileceği olumsuz sonuçlara ilişkin olarak finansman sözleşmelerinizi değerlendiriniz.
- Yakın tarihli vadeler: Herhangi bir finansman sözleşmeniz kapsamında yaklaşan vade tarihi bulunup bulunmadığını ve bu kapsamda, refinansman veya yeniden vadelendirme ihtiyacınız bulunup bulunmadığını değerlendiriniz.
- Nakit akışı sorunları: Nakit akışına ilişkin sıkıntılarınızı giderebilmek veya yönetebilmek adına şirketinize tahsis edilmiş ve kullanılabilir durumdaki kredileriniz, ek borçlanma imkânlarınız, tasarrufta bulunabileceğiniz varlıklarınız, sermaye katkıları ve diğer kaynakları değerlendiriniz; bu işlemleri gerçekleştirmek için mevcut finansman sözleşmeleriniz kapsamında izninizin olup olmadığını belirleyiniz.
- Erken ödeme ve borcu satın alma: Erken ödeme veya borcunuzu satın alma yoluyla olası bir finansal yükümlülük ihlalinin önüne geçme imkânınızın bulunup bulunmadığını değerlendiriniz. Örneğin, elinizdeki nakitle doğru zamanda yapılan bir gönüllü erken ödeme, faiz yükünüzü düşürebilir ve toplam finansman maliyetinizi sizin için en uygun hale getirebilir.
- Vade uzatımı/ödemelerin ertelenmesi/taahhütlerin yeniden belirlenmesi: COVID-19’un mali sonuçlarının ciddi olması durumunda, vade uzatılması, ödemelerin ertelenmesi veya mevcut taahhütlerin yeniden belirlenmesi için finansman sözleşmelerinin tadil edilmesi gerekebilecektir. Bu değişiklikler, alacaklıların onayı ve bazı durumlarda onay/tadil ücreti alınmasını gerektirecektir. Çok kreditörlü sözleşmelerde basit değişiklikler, genellikle %50 veya %66’dan fazla veya benzeri çoğunluklar ile kararlaştırılabilmektedir. Bununla birlikte, vade uzatımı veya ödemesiz süreleri içeren geri ödeme tarihlerinde değişiklik gibi yapısal değişiklikler daha yüksek eşikler ve hatta tüm kredi verenlerin iznini gerektirebilecektir. Keza, finansal yeniden yapılandırma çerçeve anlaşması kapsamında yapılacak yapılandırma işlemleri için nisaplar %66.6’dan başlamaktadır.
Sonuç
Finansal sözleşmelerde yer alan finansal ve diğer taahhütler, maalesef, bugünlerde daha büyük önem kazanmaktadır. Finans yöneticilerinin, finansal sözleşmelerini yukarıda yer alan noktalar ışığında incelemeleri, erken teşhis ve müdahale için kendilerine önemli bir imkân tanıyacak ve bu sayede bu zorlu dönemin daha az hasarla atlatılmasına yardımcı olacaktır.
