Yeni Gelişme
Resmi Gazete’de 15 Nisan 2020 tarihinde yayımlanarak kanunlaşan 7242 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun“) ile başta 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu olmak üzere toplam 11 kanunda değişiklik yapılmıştır.
Kanun Ne Diyor?
1. Açık ceza infaz kurumlarında yerine getirilecek cezaların kapsamı genişletildi.
Kanun ile birlikte, kasıtlı olarak işledikleri suçlardan dolayı haklarında toplam üç yıl veya daha az hapis cezası verilmiş olan kişiler, cezalarını doğrudan açık ceza infaz kurumlarında yerine getireceklerdir. Terör suçları, örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar ve cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan dolayı mahkûm olanlar ile ikinci defa aynı suçtan hüküm giyen kişiler ve koşullu salıverilme kararının geri alınması nedeniyle cezası aynen infaz edilmeye devam edilen kişiler, bu hükmün kapsamı dışında bırakılmıştır.
Taksirli suçlardan dolayı toplam beş yıl veya daha az süreyle haklarında hapis cezası verilen kişiler, adli para cezası hapis cezasına çevrilenler ve İcra ve İflas Kanunu gereğince tazyik hapsine tabi tutulan kişiler de haklarında verilen cezaları doğrudan açık ceza infaz kurumlarında yerine getireceklerdir.
Hükümlülerin kapalı ceza infaz kurumundan açık ceza infaz kurumuna ayrılmalarına; hükümlünün toplumla bütünleşmeye hazır olduğunun idare kurulunca saptanması halinde infaz hâkimlerince yapılan değerlendirme sonucunda karar verilecektir.
2. COVID-19 pandemisi nedeniyle bazı hükümlüler 31 Mayıs 2020 tarihine kadar izinli sayılacak.
COVID-19 salgınının Türkiye’de yayılmasını önlemek amacıyla alınan tedbirler kapsamında hazırlanan Kanun uyarınca açık ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler, kapalı ceza infaz kurumunda bulunup da açık ceza infaz kurumlarına ayrılmaya hak kazanan hükümlüler ve haklarında denetimli serbestlik tedbiri uygulanan hükümlüler, 31 Mayıs 2020 tarihine kadar izinli sayılacaklardır. Salgının devam etmesi halinde bu süre, Sağlık Bakanlığının önerisi üzerine Adalet Bakanlığı tarafından her defasında iki ayı geçmemek üzere üç kez uzatılabilecektir.
3. Denetimli serbestlik uygulamasına ilişkin geçici hükümler kabul edilmiştir.
Kanun’la getirilen geçici madde 6/1 uyarınca, 30 Mart 2020 tarihine kadar işlenen suçlarda, açık ceza infaz kurumunda veya çocuk eğitim evinde bulunan ve koşullu salıverilmesine üç yıl veya daha az süre kalan iyi hâlli hükümlülerin denetimli serbestlikten faydalanabilmesi sağlanmaktadır. Kanun’un düzenlemesinden anlaşıldığı üzere sadece hâlihazırda hükümlü olanlar değil, 30 Mart 2020 tarihinden önce işledikleri suçlardan dolayı, bu tarihten sonra hüküm giyenler de bu hükümden faydalanacaklardır. Kasten öldürme suçları, kasten yaralama ve neticesi itibarıyla ağırlaşmış yaralama suçları, işkence suçu, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar, özel hayatın gizliliğine ilişkin suçlar, uyuşturucu suçları ve terör suçları bu hükmün kapsamı dışında bırakılmıştır.
Ayrıca, geçici madde 9/6 uyarınca açık ceza infaz kurumlarına ayrılmasına bir yıl veya daha az süre kalan iyi halli hükümlüler, eğer hapis cezaları on yıldan az ise bir ayını, on yıl ve daha fazla ise üç ayını kapalı ceza infaz kurumunda geçirmişlerse, talepleri halinde açık ceza infaz kurumlarına gönderilebilecektir. Devletin güvenliğine, anayasal düzene ve devlet sırlarına karşı işlenen suçlar ile terör ve örgüt suçları bu hükmün kapsamı dışında bırakılmıştır.
4. Koşullu salıverilmeden yararlanabilmek için ceza infaz kurumlarında geçirilmesi gereken süreler yeniden belirlenmiştir.
Kanun uyarınca, koşullu salıverilme hükümlerinden yararlanabilmek için ceza infaz kurumlarında bulunan sürenin iyi halli olarak geçirmesi gerekmektedir. Düzenlemeyle, koşullu salıverilme oranı kural olarak 2/3’ten yarıya, ikinci defa işlenen suçlar ve örgütlü suçlar bakımından ise 3/4’ten 2/3’e indirilmektedir.
Ancak kasten öldürme, neticesi itibarıyla ağırlaşmış yaralama suçu, işkence, cinsel istismar suçları, terör suçları, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk ile özel hayatın gizliliğine karşı suçlarından dolayı haklarında hapis cezası verilen kişiler, bu indirimin kapsamında değildir.
Sonuç
Kanun ile birlikte, cezaların infazına ve denetimli serbestlik uygulamalarına ilişkin önemli değişiklikler yapılmış, infaz süreleri kısaltılmış ve hükümlüler açısından cezaevinde geçirilecek süreler azaltılmıştır. Ayrıca Türkiye’de hızlıca yayılmaya devam eden COVID-19 sebebiyle açık ceza infaz kurumlarında bulunanlar ile denetimli serbestlik tedbiri uygulanan hükümlülerin, 31 Mayıs 2020 tarihine kadar izinli sayılması düzenlenmiştir.
COVID-19 salgını ile ilgili hukuki düzenlemelerle ilgili bilgilere Esin Avukatlık Ortaklığı Coronavirüs Masası‘ndan ulaşabilirsiniz.
