Yeni Gelişme
7244 sayılı Yeni Koronavirüs (COVID-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“7244 sayılı Kanun“) 17.04.2020 tarih ve 31102 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 7244 sayılı Kanun ile COVID-19 salgınına karşı alınan tedbirlerden bir tanesi de üretici, tedarikçi ve perakende işletmelerin fahiş fiyat artışı ve stokçuluk uygulamalarına yönelik düzenlemeler yapmak, gerektiğinde denetim ve incelemelerde bulunarak idari para cezası uygulamak ve her türlü tedbiri almak amacıyla Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu oluşturulmasıdır. Kurul’un oluşumu, görevleri, çalışma usul ve esasları, sekretarya hizmetleri ve Kurul’a ilişkin diğer hususların ise yönetmelik ile belirleneceği ifade edilmiştir. Hâlihazırda, bu unsurlara ilişkin resmi bir bilgi bulunmamaktadır.
Kanun Ne Anlama Geliyor?
Aşırı veya fahiş fiyat uygulaması, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (“Rekabet Kanunu“) hâkim durumun kötüye kullanılması başlıklı 6. maddesinde hâlihazırda düzenlenmektedir ve çeşitli Rekabet Kurulu kararları ile hâkim durumda bulunan teşebbüsler ile sınırlı olmak üzere birçok kez uygulamaya konu olmuştur. Rekabet Kanunu, fahiş fiyat uygulanmaması sorumluluğunu yalnızca hâkim durumdaki teşebbüslere yüklemektedir. Bu durum, hâkim durumdaki teşebbüslerin tüketicileri sömürmeye dönük fahiş fiyat uygulamaları ile hakim durumlarını kötüye kullanma ihtimali nedeniyle getirilen özel sorumluluktur.
7244 sayılı Kanun, teşebbüslerin pazardaki pozisyonundan bağımsız olarak tüm üretici, tedarikçi ve perakende işletmelere fahiş fiyattan kaçınma yönünde bir özen yükümlülüğü getirmektedir. Bu durum, hâkim durumda olmayan oyuncuların da fiyatlama yetkisinin azami fiyat bakımından denetim altına alınması sonucunu doğurabilecektir. Bu kapsamda 7244 sayılı Kanun, fahiş fiyat artışı yapanlara on bin Türk lirasından yüz bin Türk lirasına kadar; piyasada darlık yaratıcı, serbest rekabeti bozucu veya tüketicinin mallara ulaşmasını engelleyici faaliyetlerde bulunanlara ise elli bin Türk lirasından beş yüz bin Türk lirasına kadar idari para cezası öngörmektedir.
Buna ek olarak kanun koyucu Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu’nun kuruluşuna ilişkin maddeyi 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’a (“6585 sayılı Kanun“) ek madde olarak eklenmesi suretiyle yasalaştırmıştır. 6585 sayılı Kanun’un amaç ve kapsamı değerlendirildiğinde hükümlerin yalnızca perakende işletmelerin açılış, faaliyet ve denetimlerine ilişkin usul ve esasları içerdiği görülmektedir. Bunun neticesinde Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu’nun sadece perakende piyasasına ilişkin olarak fahiş fiyat artışı ve stokçuluk uygulamalarını denetleyebileceği de öngörülebilecektir.
Sonuç
Yeni kurulan Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu, piyasada darlık yaratıcı, piyasa dengesini ve serbest rekabeti bozucu faaliyetler ile tüketicinin mallara ulaşmasını engelleyici faaliyetlerde bulunan teşebbüsleri denetleme yetkisine sahiptir. Kurul’un kuruluş maddesinin 6585 sayılı Kanun’a eklenmesi nedeniyle Kurul faaliyetlerinin sadece perakende piyasasındaki üretici, tedarikçi ve işletmelerine ilişkin olacağı söylenebilecektir. Söz konusu Kurul’un, perakende sektöründe faaliyet gösterip fahiş fiyat uygulayan veya stokçuluk yapan teşebbüslere hâkim durumda olup olmadıklarına bakılmaksızın yaptırım uygulayabileceği anlaşılmaktadır. Bu nedenle, perakende pazarındaki tüm oyuncuların fiyat ve stok politikalarını idari para cezası kesme yetkisi de olan Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu’nun ilan edilecek çalışma usul ve esaslarını takip ederek bunlara uygun hale getirmesi gerekmektedir.
COVID-19 salgını ile ilgili hukuki düzenlemelerle
ilgili bilgilere Esin Avukatlık Ortaklığı Coronavirüs Masası‘ndan ulaşabilirsiniz.
