Yeni Gelişme
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (“Kurum“), 18 Nisan 2020 tarihli ve 9000 sayılı kararı (“İlk Karar“) ile banlara aktif rasyosu hesaplanma yükümlülüğü getirilmişti. İlk Karar’a ilişkin esaslara, 21 Nisan 2020 tarihli Hukuk Bültenimizde değinmiştik. BDDK, 30 Nisan 2020 tarih ve 9003 sayılı kararı (“Karar“) ile aktif rasyonun hesaplanma unsurlarını netleştirdi.
Karar Ne Getiriyor?
- BDDK, İlk Karar uyarınca bankaların, AR’larını haftalık bazda aşağıdaki formüle göre hesaplayacağını duyurmuştu:
Aktif Rasyosu (AR) = [Krediler + (Menkul Kıymetler x 0,75 ) + ( TCMB Swap x 0,5 )] / [TL Mevduat + ( Yabancı Para Mevduat x 1,25 )]
- Karar uyarınca AR, solo bazda hesaplanacak ve Kalkınma ve Yatırım Bankaları ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu bünyesindeki bankalar bu düzenlemeden muaf olacak.
- Bankalar mevduatı hariç, TL ve yabancı para mevduatı toplamı 31 Mart 2020 tarihinde BDDK’ya yapılan raporlama uyarınca 5 milyar TL’nin altında olan bankalara 31 Aralık 2020 tarihine kadar bu düzenlemeye uyum sağlamaları için süre tanınacak.
- AR’nin pay ve payda kısmında yer verilen tüm yabancı para kalemlerin TL’ye çevriminde, rasyo hesaplama tarihlerindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (“TCMB“) döviz alış kuru esas alınacak.
- AR’nin pay ve payda kısmında yer verilen kalemlere, bu kalemlere ilişkin reeskont ve tahakkuk bakiyeleri dahil olmayacak.
- AR’nin payda kısmında yer verilen “TL Mevduat” ve “Yabancı Para Mevduat” kalemlerine yurt içi ve yurt dışı bankalar mevduatı dâhil olmayacak.
- Yurt dışı merkez ve şubelerden olan yabancı para borçlanma işlemleri rasyo hesaplamasına dâhil edilmeyecek.
- Mevduat için TCMB nezdinde tutulması gereken zorunlu karşılıkların ya da müşterilerin nakit ihtiyaçları istinaden bankaların kasa bakiyelerinde ihtiyaten tutulan likidite, AR’nin payda kısmından düşülmeyecek veya pay kısmına eklenmeyecek.
- Mevduat blokajlı kullandırılan krediler ve mevduat tutarları, rasyonun pay ve payda kısımlarında hesaplamaya dâhil edilmeyecek.
- AR’nin pay kısmında verilen “Krediler” kalemine aşağıdakiler dâhil edilmeyecek:
- Takipteki alacaklar
- Gayrinakdi krediler
- Bankalara kullandırılan krediler
- 6361 sayılı Kanuna tabi faktoring ve finansman şirketlerine kullandırılan krediler
- Yurt dışı yerleşiklere kullandırılan krediler
- Karar uyarınca, “Krediler” kalemine finansal kiralama şirketlerine kullandırılan krediler ve katılım bankaları için finansal kiralama alacakları dâhil edilecek.
- AR’nin pay kısmına yurt içi ve/veya yurt dışı bankalardan olan alacaklar ve ters repo işlemleri dâhil edilmeyecek.
- AR’nin pay kısmında verilen “Menkul Kıymetler” kalemine aşağıdakiler dâhil edilmeyecek:
- Yurt içi veya yurt dışı fark etmeksizin tüm hisse senetleri
- Tüm yatırım fonları
- Bankaların ihraç ettiği menkul kıymetler
- 6361 sayılı Kanun tabi faktoring ve finansman şirketlerinin ihraç ettiği menkul kıymetler
- “Menkul Kıymetler” kalemine finansal kiralama şirketlerinin ihraç ettiği menkul kıymetler ve özel sektörün ihraç ettiği kira sertifikaları dâhil edilecek.
- “Menkul Kıymetler” kalemi hesaplanırken bu kalem altındaki varlıkların bilanço değeri esas alınacak.
- AR’nin pay kısmında yer verilen “TCMB Swap” kalemine aşağıdakiler dâhil edilecek:
- TCMB ile yapılan bankaların altın verip TL aldığı swap işlemleri
- Borsa İstanbul döviz swap piyasasında, bankaların döviz verip TL aldığı ve karşı tarafı TCMB olan döviz swap işlemleri
- TCMB ile yapılan altın ve döviz depo işlemleri
- “TCMB Swap” kalemine, TCMB ile yapılan bankaların altın verip döviz aldığı swap işlemleri, işlem tarihi itibariyle değil valör tarihi itibarıyla dikkate alınacak.
- TCMB ile yapılan altın ve döviz depo işlemleri haricindeki diğer para piyasası işlemleri, hesaplamada rasyonun pay kısmında dâhil edilmeyecek.
Sonuç
BDDK, bankalardan gelen sorular üzerine, AR formülü unsurlarını netleştirdi. Bankaların, AR’larını bu formüle göre gereken dönemlerde hesaplaması gerekecek. Yeni getirilen AR yükümlülüğü COVID-19 salgının ekonomik etkilerini en aza indirmek amacıyla reel sektöre finansman kaynağı sağlanmasını amaçlıyor.
COVID-19 salgını ile ilgili hukuki düzenlemelerle ilgili bilgilere Esin Avukatlık Ortaklığı Coronavirüs Masası‘ndan ulaşabilirsiniz.
