Yeni Gelişme
7247 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (“Değişiklik“), 26 Haziran 2020 tarih ve 31167 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Değişiklik; bankalar, kart çıkaran kuruluşlar ile finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketlerinin müşterileri ile elektronik sözleşme akdedilmesi dâhil pek çok değişiklik getirmektedir.
Değişiklik ne getiriyor?
Bankacılık Kanunu
Değişiklik ile Bankacılık Kanunu’nun (“Bankacılık Kanunu“) müşteri haklarını düzenleyen 76. maddesi tadil edildi. Değişiklikten önce, bankalar ile bireysel müşteriler arasında akdedilecek sözleşmelerin şekil ve içeriğinde yer alması gereken asgari unsurlar Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (“BDDK“) uygun görüşü üzerine kuruluş birlikleri tarafından belirleniyordu.
Değişiklik ile birlikte bankaların müşterileri ile akdettiği sözleşmeler,
- yazılı olarak,
- uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle mesafeli olarak veya
- mesafeli olsun ya da olmasın, BDDK’nın yazılı şeklin yerine geçebileceğini belirlediği ve müşteri kimliğinin doğrulanmasına imkan verecek bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden
geçerli şekilde kurulabilecek.
Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu
Değişiklik, 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’nun sözleşme şartlarını düzenleyen 24. maddesini de tadil etti. Bankacılık Kanunu’nda yapılan değişiklik gibi, kart çıkaran kuruluşlar ile kart hamilleri arasındaki ilişkiler de BDDK’nın yazılı şeklin yerine geçebileceğini belirlediği ve müşteri kimliğinin doğrulanmasına imkân verecek bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden kurulabilecek.
Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu
Değişiklik, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nda elektronik sözleşmelere ilişkin yeni bir düzenleme getirdi.
Değişiklik uyarınca finansal kiralama, faktoring ve finansman sözleşmeleri:
- yazılı olarak,
- uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle mesafeli olarak veya
- mesafeli olsun ya da olmasın, BDDK’nın yazılı şeklin yerine geçebileceğini belirlediği ve müşteri kimliğinin doğrulanmasına imkan verecek bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden
geçerli şekilde kurulabilecek.
Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun
Değişiklik ile 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanunun, müşteriler ile ödeme hizmeti sağlayıcıları arasında akdedilen çerçeve sözleşmeleri düzenleyen 12/3. maddesi tadil edildi.
Bu kapsamda, çerçeve sözleşmeler:
- yazılı olarak,
- uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle mesafeli olarak veya
- mesafeli olsun ya da olmasın, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın yazılı şeklin yerine geçebileceğini belirlediği ve müşteri kimliğinin doğrulanmasına imkan verecek bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden
geçerli şekilde kurulabilecek.
Sermaye Piyasası Kanunu
Değişiklik ile 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun, müşteriler ile akdedilen sözleşmeleri düzenleyen 42. maddesi tadil edildi.
Değişiklik uyarınca, yatırım kuruluşları ve portföy yönetim şirketleri ile müşteriler arasındaki sözleşmeler:
- yazılı olarak,
- uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle mesafeli olarak veya
- mesafeli olsun ya da olmasın, Sermaye Piyasası Kurulu’nun yazılı şeklin yerine geçebileceğini belirlediği ve müşteri kimliğinin doğrulanmasına imkan verecek bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden
geçerli şekilde kurulabilecek.
Sonuç
Değişiklik ile birlikte, COVID-19 salgının getirdiği sosyal mesafe zorunluluklarına uygun hareket edilmesi ve günün teknolojisine uygun yöntemlerle müşteri ilişkilerinin kurulması amaçlanıyor. Bundan sonraki süreçte bankalar, kart çıkaran kuruluşlar ile finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri fiziki belge ve ıslak imzaya gerek olmaksızın müşteriler ile ilişki kurabilecek. Müşteriler ile işlemler artık dijital ortamda başlatılıp sonlandırılabilecek.
Elektronik yöntemler kullanılarak sözleşmelerin akdedilmesi beraberinde bazı ispat sorunları doğurabilir. Uygulamada elektronik yöntemler kullanılarak akdedilen sözleşmelerde ispata ilişkin en büyük sorun bu sözleşmelerin kurulmasına ilişkin verilen irade beyanlarının gerçekten sahibine ait olup olmadığı. Ancak Değişiklik uyarınca, bu yöntemle akdedilecek sözleşmelerde kullanılacak ve yukarıda bahsi geçen yetkili otoritelerce belirlenecek elektronik haberleşme cihazlarının müşteri kimliğinin doğrulanmasına imkân tanıması gerektiği belirtildiğinden böyle bir ispat sorunuyla çok fazla karşılaşılmayacağı kanaatindeyiz.
İspata ilişkin karşılaşılan bir diğer sorun ise elektronik yöntemlerle akdedilen sözleşmenin içeriğinde sonradan değişiklik yapılması. Bu nedenle, elektronik belgenin içeriğinin doğrulanmasına izin vermeyen elektronik haberleşme cihazlarının tercih edilmesi halinde buna ilişkin riskler ortaya çıkabilir.
Son olarak, uygulamada karşılaşılabilecek bir diğer sorun da elektronik verilerin bulundukları elektronik ortamda mahkemeye sunulma imkânının zorluğu olarak belirtilebilir. Yine de teknolojinin gelişmesiyle ispata ve pratiğe ilişkin sorunların daha kolay aşılabilir hale geleceği ve bu tarz yöntemlerin giderek taraflarca daha çok tercih edileceğini tahmin ediyoruz.
COVID-19 salgını ile ilgili hukuki düzenlemelerle ilgili bilgilere Esin Avukatlık Ortaklığı Coronavirüs Masası‘ndan ulaşabilirsiniz.
