Yeni Gelişmeler
30 Mart 2020 tarihli Mevzuat Bülteni Sermaye Piyasası Kurulu tarafından kamuoyu görüşüne sunulan (“SPK“) II-23.3 sayılı Önemli Nitelikteki İşlemler ve Ayrılma Hakkı Tebliği değişiklik taslağını paylaşmıştık.
SPK tarafından hazırlanan değişiklik taslağı 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda (“SPKn“) yapılan değişiklikler ve piyasadan gelen diğer talepler de dikkate alınarak revize edildi ve yeni II-23.3 sayılı Önemli Nitelikteki İşlemler ve Ayrılma Hakkı Tebliği (“Önemli İşlemler Tebliği“) 27 Haziran 2020 tarih ve 31168 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
SPK, ayrıca Önemli İşlemler Tebliği ile getirilen yenilikleri açıklamak ve uygulamasındaki muhtemel sorunları açıklığa kavuşturmak üzere bir rehber de hazırladı.
Değişiklik ne getiriyor?
Önemli Nitelikteki İşlemler
Yeni Önemli İşlemler Tebliği, eski tebliğ kapsamında ayrılma hakkı doğuran birtakım işlemleri ayrılma hakkı kapsamına almıyor ve böylece ayrılma hakkı doğuran işlemlerin kapsamını daraltıyor.
Yeni Önemli İşlemler Tebliği; eski tebliğ kapsamında ayrılma hakkı doğuran sona erme, faaliyet konusunun tümüyle veya önemli ölçüde değiştirilmesi ve borsa kotundan çıkma işlemlerini önemli nitelikte işlem olmaktan çıkarıyor.
Yeni Önemli İşlemler Tebliği kapsamında önemli işlem sayılmayan ancak ortaklığın temel faaliyetleri veya olağan ticari hayatında esaslı değişiklik yapan işlemler, yatırımcıların yatırımı kararını etkileyecek ise söz konusu işlemler SPK tarafından önemli nitelikte işlem olarak sınıflandırılabilecek.
Önemli İşlemler Tebliği kapsamında halka açık ortaklıkların aşağıda yer alan işlemleri önemli nitelikteki işlemler sayılacak:
- Önemli İşlemler Tebliği’nde tanımlanan birleşme ve bölünme işlemleri
- Önemli İşlemler Tebliği’nde belirtilen önemlilik ölçütünü (Önemli İşlemler Tebliği’nde belirtilen hesaplama yöntemine göre işlem değerinin halka açık ortaklığın değerine oranı, halka açık ortaklığın %75’ini aşmalıdır) sağlaması koşuluyla halka açık ortaklıkların varlık devri, varlık devri sonucunu doğuran işlemleri ve varlıkları üzerinde üçüncü kişilere sınırlı ayni hak tesis etmesi
- Halka açık ortaklıkların tür değiştirmesi
- İmtiyaz öngörülmesi veya mevcut imtiyazların kapsam veya konusu değiştirilmesi
Her birleşme ve bölünme önemli nitelikte işlem sayılmayacak. Önemli nitelikte işlem sayılacak birleşme ve bölünmeler aşağıdakilerle sınırlı olacak:
- Halka açık şirketin diğer şirketlerle birleşerek yeni bir şirket kurduğu birleşme işlemlerine taraf olması,
- Halka açık şirketin devrolunan şirket olduğu veya devralan şirket olduğu durumda da sermayesini %50 veya daha fazla arttırdığı birleşme işlemleri,
- Halka açık şirketin tam bölünen şirket olduğu veya halka açık şirketin tam bölünme sonucunda devraldığı mal varlığı karşılığında sermayesini %50 veya daha fazla arttırdığı bölünme işlemleri ve
- Kısmi bölünme işlemlerinde ise bölünen taraf olması halinde tebliğde belirtilen önemlilik ölçütünde mal varlığı devri yaptığı veya halka açık şirketin kısmi bölünme sonucunda devraldığı mal varlığı karşılığında sermayesini %50 veya daha fazla arttırdığı bölünme işlemleri
Yeni Önemli İşlemler Tebliği’ne göre II-17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği uyarınca üçüncü grupta yer alan ve fiili dolaşımdaki pay oranı %50’nin üstünde olan ortaklıkların, malvarlığına ilişkin işlemleri tebliğ kapsamında belirtilen büyüklük kriterinden bağımsız olarak fiili faaliyet konusunun tümüyle değişmesine yol açacak ise bu işlemler de önemli işlem olarak kabul edilecek.
Önemli Nitelikteki İşlemlerin Gerçekleştirilmesine İlişkin Esaslar
Önemli nitelikteki işlemlerin gerçekleştirilebilmesi yönetim kurulu kararı alınması ve bu kararın genel kurul onayına sunulması gerekecek.
Önemli işleme ilişkin yönetim kurulu kararı ile genel kurul kararı arasında en fazla üç ay olması gerekiyor. Ancak söz konusu işlemin bir idari izin gerektirmesi durumunda ilgili üç aylık süre izin tarihinden itibaren işlemeye başlayacak.
SPK, usulüne uygun gerçekleştirilmeyen işlemlere ilişkin olarak işlemin ortadan kaldırılması yönünde karar alabilecek. İlgili kararın 30 gün içinde yerine getirilmemesi halinde ise idari para cezası verebilecek ve söz konusu hukuka aykırı işlemin iptaline ilişkin dava açabilecek.
Ayrılma Hakkına Sahip Olan Pay Sahiplerinin ve Pay Tutarlarının Belirlenmesi
Önemli İşlemler Tebliği ile ayrılma hakkı, sadece önemli nitelikteki işlemin kamuya açıklandığı tarihte pay sahibi olan yatırımcılara tanınacak. Bu sayede, ayrılma hakkından faydalanmak için işlemin kamuya açıklanmasından sonra pay alımlarının önüne geçilecek. Ayrıca, halka açık şirket pay sahiplerinin önemli nitelikteki işlemin kamuya açıklandığı tarihten sonra sattığı payları, sonradan geri alması halinde dahi bu paylar ayrılma hakkına konu edilmeyecek.
Merkezi Kayıt Kuruluşu ayrılma hakkına sahip olan pay sahiplerine ilişkin bilgiyi, liste ile genel kurul toplantısından bir önceki iş günü halka açık şirkete gönderecek.
Ayrılma Hakkı Bedeli
Payları borsa işlem gören şirketler için ayrılma hakkının kullanım fiyatının belirlenmesinde temel prensip adil fiyat uygulaması olacak. Bu yüzden Önemli İşlemler Tebliği kapsamında ayrılma hakkı kullanım bedelinde bir ayrıma gidiliyor.
Önemli İşlemler Tebliği’ne göre ayrılma hakkı kullanım fiyatı:
- İşlemin kamuya açıklandığı tarih itibarıyla payları Borsa İstanbul A.Ş. Yıldız Pazar’da işlem gören ortaklıklar için kamuya açıklanma tarihinden önceki son bir aylık borsada oluşan günlük düzeltilmiş ağırlıklı ortalama fiyatların aritmetik ortalaması
- Diğer ortaklıklar için ise kamuya açıklanma tarihinden önceki son altı aylık dönem içinde borsada oluşan günlük düzeltilmiş ağırlıklı ortalama fiyatların aritmetik ortalaması ile oluşan fiyat olacak.
Payları borsada işlem görmeyen halka açık ortaklıklarda ise ayrılma hakkı kullanım fiyatı, işlemin kamuya açıklandığı tarihteki ortaklığın değerini esas alan değerleme raporuna istinaden belirlenecek.
Ancak söz konusu değerleme raporunun açıklamasından itibaren halka açık şirketin değerini etkileyen bir husus olması durumunda ek rapor hazırlanması gerekecek.
Ayrılma Hakkına Konu Payların Diğer Pay Sahiplerine veya Yatırımcılara Önerilmesi
Yeni Önemli İşlemler Tebliği ile payları borsada işlem gören halka açık şirketler bakımından söz konusu payların ortaklık tarafından satın alınmasından önce diğer pay sahiplerine veya yatırımcılara önerilmesi için bir yönetim kurulu kararı alınmasının önü açılıyor.
Bu durumda, söz konusu paylar, satın almayı talep eden tüm pay sahiplerine veya yatırımcılara oransal dağıtım esasına göre dağıtılacak.
Satın alma talebinde bulunan pay sahiplerinin veya yatırımcıların bu hususta ayrı bir anlaşma yapmaları halinde ise söz konusu paylar bu anlaşmaya istinaden dağıtılacak.
Ayrılma Hakkının Doğmadığı Haller ve Muafiyet Durumları
Yeni Önemli İşlemler Tebliği ile ayrılma hakkının doğmadığı hallere kurtarma amaçlı birleşmeler, geri alım hakkıyla halka açık şirketin malvarlığının satışı ve bağlı ortaklık paylarının halka arz yoluyla satışı gibi durumlar ekleniyor.
Yeni Önemli İşlemler Tebliği kapsamında SPK’ya, Mevcut Önemli İşlemler Tebliği’nde ayrılma hakkının doğmadığı hal olarak sayılan bazı işlemler ve finansal güçlükten kurtulma hali için başvuru üzerine muafiyet verme hakkı da tanınıyor.
Eski tebliğde ayrılma hakkının doğmadığı hal olarak kabul edilen bazı durumlar (imtiyazların kaldırılması / değiştirilmesi, gönüllü pay alım teklifinde bulunulması, birleşme amaçlı ortaklığın taraf olduğu birleşme işlemleri gibi) muafiyetler arasına alınıyor ve ayrılma hakkına ilişkin muafiyet SPK’nın kararına bırakılıyor.
Finansal güçlükten kurtulma hali için SPK’ya muafiyet başvurusu yapacak olan halka açık ortaklıklar, halka açık ortaklığın finansal güçlük içinde olduğunu ve planlanan önemli nitelikteki işlemin bu finansal güçlük nezdinde olumlu bir sonucu olduğunu ispat etmek zorunda olacaklar. Aynı zamanda halka açık ortaklıkların, SPK’nın düzenlemelerine göre bağımsız denetim yapmaya yetkili bağımsız denetim şirketlerinden bir güvence raporunu SPK’ya sunması gerekecek.
Kamuya Açıklanmış Önemli İşlemlere Uygulanacak Hükümler
Yeni Önemli İşlemler Tebliği, yeni tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce kamuya açıklanmış olan işlemler için geçiş hükümleri öngörüyor.
Yeni Önemli İşlemler Tebliği’nin yürürlük tarihinden önce kamuya açıklanmış önemli işlemlere, 24 Aralık 2013 ve 28861 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan eski Önemli Nitelikteki İşlemlere İlişkin Ortak Esaslar ve Ayrılma Hakkı Tebliği’nin 25 Şubat 2020 tarihinde SPKn’de yapılan değişikliklere aykırı düşmeyen hükümleri uygulanacak.
Payları borsada işlem gören halka açık şirketlerin yeni Önemli İşlemler Tebliği’nin yürürlük tarihinden önce açıklanan önemli işlemleri için ayrılma hakkından yararlanabilecek kişi ve pay tutarlarının belirlenmesinde aşağıdaki tarihler esas alınacak:
- 25 Şubat 2020 tarihinden önce kamuya açıklanan işlemler için 25 Şubat 2020 tarihine göre ayrılma hakkından yararlanabilecek kişi ve pay tutarları belirlenecek.
- 25 Şubat 2020 tarihi ile yeni Önemli İşlemler Tebliği’nin yürürlüğe girdiği 27 Haziran 2020 tarihi arasında kamuya açıklanan işlemler için ise işlemin açıklama tarihine göre ayrılma hakkından yararlanabilecek kişi ve pay tutarları belirlenecek.
Sonuç
Yeni Önemli İşlemler Tebliği’nin yürürlüğe girmesi ile birlikte hem halka açık şirketler hem de yatırımcılar için iki tarafın menfaatlerinin daha dengeli düzenlediği yeni bir dönem başlıyor.
