Yeni Gelişme
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (“BDDK“), 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun (“Bankacılık Kanunu“) 76. maddesi uyarınca yürürlük tarihi 1 Ocak 2021 olacak şekilde hazırladığı Bankalarca Kullanılacak Uzaktan Kimlik Tespiti Yöntemlerine İlişkin Tebliğ Taslağı’nı (“Taslak Tebliğ“) 21 Eylül 2020 tarihinde kamuoyu görüşüne sundu.
Taslak Ne Getiriyor?
Bankacılık Kanunu’nun 76. maddesi geçtiğimiz aylarda tadil edilerek bankacılık hizmetleri için elektronik sözleşme akdetme imkânı tanınmıştı. Söz konusu tadile ilişkin detaylı bilgi için 29 Haziran 2020 tarihli hukuk bültenimize bakabilirsiniz.
Bu kapsamda Taslak Tebliğ ile bankalar için yeni müşteri kazanımında ve müşteri kimliğinin doğrulanmasında kullanılabilecek uzaktan kimlik tespiti yöntemleri geldi.
Uzaktan kimlik tespiti
Uzaktan kimlik tespiti, banka personeli (“Müşteri Temsilcisi“) ile müşterinin fiziksel olarak aynı ortamda bulunmasına gerek olmadan, çevrim içi olarak görüntülü görüşmeleri ve birbiriyle iletişim kurmaları ile gerçekleşecek.
Görüntülü görüşme ile uzaktan kimlik tespiti gerçek zamanlı ve kesintisiz şekilde yapılacak ve görüşme uçtan uca güvenli iletişim ile gerçekleştirilecek. Görüşmenin başlangıcında kişinin açık rızası kayıt altına alınacak.
Gerçekleşen iletişimin görüntü ve ses kalitesinin, şüpheye yer bırakmayacak ve kimlik tespitinde herhangi bir kısıtlamaya imkân vermeyecek şekilde olması sağlanacak.
Uzaktan kimlik tespitine ilişkin süreçler ve sistemler, görevler ayrılığı prensibine uygun şekilde kritik bir işlem olarak değerlendirilecek, işlemin tek bir kişi tarafından başlatılması, onaylanması ve tamamlanmasına imkân vermeyecek şekilde işletilecek.
Kullanılabilecek kimlik belgeleri
Görüntülü görüşme ile uzaktan kimlik tespiti sürecinde beyaz ışık altında görsel olarak ayırt edilebilen ve asgari olarak aşağıdaki unsurları taşıyan kimlik belgeleri kullanılacak:
- giyoş, gökkuşağı baskı, optik değişken mürekkep, gizli görüntü, hologram mikro yazı güvenlik öğeleri
- fotoğraf ve ıslak imza
Sunulan kimlik belgesinde bulunan veri ve bilgilerin geçerliliği ve gerçekliğine ilişkin doğrulama, görüntülü görüşme ile uzaktan kimlik tespiti sürecinin bir parçası olarak gerçekleştirilecek ve bu kapsamda kimlik belgesinin yetkili makamca tanımlanan özelliklere sahip olduğu, geçerlilik süresi, kimlik belgesinin değiştirilmediği veya zarar görmediği gibi hususlar asgari olarak doğrulanacak.
Kimliği tespit edilecek kişinin doğrulanması
Banka tarafından, Müşteri Temsilcisi’nin kişinin banka müşterisi olma veya bankacılık hizmetlerinden yararlanma isteğini kendi iradesiyle bankadan talep ettiğine şüphe bırakmayacak şekilde karar verebilmeleri konusunda eğitim alması sağlanacak.
Müşteri Temsilcisi, kimlik tespiti sürecinde psikolojik sorgulamalar ve gözlemler yardımıyla görüşme esnasında kişi tarafından sağlanan bilgilerin ve belirtilen niyetin inandırıcı ve yeterli olduğuna kanaat getirecek.
Görüntülü görüşme esnasında, kişiye yalnızca yapılan kimlik tespiti işlemi için geçerli, merkezi olarak üretilen OTP SMS (tek kullanımlık şifre/parola) iletilecek. Kişinin söz konusu OTP SMS’i uygulama ara yüzüne girmesi ve sistemde bu doğrulama kodunun başarılı şekilde onaylanması durumunda uzaktan kimlik tespiti işlemi tamamlanmış olacak.
Zayıf ışık koşulları ya da düşük görüntü kalitesi gibi süreci aksatıcı durumlar veya süreçte herhangi bir tutarsızlık, sahtecilik ya da dolandırıcılık teşebbüsü tespit edilmesi hallerinde uzaktan kimlik tespiti süreci iptal edilecek.
Uzaktan kimlik tespiti sürecinin tamamı, sürecin tüm adımlarını içerecek şekilde kayıt altına alınacak ve saklanacak.
Uzaktan kimlik tespitinde sorumluluk
Uzaktan kimlik tespiti için kullanılan çözümlerin kişiyi yanlış tespit riskini en aza indirecek şekilde kullanılmasını sağlamak bankanın sorumluluğunda olacak ve banka uzaktan kimlik tespiti ile kimlik tespiti gerçekleştirdiği kişileri farklı bir risk profilinde izleyecek. Bu kişilerce yapılan işlemin türüne ve tutarına bağlı olarak ilave güvenlik ve kontrol yöntemleri uygulanacak. Kişilere ya da üçüncü bir tarafa yükümlülük getiren işlemlerde itiraz halinde ispat yükümlülüğü bankada olacak.
Sonuç
Taslak Tebliğ ile bankacılık hizmetlerinde yeni bir çağın kapıları açılıyor ve müşterilerin banka şubesine gitmeden bankacılık hizmetlerinden faydalanabileceği bir ortamın yapı taşları diziliyor. Teknolojik gelişmelerin bankacılık hizmetlerine uyarlanması ile şubesiz bankacılığın daha yoğun uygulanabilmesi ve şubecilik maliyetlerinin azalması ile bankacılık hizmetlerinin ucuzlaması bekleniyor.
