Yeni Gelişmeler
7257 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“7257 Sayılı Kanun“) 2 Aralık 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe girmiştir. 7257 Sayılı Kanun, 5346 Sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun’da (“5346 Sayılı Kanun“) yaptığı değişikliklerle, Yenilebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizmasına (“YEKDEM“) önemli yenilikler getirmiştir.
Neler değişti?
1) Güncellenmiş YEKDEM
| 5346 Sayılı Kanun uyarınca YEKDEM Mekanizmasından Yararlanabilecek Yenilenebilir Enerji Tesislerine İlişkin Şartlar | Uygulanacak Fiyatlar | Satın Alma Garantisi Süresi | Yerli Katkı Fiyatları |
| Lisanslı üretim – 31 Aralık 2020 tarihi itibarıyla işletmeye girmesi | Değişiklik yapılmadı (5346 Sayılı Kanun’a ekli I Sayılı Cetvel) | Değişiklik yapılmadı (işletmeye girilmesinden itibaren 10 yıl) | Değişiklik yapılmadı (5346 Sayılı Kanun’a ekli II sayılı Cetvel ve işletmeye girilmesinden itibaren 5 yıl süreyle uygulama) |
| Lisanslı üretim – 1 Ocak 2021 – 30 Haziran 2021 tarihleri arasında işletmeye girmesi | Değişiklik yapılmadı (5346 Sayılı Kanun’a ekli I Sayılı Cetvel) | Değişiklik yapılmadı (işletmeye girdikten sonra 31 Aralık 2030 tarihine kadar) | Değişiklik yapılmadı (5346 Sayılı Kanun’a ekli II sayılı Cetvel ve işletmeye girilmesinden itibaren 5 yıl süreyle uygulama) |
| Lisanssız üretim – 10 Mayıs 2019 tarihi itibarıyla çağrı mektubu almaya hak kazanması | Değişiklik yapılmadı (5346 Sayılı Kanun’a ekli I Sayılı Cetvel) | Değişiklik yapılmadı (işletmeye girilmesinden itibaren 10 yıl) | Uygulanmıyor. |
| Lisanssız üretim – 10 Mayıs 2019 tarihinden sonra çağrı mektubu almaya hak kazanması | Değişiklik yapılmadı (EPDK tarafından TL kuruş/kWh olarak ilan edilen kendi abone grubuna ait perakende tek zamanlı aktif enerji bedeli) | Değişiklik yapılmadı. (işletmeye girilmesinden itibaren 10 yıl) | Uygulanmıyor. |
| Lisanslı veya lisanssız üretim – 30 Haziran 2021 tarihinden sonra işletmeye girmesi | YEKDEM ve ilgili usul ve esaslar Cumhurbaşkanı tarafından belirlenir. Uygulanacak fiyatlar ve yerli katkı fiyatları Türk lirası olarak belirlenecektir. | ||
2) İndirimlerin Uygulanması
7257 Sayılı Kanun, 5346 Sayılı Kanun’a tabi tesislere uygulanan izin, kira, irtifak hakkı ve kullanma izni bedellerindeki %85 oranındaki indirim ile Orman Köylüleri Kalkındırma Geliri ve Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Geliri ödemelerindeki muafiyetten yararlanılması için işletmeye girme süresini 31 Aralık 2025’e kadar uzatmıştır. Ayrıca, söz konusu indirim ve muafiyetlerin yatırım ve işletme dönemlerinin ilk 10 yılında değil, lisansların ilk 10 yılı boyunca uygulanacağı düzenlenmektedir.
3) Lisanssız Üretim – İlk 10 Yıldan Sonra Ne Olacak?
Lisanssız elektrik üretim tesisleri bir yandan ikili anlaşma ile satış yasağı, diğer yandan ise 10 yıllık YEKDEM süresi sınırlaması dolayısıyla ihtiyaç fazlası üretim açısından bir çıkmaza girmişti. Kanun buna bir çözüm getirilmesi amacıyla, lisanssız üretim tesislerinin ilk 10 yıllık işletme döneminden sonraki dönemleri için aşağıdaki konularda usul ve esasların Cumhurbaşkanı tarafından düzenleneceğini öngörüyor:
(i) lisans süresi boyunca elektrik piyasasında oluşan saatlik piyasa takas fiyatının %15’inin YEKDEM’e katkı bedeli olarak ödenmesi koşuluyla lisanslı üretim faaliyetine geçilmesi ve/veya
(ii) lisanssız üretim faaliyeti kapsamında üretilen ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi için, elektrik piyasasında oluşan piyasa takas fiyatını geçmemek üzere uygulanacak fiyat.
4) YEKDEM Başvurusu
Daha önce YEKDEM’den yararlanmak için bir önceki yıl 31 Ekim tarihine kadar başvuru yapmış olmak gerekiyordu. 7257 Sayılı Kanun, söz konusu başvuruların Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun belirlediği bir tarihe kadar yapılacağını düzenlemektedir.
5) Yarışmalara İlişkin Teyitler
7257 Sayılı Kanun, daha önce yapılmış olan yarışmalara ilişkin iki önemli hususu teyit ediyor:
(i) 7257 Sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden (2 Aralık 2020) önce yarışmalar kapsamında sıfır veya sıfırdan küçük teklif fiyatı ile kapasite tahsis edilen tüzel kişilerin, yerli katkı fiyatlarından faydalanamayacağı belirtilmiştir.
(ii) 12 Mayıs 2014 ila 30 Nisan 2015 tarihleri arasında yapılan güneş enerjisine dayalı önlisans başvurularına ilişkin yarışmalar ve 15 Şubat 2011 ila 13 Eylül 2011 tarihleri arasında yapılan rüzgar enerjisine dayalı lisans başvurularına ilişkin yarışmalar kapsamında kapasite tahsisi gerçekleştirilen üretim tesisleri için yarışma sonucu teklif edilen katkı payı tutarının, 31 Aralık 2020 tarihinden sonra işletmeye girilmesi durumunda da ilgili mevzuat kapsamında ödeneceği belirtilmiştir.
Sonuç
7257 Sayılı Kanun YEKDEM hakkında bazı cevaplar veriyor olsa da, sektörde yeni sisteme ilişkin olarak Cumhurbaşkanı’nın uygulamaya netlik kazandıracak ilgili kararlarının yayımlanması beklenmektedir.
