Yeni Gelişme
31.12.2020 tarihli 31351 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“Ticaret Kanunu”) hamiline yazılı pay senetleri ile ilgili hükümlerin düzenlendiği maddelerinde değişiklikler yapıldı.
Ticaret Kanunu’nda yapılan değişiklikler ile hamiline yazılı pay senetlerinin Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirilmesi öngörülmüş olup hamiline yazılı pay senetlerinin devrine ilişkin işlemler yeniden düzenlenmiştir. Ayrıca, pay defterinin elektronik ortamda tutulmasını zorunlu kılma, halka açık olmayan anonim şirketlerde hamiline yazılı pay senedi sahipleri bakımından pay sahipleri çizelgesinin Merkezi Kayıt Kuruluşu tarafından şirketlere sağlanması, gereğinde genel kurul toplantısının yapılacağı gün ile sınırlı olmak üzere hamiline yazılı pay senetlerinin devrinin yasaklanması ile Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirilmesi ve kaydına ilişkin usul ve esasları belirleme hususunda Ticaret Bakanlığı’na yetki verilmiştir. İlgili bildirim ve kayıt yükümlülüklerine uyulmaması ise idari para cezalarına bağlanmıştır.
Pay defterinin elektronik ortamda tutulmasının Ticaret Bakanlığı tarafından zorunlu kılınması yetkisine ilişkin değişiklik Resmi Gazete’de yayım tarihinde yürürlüğe girmiş olmakla birlikte, diğer değişikliklerin yürürlük tarihi ise 01.04.2021’dir.
Değişiklik ne getiriyor?
- Ticaret Bakanlığı pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defterinin elektronik ortamda tutulmasını zorunlu kılabilecektir.
Ticaret Kanunu’nun defter tutma yükümlülüğüne ilişkin hususların düzenlendiği 64. maddesinin dördüncü fıkrasına yapılan ekleme doğrultusunda, Sermaye Piyasası Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla, Ticaret Bakanlığı, pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defterlerinin elektronik ortamda tutulmasını zorunlu kılabilecek.
- Halka açık olmayan anonim şirketlerde hamiline yazılı pay senedi sahiplerinin genel kurul toplantılarına sadece senedin zilyedi olduklarını ispatlamak yöntemiyle katılma imkanları kaldırılmıştır.
Ticaret Kanunu’nun 415. maddesinin üçüncü fıkrasının yürürlükten kaldırılması ile 01.04.2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, hamiline yazılı pay senedi sahiplerinin (i) genel kurul toplantı gününden en geç bir gün önce bu senetlere zilyet olduklarını ispat etmek suretiyle aldıkları giriş kartını ibraz suretiyle ya da (ii) giriş kartının verilmesinden sonraki bir tarihte söz konusu pay senedini devraldıklarını ispatlamaları yöntemiyle genel kurul toplantısına katılım sağlayabilmeleri mümkün olamayacaktır.
- Yönetim kurulu, genel kurul toplantısına katılabilecek hamiline yazılı pay senedi sahiplerine ilişkin listeyi, Merkezi Kayıt Kuruluşu’ndan sağlayacağı pay sahipleri çizelgesine göre düzenleyecektir.
Getirilen yeni düzenleme uyarınca, şimdiye kadar sadece Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca kayden izlenen payların sahiplerine ilişkin olarak Merkezi Kayıt Kuruluşu’ndan sağlanan pay sahipleri çizelgesine göre düzenlenmekte olan genel kurula katılabilecekler listesi, bundan böyle yönetim kurulu tarafından halka açık olmayan anonim şirketlerin hamiline yazılı pay sahipleri için de düzenlenecektir. Böylelikle genel kurul toplantısına katılabilecekler listesinin düzenlenmesinde 01.04.2021 tarihinden itibaren hamiline yazılı pay senedi sahipleri bakımından sadece Merkezi Kayıt Kuruluşu’ndan sağlanan pay sahipleri çizelgesi esas alınacaktır.
Hamiline yazılı paylara ilişkin olarak pay sahipleri çizelgesinin Merkezi Kayıt Kuruluşu’ndan sağlanmasının usul ve esasları ise Ticaret Bakanlığı tarafından bir tebliğ ile düzenlenecektir.
- Genel kurul toplantısının yapılacağı gün ile sınırlı olmak üzere hamiline yazılı payların devri gereğinde yasaklanabilecektir.
Gereğinde genel kurul toplantısının yapılacağı gün ile sınırlı olmak üzere hamiline yazılı payların devri yasaklanabilecektir. İlgili düzenlemenin yürürlük tarihi 01.04.2021’dir. Söz konusu devir yasağına ilişkin esaslar Ticaret Bakanlığı’nın çıkaracağı bir tebliğ ile düzenlenecektir.
- Pay sahipliğinden doğan hakların şirkete karşı kullanılabilmesi için hamiline yazılı pay senedi sahiplerinin Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirilmesi esası getirilmiştir.
Hamiline yazılı pay senedini zilyetliğinde bulundurduğunu ispat eden ve Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirilen kişiler pay sahipliğinden doğan haklarını şirkete karşı kullanmaya yetkili olacaktır. Değişikliğin yürürlük tarihi ise 01.04.2021’dir.
- Hamiline yazılı pay senetlerinin bastırılmasında Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirim yükümlülüğü getirilmiştir.
Ticaret Kanunu’nun 486. maddesi uyarınca, paylar hamiline yazılı ise yönetim kurulu, pay bedelinin tamamının ödenmesi tarihinden itibaren üç ay içinde pay senetlerini bastırıp pay sahiplerine dağıtır. Hamiline yazılı pay senetlerinin bastırılmasına ilişkin yönetim kurulu kararının tescil ve ilan edilmesi gerekmektedir. Yapılan değişiklik ile 01.04.2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, hamiline yazılı pay senedi sahipleri ile sahip oldukları paylara ilişkin bilgilerin, senetler söz konusu pay sahiplerine dağıtılmadan önce, yönetim kurulunca Merkezi Kayıt Kuruluşu’na da bildirilmesi zorunlu hale getirilmiştir.
- Hamiline yazılı pay senetlerinin devrinde, payı devralan Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirim yapmakla yükümlüdür.
Ticaret Kanunu’nun 489. maddesinde yapılan değişiklik ile hamiline yazılı pay senetlerinin devrinin, şirket ve üçüncü kişiler hakkında hüküm ifade etmesi için zilyetliğin geçirilmesi suretiyle payı devralan tarafından Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirim yapılması zorunluluğu getirilmiştir. Söz konusu bildirimin yapılmaması halinde, hamiline yazılı pay senedine sahip olanlar, Ticaret Kanunu’ndan doğan paya bağlı haklarını bildirim yapılıncaya kadar kullanamayacaklardır.
Pay devirlerinde Merkezi Kayıt Kuruluşu’na yapılan bildirim tarihi, hamiline yazılı pay senedine bağlı hakların şirkete ve üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesinde esas alınacaktır. Değişiklikler ile Merkezi Kayıt Kuruluşu kayıtlarının, ilgili kanunlar uyarınca yetkili kılınmış mercilerle paylaşılması mümkün kılınmıştır.
Hamiline yazılı pay senetlerinin Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirilmesi ve kaydedilmesine ilişkin usul ve esaslar ile bu kapsamda alınacak ücretler ise Ticaret Bakanlığı’nca çıkarılacak bir tebliğ ile belirlenecektir.
İlgili madde kapsamında yapılan değişikliklerin yürürlük tarihi 01.04.2021’dir.
- Hamiline yazılı pay senedi bastırılmasında ve hamiline yazılı pay senetlerinin devrinde Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirimde bulunmayanlar için idari para cezası öngörülmüştür.
01.04.2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, (i) hamiline yazılı pay senedi bastırılmasına rağmen, senetler pay sahiplerine dağıtılmadan önce, söz konusu pay sahipleri ile sahip oldukları paya ilişkin bilgileri Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirmeyen yönetim kurulu üyeleri hakkında yirmi bin Türk lirası ve (ii) hamiline yazılı pay senetlerinin devrinde, zilyetliğin geçirilmesi suretiyle payı devralarak Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirimde bulunmayanlar hakkında ise beş bin Türk lirası idari para cezası uygulanacaktır. İdari para cezalarına ilişkin düzenlemeler, Ticaret Kanunu’nun 562. maddesine eklenen on üçüncü fıkra ile yapılmıştır.
- Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirilmesi gereken hamiline yazılı pay senedi sahipleri, 31.12.2021 tarihine kadar pay senetleri ile birlikte anonim şirkete başvurmalıdırlar.
Hamiline yazılı pay senedine sahip olanlara, 31.12.2021 tarihine kadar Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirilmek üzere pay senetleri ile birlikte anonim şirkete başvurma yükümlülüğü getirilmiştir. Ticaret Kanunu’na eklenen geçici 14. madde uyarınca, hamiline yazılı pay senedi sahiplerince anonim şirkete yapılacak başvuru sonrasında, şirketin yönetim kurulu beş iş günü içerisinde hamiline yazılı pay sahipleri ile sahip oldukları paya ilişkin bilgileri Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirecektir. Pay sahipleri anonim şirkete başvurmazsa, Ticaret Kanunu’ndan doğan paya bağlı haklarını başvuru yapılıncaya kadar kullanamayacaklardır.
Yukarıda belirtilen usule uygun olarak başvuruda ve bildirimde bulunmayanlar ise, Ticaret Kanunu’nun 562. maddesine eklenen on üçüncü fıkrasında belirtilen idari para cezaları ile cezalandırılacaktır.
İlgili değişikliklerin yürürlük tarihi ise 01.04.2021’dir.
Sonuç
01.04.2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, Ticaret Kanunu’nun hamiline yazılı pay senetlerine ilişkin esaslı birçok hükmü değişmiş, süresi içerisinde yapılmaması idari para cezası yaptırımına bağlanan bildirim ve kayıt yükümlülükleri getirilmiştir. Değişikliklerin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları tebliğ ile düzenleme yetkisi ise Ticaret Bakanlığı’na verilmiştir. Hamiline yazılı pay senedine sahip olanların ise, 31.12.2021 tarihine kadar pay senetleri ile birlikte, bilgilerini Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirmesi için anonim şirkete başvurmaları gerekmektedir. Hamiline yazılı pay senedi sahipleri ve şirketler konuya ilişkin düzenlemeleri özenle takip etmelidir.
