Yeni Gelişme
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca hazırlanan Meslek Birliklerine Verilecek Yetki Belgesi Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik“) 1 Ocak 2021 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi. Yönetmelik’in yürürlüğe girmesiyle 4 Eylül 1986 tarihli Fikir ve Sanat Eseri Sahiplerinin Verecekleri Yetki Belgesi Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı. Yönetmelik uyarınca, fikir ve sanat eseri sahiplerinin, bağlantılı hak sahiplerinin ve diğer mali hak sahiplerinin, meslek birliklerine üye olabilmek için Yönetmelik esaslarına ve meslek birliklerince belirlenen koşullara uygun bir yetki belgesi sunması gerekiyor.
Yönetmelik, hak sahiplerinin meslek birliklerine verecekleri yetki belgesinin şekil ve içeriğinin yanı sıra, hak sahipleri ile meslek birliklerinin yetki belgesi kapsamındaki karşılıklı hak ve yükümlülüklerini düzenlemektedir. Yönetmelik ile lisanslama faaliyetlerinde meslek birliklerinin temsil kabiliyetlerinin güçlendirilmesi ve uluslararası uygulamalarla uyum amaçlanmaktadır.
Yönetmelik Neler Getiriyor?
Yönetmelik’te yetki belgesinde belirtilmesi gereken hususlar, meslek birlikleri ve hak sahiplerinin yetki belgesi kapsamında hak ve yükümlülükleri, yetki belgesinin feshi halinde oluşacak hukuki durumlar ayrıntılı olarak düzenlenmektedir.
Yönetmelik ile fikir ve sanat eseri hak sahiplerinin meslek birliklerine üye olmak için meslek birliklerine bir yetki belgesi sunması zorunlu kılınmıştır. Yetki belgesinin verilmesi ile meslek birlikleri, belgeye konu mali hakları kullanma yetkisine sahip olacak ve bu hakların idaresi, telif ücretlerinin tahsili ve dağıtımı konularında münhasıran yetkili kabul edileceklerdir. Yetki belgesi meslek birliklerine, yetki belgesine konu haklar üzerinde tam ruhsat yetkisi sağlayacaktır. Yönetmelik çerçevesinde, yetki belgesinde belirtilen haklar, meslek birliğinin faaliyet gösterdiği alanda hak sahibinin yayımlanmış veya alenileşmiş bütün eserleri ve bağlantılı hak konuları için geçerli olacaktır. Ayrıca, meslek birliklerinin yurt dışındaki aynı amaçla faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlarla yaptıkları temsilcilik sözleşmelerinin de yetki belgesi niteliğinde sayılması öngörülmektedir.
Yönetmelik uyarınca, hak sahipleri verecekleri yetki belgesinde, yetki belgesine konu mali haklarının kullanım yetkisini en az beş yıl süre ile münhasıran meslek birliğine devretmeyi kabul ve taahhüt etmektedir. Meslek birlikleri ise hak sahiplerince verilecek yetki belgesine konu hakları kendi adına kullanmaya, üçüncü kişilere kullandırmaya, kullanmaktan men etmeye, kullanımlar karşılığında ödenen ücreti teslim almaya, bu hakların takibi ve tahsili için her türlü kazai, idari ve icrai yollara müracaat etmeye ve bunları takip etmeye yetkili ve yükümlüdür. Hak sahibinin ölümü halinde yetki belgesinin kanuni mirasçılarla devam ettirilmesi öngörülmektedir.
Yönetmelik uyarınca, yetki belgesi veren hak sahibi, yetki belgesi ile meslek birliğine tanınan mali haklarını ilgili meslek birliğinin izni olmaksızın başka bir kişiye kullandıramayacaktır. Hak sahipleri, haklarını üçüncü kişilere devretme yetkisine sahip olmaya devam edecektir ancak hakkın başkasına devredilmesi halinde, yetki belgesi devredilen haklar ile eser ve bağlantılı hak konuları bakımından feshedilmiş sayılacaktır.
Her bir meslek birliği yetki belgesi ile ilgili gerekli form ve belgeleri kendisi hazırlayacaktır, böylelikle hak sahipleri ilgili belgelere meslek birlikleri üzerinden ulaşabilecektir.
Sonuç
Yönetmelik, fikir ve sanat eseri sahipleri, bağlantılı hak sahipleri ve diğer mali hak sahipleri açısından önem taşımaktadır. Yönetmelik ile hak sahiplerinin, belirli mali haklarının idaresi ve takibi, telif ücretlerinin tahsili ve bu ücretlerin dağıtımı için meslek birliklerini yetkilendirmesinin temel usul ve esasları belirlenmiştir.
