Yeni Gelişmeler
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (“EPDK“), revize Elektrik Piyasasında Depolama Faaliyetleri Yönetmeliği taslağı da dahil olmak üzere elektrik piyasası depolama faaliyetlerine ilişkin taslak mevzuat değişikliklerini (“Taslak Mevzuat“) internet sitesinde yayımlayarak kamuoyu görüşüne açtı. Taslak Mevzuat’a ilişkin görüşler 9 Şubat 2021 tarihine kadar EPDK Elektrik Piyasası Dairesi Başkanlığı’na gönderilebilir.
Taslak Mevzuat Ne Gibi Değişiklikler İçeriyor?
Depolama faaliyetleri ilk olarak 2018 yılında 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nda yapılan bir değişiklikle, lisanssız olarak yürütülebilecek faaliyetlerden biri olarak düzenlenmiştir. EPDK bu kapsamda hazırladığı yönetmelik taslağı için 2019 yılı Şubat ayında görüş toplamıştır. Şimdi ise söz konusu görüşleri de yansıttığı belirtilen Taslak Mevzuat görüşe açılmıştır. Taslak Mevzuat kapsamında öngörülen bazı önemli düzenlemeler aşağıda özetlenmektedir:
1. Elektrik Piyasasında Depolama Faaliyetleri Yönetmeliği Taslağı
Üretim tesisine bütünleşik depolama tesisleri: Aşağıdaki kurallara tabi olmak üzere, üretim tesisine bütünleşik depolama tesisi kurulabilir:
- Depolama tesisinin kurulu gücü, (i) üretim lisansına derç edilen kurulu gücü ve (ii) yenilenebilir enerji kaynakları destekleme mekanizması (“YEKDEM“) veya başka bir garantili alım desteğinden faydalanan tesisler için kabulü yapılmış tesislerin kurulu gücünü aşamaz.
- Üretim tesisinin kabulü yapılmadan depolama tesisinin kabulü yapılamaz.
- Depolama tesisinden şebekeye verilen veya şebekeden çekilen enerji ilgili üretim tesisinin faydalandığı teşvik veya alım garantilerinden faydalanamaz.
- YEKDEM veya başka bir garantili alım desteğinden faydalanan tesisler için kurulan depolama tesisleri ile dengeleme birimi niteliğini haiz olan depolama tesisleri ayrı bir uzlaştırmaya esas veriş çekiş birimi olarak kaydedilir.
- Üretim tesisinin uzlaştırma dönemi bazında sisteme vereceği enerji miktarı, üretim tesisinin kabulü yapılan kurulu gücü ile yapabileceği üretim miktarını geçemez.
Tüketim tesisine bütünleşik depolama tesisleri: Aşağıdaki kurallara tabi olmak üzere, (i) tüketim tesisleri ve (ii) 12 Mayıs 2019 tarihinden sonra çağrı mektubu verilmiş olan ve üretim ile tüketim tesisi aynı ölçüm noktasında olan lisanssız üretim tesislerine bütünleşik depolama tesisi kurulabilir:
- Depolama tesislerinin kurulu gücü tüketim tesisinin bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücünü aşamaz.
- Tüketim ve üretim tesisleri aynı bağlantı noktasında olan lisanssız üretim tesisleriyle bütünleşik olarak kurulan depolama tesisleri hariç olmak üzere, tüketim tesisine bütünleşik depolama tesisleri tarafından şebekeye verilen enerji uzlaştırmaya esas veriş miktarında dikkate alınmaz.
Müstakil Depolama Tesisleri: Müstakil depolama tesisleri yalnızca tedarik lisansı sahipleri tarafından en az 5 MW kurulu güçte kurulabilir. Bu depolama tesisleri tarafından şebekeye verilen enerji uzlaştırmaya esas veriş miktarında dikkate alınır. Ayrıca, bu tesisler ilgili şartları taşımaları durumunda yan hizmetlere ve dengeleme güç piyasasına da katılabilir. EPDK 27 Ocak 2021 tarihi itibarıyla Elektrik Piyasası Yan Hizmetler Yönetmeliği’nde değişiklik yaparak yan hizmetler kapsamında depolama tesislerine ilişkin düzenlemeler yapmıştır.
Dağıtım şirketlerinin depolama tesisleri: Dağıtım şirketleri yeni şebeke yatırımından daha ekonomik olduğunu ekonomik olarak fayda-maliyet analiziyle destekleyerek ispat etmek şartıyla ve EPDK’nın onayına tabi olmak üzere yatırım planları dahilinde depolama tesisi kurabilir. Söz konusu depolama tesisleri, diğer piyasa katılımcılarının da katılabildiği toptan ve perakende elektrik satışına ve dengeleme güç piyasasına konu edilemez.
Organize sanayi bölgeleri: Organize sanayi bölgesi tüzel kişiliklerince bölge içinde kurulacak depolama tesisleri, tüketim tesisine bütünleşik depolama tesis kabul edilir.
Arazi kullanımı: Dağıtım şirketleri tarafından kurulacak depolama tesisleri hariç olmak üzere, depolama tesisleri için arazi edinimi ve kullanım hakkı tesisine ilişkin olarak EPDK tarafından herhangi bir işlem yapılmaz.
Yönetmeliğe tabi olmayan depolama tesisleri: Pompaj depolamalı hidroelektrik santraller ile enerji kesintisi sırasında kullanılmak üzere tesis edilen kesintisiz güç kaynakları yönetmeliğin kapsamı dışındadır.
2. Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği Hakkında Değişiklik Taslağı
Şebeke işletmecisi olumlu görüşü: Üretim ve tüketim tesislerine bütünleşik depolama tesisleri ile müstakil depolama tesisleri, ilgili şebeke işletmecisinin bağlantı ve sistem kullanımı hakkındaki olumlu görüşüne tabidir.
Üretim tesisleri: Üretim tesisine bütünleşik depolama tesislerinin kurulmasına ilişkin talepler EPDK’ya üretim tesisinin her aşamasında (önlisans başvuru, önlisans ya da lisans) sunulabilir. Önlisans ve lisans aşamalarında sunulan taleplerde, depolama ünitelerinin (i) üretim tesisi için önlisans ya da lisansa derç edilmiş sahanın sınırları içinde kalması ve (ii) üretim tesisi kurulu gücünü, bağlantı şeklini, bağlantı noktasını ve gerilim seviyesini değiştirmemesi gerekir.
Depolama tesisinin süresinde tamamlanmaması: Üretim tesisleri için öngörülen mücbir sebepler veya EPDK tarafından kabul edilebilecek diğer sebeplerle tamamlama süresinin uzatılmasına ilişkin hükümler depolama tesisleri için de uygulanır.
3. Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği Hakkında Değişiklik Taslağı
Bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücüyle sınırlı olmak kaydıyla yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak kurulacak ve sisteme iletim seviyesinden bağlanacak üretim tesisleri için, tesisin toplam kurulu gücünün en az %20’si oranında bütünleşik elektrik depolama tesisi kurulması zorunludur.
4. Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği Hakkında Değişiklik Taslağı
Bütünleşik depolama tesisleri ilgili üretim tesisinin bir ünitesi veya ilgili tüketim tesisinin bir unsuru olarak kabul edilir.
Müstakil elektrik depolama tesisinin sisteme bağlantısı, bağlantı noktasına kadar tesislerin tamamının kullanıcı tarafından yapılması ve işletme, bakım, onarım ve yenileme işlerinin kullanıcıya ait olması şartıyla gerçekleştirilir. Bağlantı ihtiyacı ortadan kalktıktan sonra ihtiyaç kalmayan tesisler ilgili tüzel kişiler tarafından sökülür.
5. Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği Hakkında Değişiklik Taslağı
İlgili piyasa katılımcısı tarafından talep edilmesi ve sistem işleticisi tarafından uygun bulunması şartıyla, bağımsız olarak yük alabilen, yük atabilen ve uzlaştırma dönemi bazında bağımsız olarak ölçülebilen elektrik depolama tesisleri ve üniteleri bir dengeleme birimi olarak kabul edilir.
6. Elektrik Şebeke Yönetmeliği Hakkında Değişiklik Taslağı
Depolama tesislerinin şebeke bağlantısı ve yan hizmetler kapsamında kullanılmasına dair teknik kriterler dağıtım lisansı sahibi tüzel kişilerin görüşlerinin alınmasını müteakip 1 Haziran 2021 tarihine kadar iletim sistemi işleticisi (TEİAŞ) tarafından belirlenir.
7. Otomatik Sayaç Okuma Sistemlerinin Kapsamına ve Sayaç Değerlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Değişiklik Taslağı
(i) Müstakil elektrik depolama tesisleri ile (ii) ayrı bir uzlaştırmaya esas veriş çekiş birimi olarak kaydedilen üretime bütünleşik depolama tesisleri tarafından verilen ve çekilen enerjiyi ölçen sayaçlar otomatik sayaç okuma sistemine dahil edilir.
Sonuç
9 Şubat 2021 tarihine kadar görüşlere açık olan Taslak Mevzuat ile depolama faaliyetlerine ilişkin esas ve usullerin düzenlenmesi öngörülmektedir.
