Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (“EPDK”) tarafından hazırlanan Elektrik Piyasasında Depolama Faaliyetleri Yönetmeliği 9 Mayıs 2021 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Yeni Gelişmeler
Elektrik Piyasasında Depolama Faaliyetleri Yönetmeliği’nin yanı sıra depolama faaliyetlerine ilişkin bazı diğer hususlar da aşağıdaki yönetmeliklerde düzenlenerek 9 Mayıs 2021 tarihinde yürürlüğe girdi:
- Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
- Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
- Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
- Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
- Elektrik Şebeke Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
Depolama Faaliyetlerine İlişkin Ne Gibi Düzenlemeler Öngörüldü?
Elektrik piyasasında depolama faaliyetlerine ilişkin önemli düzenlemeler aşağıda özetlenmektedir.
Depolama tesisi kurulumu:
Depolama tesislerinin kurulumunda önlisansa/lisansa derç edilmiş sahanın dışına çıkılmaması, elektriksel ve/veya mekanik kurulu gücün değişmemesi, mevcut bağlantı şekli ile bağlantı noktası ve gerilim seviyesinin değişmemesi gerekecektir. Depolama tesislerine ilişkin bilgiler lisanlarda yer alacak. Bu tesisler için sermaye yeterliliği ile teminat yükümlülüğü aranmayacak.
Üretim tesisine bütünleşik depolama tesisleri:
- Depolama tesisinin kurulu gücü, lisansa derç edilen elektriksel kurulu gücü aşamaz.
- Üretim tesisinin kabulü yapılmadan depolama tesisinin kabulü yapılamaz.
- Üretim tesisinin uzlaştırma dönemi bazında sisteme vereceği enerji miktarı, üretim tesisinin kabulü yapılan kurulu gücü ile yapabileceği üretim miktarını geçemez.
- Yenilenebilir enerji kaynakları destekleme mekanizması (“YEKDEM”) veya başka bir garantili alım desteğinden faydalanan tesisler için kurulan depolama tesisleri ile dengeleme birimi niteliğini haiz olan depolama tesisleri ayrı bir uzlaştırmaya esas veriş çekiş birimi olarak kaydedilir.
- Depolama ünitesine şebekeden çekilip tekrar şebekeye verilen enerji ilgili üretim tesisinin faydalandığı teşvik veya alım garantilerinden faydalanamaz. YEKDEM kapsamındaki üretim tesislerine bütünleşik elektrik depolama ünitelerine ait uzlaştırmaya esas veriş miktarları YEKDEM kapsamında değerlendirilmez.
Tüketim tesisine bütünleşik depolama tesisleri:
- Depolama tesisinin kurulu gücü bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücünü aşamaz.
- 12 Mayıs 2019 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliğinin 5(1)(ç) maddesi (ürettiği enerjinin tamamını sisteme vermeden kullanan üretimi ve tüketimi aynı ölçüm noktasında olan, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri) kapsamında tüketim tesislerine bütünleşik depolama tesisi kurulabilir.
- Depolama tesisleri tarafından şebekeye verilen enerji uzlaştırmaya esas veriş miktarında dikkate alınmaz.
Müstakil Depolama Tesisleri:
- Müstakil depolama tesisleri yalnızca tedarik lisansı sahipleri tarafından en az 2 MW kurulu güçte kurulabilir.
- Aynı tedarik lisansı kapsamında birden fazla depolama tesisi kurulması mümkündür.
- Bu depolama tesisleri tarafından şebekeye verilen enerji uzlaştırmaya esas veriş miktarında dikkate alınır.
- Bu tesisler ilgili şartları taşımaları durumunda yan hizmetlere ve dengeleme güç piyasasına da katılabilir. EPDK 27 Ocak 2021 tarihi itibarıyla Elektrik Piyasası Yan Hizmetler Yönetmeliği’nde değişiklik yaparak yan hizmetler kapsamında depolama tesislerine ilişkin düzenlemeler yapmıştır.
Dağıtım şirketlerinin depolama tesisleri:
Dağıtım şirketleri yeni şebeke yatırımından daha ekonomik olduğunu ekonomik olarak fayda-maliyet analiziyle destekleyerek ispat etmek şartıyla ve EPDK’nın onayına tabi olmak üzere yatırım planları dahilinde depolama tesisi kurabilir. Söz konusu depolama tesisleri, dağıtım faaliyeti dışında kullanılamaz.
Organize sanayi bölgeleri:
Organize sanayi bölgesi tüzel kişiliği tarafından bölge içinde kurulacak depolama tesisleri, tüketim tesisine bütünleşik depolama tesis kabul edilir.
Arazi kullanımı:
Üretim tesisine bütünleşik elektrik depolama üniteleri hariç olmak üzere, depolama ve bağlantı tesisleri için arazi edinimi ve kullanım hakkı tesisine ilişkin olarak EPDK tarafından herhangi bir işlem yapılmaz.
Şebeke işletmecisi olumlu görüşü:
Üretim ve tüketim tesislerine bütünleşik depolama tesisleri ile müstakil depolama tesisleri, ilgili şebeke işletmecisinin bağlantı ve sistem kullanımı hakkındaki olumlu görüşüne tabidir.
Bağlantı ve Sistem Kullanımı:
- Bütünleşik depolama tesisleri ilgili üretim tesisinin bir ünitesi veya ilgili tüketim tesisinin bir unsuru olarak kabul edilir ve üretim ve tüketim tesisleriyle aynı bağlantı noktasından sisteme bağlanır.
- Müstakil elektrik depolama tesisi sahipleri sisteme bağlantı yatırımları ve izin bedellerini karşılar.
Dengeleme ve Uzlaştırma:
İlgili piyasa katılımcısı tarafından talep edilmesi ve sistem işleticisi tarafından uygun bulunması şartıyla, bağımsız olarak yük alabilen, yük atabilen ve uzlaştırma dönemi bazında bağımsız olarak ölçülebilen elektrik depolama tesisleri ve üniteleri bir dengeleme birimi olarak kabul edilir.
Başvurular:
Başvurular, TEİAŞ tarafından 1 Eylül 2021 tarihine kadar ilan edilmesi gereken teknik kriterlerin ilan edilmesinden bir ay sonra başlayacak.
Yönetmeliğe tabi olmayan depolama tesisleri:
Pompaj depolamalı hidroelektrik santraller ile enerji kesintisi sırasında kullanılmak üzere tesis edilen kesintisiz güç kaynakları yönetmeliğin kapsamı dışındadır.
Sonuç
Elektrik depolama tesislerine ilişkin olarak ihtiyaç duyulan hukuki zemin sağlanmıştır ve başvuruların en geç 2021 yılının Ekim ayında alınmaya başlanması beklenmektedir.
