Yeni Gelişmeler
Finansman gider kısıtlaması uygulamasına ilişkin açıklamaları içeren, Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nde (Seri No: 1) Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 18) (“Tebliğ“), 25.05.2021 tarih ve 31491 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı.
Tebliğ Ne Anlama Geliyor?
Tebliğ ile finansman gider kısıtlaması uygulamasına ilişkin usul ve esaslara yönelik açıklamalar Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’ne (Seri No: 1) eklendi. Buna göre,
- Yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan kurumlar vergisi mükellefleri, sadece aşan kısma uygulanmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kar payı, kur farkı gibi adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının %10’unu kurum kazancının tespitinde kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alır.
- Yabancı kaynaklar; bilançonun kısa vadeli yabancı kaynaklar ve uzun vadeli yabancı kaynaklar toplamını ifade etmektedir.
- Finansman gider kısıtlaması uygulaması yalnızca bilanço esasına tabi mükellefler için geçerli olup işletme hesabı esasına tabi mükellefler bu uygulama kapsamında değildir. Ayrıca,
- Emeklilik kuruluşları,
- Türkiye’de kurulu mevduat bankaları, katılım bankaları, kalkınma ve yatırım bankaları, yurt dışında kurulu benzer nitelikteki kuruluşların Türkiye’deki şube ve finansal holding şirketleri,
- Sigorta ve reasürans şirketleri,
- Finansal kiralama, faktöring ve finansman şirketleri, tasarruf finansman şirketleri ve sermaye piyasası faaliyetinde bulunan kurumlar
finansman gider kısıtlamasına tabi değildir.
- Finansman gider kısıtlaması uygulanmasında,
- geçici vergilendirme dönemleri açısından, her bir geçici vergilendirme döneminin son gününde,
- yıllık vergilendirme dönemi açısından, hesap döneminin son gününde
Vergi Usul Kanunu (“VUK“) hükümlerine göre hazırlanan bilanço esas alınır.
- Finansman gider kısıtlaması takvim yılını hesap dönemi olarak kullanan mükellefler için ilk defa 2021 yılının birinci geçici vergilendirme dönemi; özel hesap dönemi kullanan mükellefler için ise 2021 yılında başlayan özel hesap döneminin ilk geçici vergilendirme dönemi itibariyle dikkate alınacak.
- 01.01.2013 tarihi ve sonrasında sağlanan yabancı kaynaklara ilişkin olarak mahiyeti ve tutarı 01.01.2021 tarihinden itibaren kesinleşen gider ve maliyetler, finansman gider kısıtlamasına tabi tutulacak.
- Gider ve maliyet unsurlarından,
- Yatırım maliyetine eklenenler,
- Teminat mektubu komisyonları, tahvil ihracı ile ilgili yapılan baskı ve benzeri giderlere ve ipotek masrafları gibi herhangi bir yabancı kaynak kullanımına bağlı olmaksızın yapılan giderler,
- Kredi sözleşmelerine ilişkin ödenen damga vergisi veya banka havale ücretlerine ilişkin ödenen banka ve sigorta muameleleri vergisi gibi yabancı kaynağın kullanım süresine bağlı olarak doğmayan giderler,
finansman gider kısıtlaması kapsamı dışındadır. Bir finansman gideri olmayıp finansman geliri azalması niteliğinde olan erken ödeme iskontoları veya peşin ödeme iskontoları da gider indirimi kısıtlaması kapsamı dışındadır.
Öte yandan, yabancı kaynağın işletmede kullanım süresine bağlı olarak doğan, kredi faizleri üzerinden hesaplanan banka ve sigorta muameleleri vergisi gibi gider ve maliyet unsurları finansman gider kısıtlamasına konu edilir.
- Satış bedelinin belirli bir vade sonunda ödenmesiyle ilgili olarak satıcılar vb. hesaplarda yer alan tutarların VUK hükümleri uyarınca değerlemesinden kaynaklanabilecek kur farkı giderleri gider kısıtlaması kapsamında değerlendirilecek.
- Dış ticaret sermaye şirketleri ve sektörel dış ticaret şirketlerinin kendi nam ve hesabına yurt içinden satın aldıkları malların satışından doğan finansman giderleri, gider kısıtlamasına tabi olacak.
- Bir işletmenin, banka vb. kurumlardan temin ettiği krediyi işletme üzerinde herhangi bir finansman yükü kalmaksızın grup şirketine aktarması halinde bu krediye ilişkin finansman gideri krediyi devralan ve fiilen kullanan şirket bünyesinde gider kısıtlamasına tabi olur.
- Finansman gider kısıtlaması, yıllara sari inşaat ve onarma işleriyle uğraşan mükellefler bakımından, işin kesin kar veya zararının tespit edildiği yıl uygulanır. Birden fazla inşaat ve onarma işi birlikte yapılıyorsa veya bu işlerin yanında başka işler de yürütülüyorsa, yapılan finansman giderleri hangi yılın kar veya zarar tutarının tespitinde dikkate alınıyorsa, o yılda gider indirimi kısıtlamasına konu edilir.
- Finansman giderlerinin yanı sıra finansman geliri de elde etmiş olan mükelleflerin gider kısıtlaması uygulamasında söz konusu gelir ve giderlerini birbiri ile netleştirmeleri mümkün değildir. Finansman giderleri toplamı gider kısıtlamasına konu edilir.
- Aynı kaynağa ilişkin olarak bir hesap dönemi içindeki aynı veya farklı geçici vergilendirme dönemlerinde oluşan kur farkı gelir ve giderleri mahsuplaştırılacak ve işlem tarihi veya dönem sonu itibariyle bu kaynağa ilişkin bir net kur farkı gideri doğması halinde bu tutar finansman gideri kısıtlamasında dikkate alınacak. Aynı dönem içinde bile olsa farklı yabancı kaynaklara ilişkin oluşan kur farkı gelir ve giderleri birlikte değerlendirilmeyecek.
- Temin edilen bir yabancı kaynağın mevduat vb. şekillerde değerlendirilmesi sonucunda doğan kur farkı geliri, şirket bilançosunun aktifindeki bir varlığın değerlenmesi sonucu oluştuğundan, bu kaynağa ilişkin kur farkı giderinden mahsup edilemeyecek.
- Yabancı kaynaklara ilişkin faiz ve kur farkı gibi giderler örtülü sermaye, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı veya binek otomobillerde gider kısıtlaması uygulamaları nedeniyle zaten kurum kazancının tespitinde kanunun kabul edilmeyen gider (“KKEG”) olarak dikkate alındığından, bu kısım gider kısıtlamasına tabi tutarın hesabında dikkate alınmayacaktır.
- Adi ortaklığın finansman gideri, ortaklar tarafından doğrudan kendi finansman giderlerine dahil edilmez. Adi ortaklığın yabancı kaynak tutarı öz kaynak tutarını aşıyorsa, aşan kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, işletmeden kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kar payı, kur farkı gibi adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının %10’u, ortakların hisseleri oranında, verecekleri beyannamelerde KKEG olarak dikkate alınır.
- Tebliğ, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Sonuç
Tebliğ ile finansman gider kısıtlamasının uygulanması hususunda birçok konuya örnekleriyle birlikte açıklık kazandırıldı. Finansman gider kısıtlamasının doğru bir şekilde uygulanması ve dolayısıyla ileride bu uygulamaya bağlı cezalı tarhiyatlarla karşılaşılmaması adına Tebliğ açıklamalarının dikkatle incelenmesi önem arz ediyor.
