Yeni Gelişmeler
Gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim yükümlülüğü hakkında düzenlemeleri içeren 529 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (“Tebliğ“), 13 Temmuz 2021 tarih ve 31540 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Tebliğ Ne Anlama Geliyor?
Tebliğ, vergi kaçakçılığıyla etkin bir şekilde mücadele edilebilmesi için vergiye konu gelir veya servetten nihai olarak faydalanan kişilerin (gerçek faydalanıcıların) tespit edilebilmesini hedefliyor.
Tebliğ uyarınca, 1 Ağustos 2021 itibariyle faal olan veya tasfiye işlemleri devam eden
- Kurumlar vergisi mükellefleri ve
- Kollektif şirketlerde şirketi temsile yetkili kimse veya ortak, eshamsız komandit şirketlerde komandite ortaklardan biri ve adi ortaklıklar adına en yüksek ortaklık payına sahip kişi, Türkiye’de yönetim merkezi olan veya Türkiye’de mukim yöneticisi olan yabancı ülkede kurulmuş trust ve benzeri teşekküllerin yöneticileri, mütevellileri veya temsilcilerinin
Tebliğ’de belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde gerçek faydalanıcı bildirimini yapmaları zorunlu olacak.
5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamında yükümlü olarak sayılanlar ile bu yükümlülerin şube, acente, temsilci ve ticari vekilleri vb. ise, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından talep edildiğinde müşterileri tarafından gerçekleştirilen işlemlerin gerçek faydalanıcı bilgisini vermek zorundadır.
Gerçek Faydalanıcıyı Kim ve Nasıl Belirliyor?
Tebliğ gerçek faydalanıcıyı, tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri nihai olarak kontrolünde bulunduran ya da bunlar üzerine nihai nüfuz sahibi olan gerçek kişi veya kişiler olarak tanımlıyor.
Tebliğ’de gerçek faydalanıcının tüzel kişiler, tüzel kişiliği bulunmayan iş ortaklıkları gibi teşekküller ve trust vb. teşekküller bakımından şu şekilde tespit edilmesi öngörülüyor:
- Tüzel kişiler bakımından;
- %25’i aşan hisseye sahip gerçek kişi ortaklar,
- %25’i aşan hisseye sahip gerçek kişilerin gerçek faydalanıcı olmadığından şüphelenilmesi veya bu oranda hisseye sahip bir gerçek kişinin olmaması halinde, tüzel kişiliği nihai olarak kontrolünde bulunduran gerçek kişi veya kişiler,
- gerçek faydalanıcı yukarıdaki şekillerde tespit edilemiyorsa, en üst düzeyde icra yetkisine sahip gerçek kişi veya kişiler.
- Tüzel kişiliği bulunmayan iş ortaklıkları gibi teşekküller bakımından;
- teşekkülü nihai olarak kontrolünde bulunduran kişi veya kişiler,
- gerçek faydalanıcının yukarıdaki şekilde tespit edilememesi halinde ise teşekkülde en üst düzeyde icra yetkisine sahip gerçek kişi veya kişiler.
- Trust ve benzeri teşekküller bakımından ise kurucular, mütevelli, yönetici, denetçi veya faydalanıcı sıfatını haiz olanlar ya da bu teşekküller üzerinde nüfuz sahibi olanlar.
Kurumlar Vergisi Mükellefleri İle Tüzel Kişiliği Bulunmayan Bazı Teşekküller Yönünden Bildirim Yükümlülüğü
Bildirim yükümlülüğü bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin, gerçek faydalanıcı bilgisini geçici vergi beyannameleri ile yıllık kurumlar vergisi beyannamelerinin ekinde bildirmeleri gerekiyor. Bu bildirimlerde, gerçek faydalanıcıların adı, soyadı, vatandaşlıkları, kimlik numaraları ve adresleri, varsa telefon, faks ve elektronik posta bilgileri ile gerçek faydalanıcılığın sebeplerine yer verilecek.
Kurumlar vergisi mükellefi olmayan diğer mükellefler ile diğer gerçek kişilerin ise bildirimi, her yıl Ağustos ayının sonuna kadar İnternet Vergi Dairesi üzerinden “gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim formu”nu doldurarak yapması gerekiyor.
Bununla birlikte, Tebliğ’in Geçici 1. maddesi uyarınca, bildirim yükümlülüğü getirilen kurumlar vergisi mükellefleri dâhil tüm mükellefler ile diğer gerçek kişilerin, en geç 31 Ağustos 2021 günü sonuna kadar gerçek faydalanıcı bilgisini, elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığı’na bildirmeleri gerekiyor.
Gerçek faydalanıcı bildirimlerinin elektronik ortamda yapılması gerekiyor. Elektronik ortamda yapılmayan bildirimler yapılmamış sayılacak.
Mükelleflerin, gerçek faydalanıcı bilgisi bildirimine konu bilgileri, bildirim yapıldığı tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren 5 yıl süreyle muhafaza edilmesi gerekiyor.
Bildirim Yükümlülüğüne Uyulmamasının Sonuçları
Gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi ya da eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunulması halinde 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamında özel usulsüzlük cezası uygulanacak.
Sonuç
Gelir veya servetin gerçek faydalanıcısının tespitine yönelik bildirim yükümlülüğü ile, OECD’nin bu konudaki çalışmalarına paralel olarak, vergilendirmede şeffaflığın artırılması ve vergi kaçakçılığı suçuyla daha etkin bir şekilde mücadele edilmesi amaçlanıyor. Gerçek faydalanıcı bildiriminde bulunmak zorunda olanların Tebliğ’de belirtilen usul ve esaslara uyum göstermesi herhangi bir cezai yaptırımla karşılaşılmaması adına önem arz ediyor.
