Yeni Gelişme
Sermaye Piyasası Kurulu (“SPK“) 14 Ekim 2019 tarihli Hukuk Bültenimizde değerlendirdiğimiz III-35/A.1. Sayılı Paya Dayalı Kitle Fonlaması Tebliği (“Paya Dayalı Kitle Fonlaması Tebliği“) ile ortaklığa dayalı kitle fonlaması modelini düzenlemişti. Kurul, Paya Dayalı Kitle Fonlaması Tebliği’ni yürürlükten kaldırması öngörülen ve hem paya hem de borçlanmaya dayalı kitle fonlamasını düzenleyen III-35/A.2. Sayılı Kitle Fonlaması Tebliğ Taslağı’nı (“Taslak Tebliğ“) kamuoyunun görüşüne sundu.
Tebliğ Ne Getiriyor?
• Kitle Fonlaması Platformları: Kitle fonlaması faaliyetleri, Kurul tarafından belirlenecek kitle fonlaması platformları aracılığı ile yürütülecek. Platformların bazı şartları karşılaması gerekecek:
- Asgari 1.000.000 TL sermayesinin tamamının nakden ödenmiş olması ve ödenmiş sermayesi ile özsermayesinin bu tutardan az olmaması (bu şart, platformun listeye alınmasını takip eden ilk iki yıl 500.000 TL olarak uygulanacak),
- Taslak Tebliğ’e uygun şekilde kurulan bir yatırım komitesinin olması,
- Kurul’un bilgi sistemleri yönetimi düzenlemelerinde dar yetkili aracı kurumlar için öngörülen bilgi sistemleri altyapısının oluşturulması,
- Merkezi Kayıt Kuruluşu (“MKK“) ve emanet yetkilisi ile sözleşme imzalanması,
- Borçlanmaya dayalı kitle fonlaması yürütecek platformların, kredibilite kontrolü amacıyla Risk Merkezi sistemi ile karşılıklı veri akışını sağlayacak altyapıyı oluşturmuş olması.
- Taslak Tebliğ ayrıca kimi hallerde platform paylarının devirlerini Kurul iznine bağlıyor.
- Platformların Faaliyetlerine İlişkin Esaslar:
- Platformlar, kural olarak münhasıran paya ve/veya borçlanmaya dayalı kitle fonlaması faaliyeti yürütebilecekler.
- Kitle fonlaması faaliyeti sırasında uyulması gereken esaslar, girişimciler ile platform arasında akdedilecek ve asgari unsurları Taslak Tebliğ’de belirtilen yazılı bir kitle fonlaması sözleşmesi ile düzenlenecek.
- Her bir kampanya için bir bilgi formu hazırlanacak ve bilgi formu ile yatırımcıların kararlarını etkileyebilecek her türlü bilgi kampanya süresince ve paya dayalı kitle fonlaması faaliyeti yürüten platformlarda kampanyanın gerçekleştiği takvim yılını izleyen beş yıl boyunca ve borçlanmaya dayalı kitle fonlaması faaliyeti yürüten platformlarda ise kampanya kapsamında çıkarılan borçlanma araçlarının itfasının gerçekleştiği takvim yılını izleyen beş yıl boyunca kampanya sayfasında incelemeye açık tutulacak.
- Yatırımcılardan toplanan fonlar, emanet yetkilisi nezdinde kampanya süresi tamamlanana kadar platform adına bloke ettirilecek. İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. ile Kurul lisanslı diğer portföy saklayıcıları, emanet yetkilisi olabilecek.
- Platformlar, her bir kampanya için hedeflenen ve toplanan fon tutarı, fon sağlayan yatırımcı sayısı ve kalan kampanya süresi hakkında platform üzerinden anlık olarak bilgi verecek. Ayrıca her bir kampanya için kampanya süresinin sona ermesini takip eden iş günü fonlama sonuçları platform üzerinden kamuya duyurulacak.
- Platformların Gerçekleştiremeyecekleri Faaliyetler:
- Sadece paya dayalı kitle fonlama faaliyeti yürüten platformlar; faiz veya başka bir ivaz karşılığı veya rehin almak suretiyle kredi veya ödünç para verme işlerine aracılık edemeyecek ve pay dışında herhangi bir sermaye piyasası aracı karşılığında kitle fonlaması faaliyeti yürütemeyecek.
- Platformlar, yurt dışında yerleşik gerçek ve tüzel kişilere yönelik Türkiye’de yerleşik kişilerden fon toplanması amacıyla kitle fonlaması faaliyeti yürütemeyecek.
- Platformlar, yatırımcılara yönelik olarak yatırım tavsiyesi niteliğindeki değerlendirme, analiz ve yorumlarda bulunamayacak.
- Yatırım Sınırları:
- Nitelikli yatırımcı olmayan gerçek kişiler, bir takvim yılı içinde paya dayalı kitle fonlaması yoluyla azami 20.000 Türk Lirası yatırım yapabilecek. Ancak bu sınır 100.000 Türk Lirasını aşmamak kaydıyla yatırımcının platforma beyan ettiği yıllık net gelirinin %10’u olarak uygulanabilecek.
- Nitelikli yatırımcı olmayan gerçek kişiler, bir takvim yılı içinde borçlanmaya dayalı kitle fonlamasi yoluyla azami 50.000 Türk Lirasi yatırım yapabilecek. Ancak bu sınır 200.000 Türk Lirasını aşmamak kaydıyla yatırımcının platforma beyan ettiği yıllık net gelirinin %10’u olarak uygulanabilecek. Ayrıca nitelikli yatırımcı olmayan gerçek kişiler, borçlanmaya dayalı kitle fonlaması yoluyla bir projeye azami 10.000 Türk Lirasi yatırım yapabilecek.
- Fon Toplamaya ve Kullanmaya İlişkin Esaslar:
- i) Paya Dayalı Kitle Fonlaması
- Paya dayalı kitle fonlamasında, fonlar yalnızca sermaye artırımı suretiyle çıkarılacak paylar karşılığında girişim şirketine aktarılabilecek ve mevcut payların satışı suretiyle fon toplanamayacak.
- Girişimciler tarafından herhangi bir 12 aylık dönemde paya dayalı olarak en fazla iki kampanya ile fon toplanabilecek.
- 1.000.000 Türk Lirasını aşan fon taleplerinde, hedeflenen fonun en az %10’una tekabül eden tutarın kampanya süresi içerisinde nitelikli yatırımcılar tarafından karşılanmış olması zorunlu olacak.
- Kampanya süresi 60 günü geçemeyecek.
- Yatırımcılar tarafından fon sağlamaya ilişkin ödeme emrinin verildiği andan itibaren 48 saat içinde cayma hakkı kullanılabilecek.
- Paya dayalı kitle fonlamasında, toplanacak fonların hangi amaçlarla kullanılacağına ilişkin bir raporun hazırlanması ve bu raporun kampanya süresinin başlangıç tarihi itibarıyla kampanya sayfasında yayımlanmış olması gerekecek.
- Toplanan fonların bilgi formunda ilan edilen amacına uygun olarak kullanıldığının kontrolü ve denetimi bağımsız denetim kuruluşları tarafından özel amaçlı bağımsız denetim raporu hazırlanmak suretiyle yerine getirilecek.
- ii) Borçlanmaya Dayalı Kitle Fonlaması
- Borçlanma aracı satışı dışında başka bir borç ilişkisi kapsamında fonlama yapılamayacak.
- Faiz oranı, ilgili borçlanma aracının vadesine en yakın, bir tanesinin vadesi borçlanma aracından kısa ve bir tanesinin vadesi borçlanma aracından uzun olmak üzere iki adet Devlet İç Borçlanma Senetleri için belirlenen faiz oranlarının ağırlıklı ortalamasının %50 fazlasını aşamayacak, vade ise üç yıldan fazla olamayacak.
- Kampanya süresi 60 günü geçemeyecek.
- Yatırımcılar tarafından fon sağlamaya ilişkin ödeme emrinin verildiği andan itibaren 48 saat içerisinde cayma hakkı kullanılabilecek.
- Fonlanması talep edilen projenin vade boyunca oluşacak gelirleri, öncelikle yatırımcılara yapılacak ödemelerde kullanılacak.
- Toplanan fonlar, söz konusu projeler ile ilişkili olmayan borçların ödenmesinde kullanılamayacak.
- Toplanan fonun, amacına uygun olarak kullanıldığınının kontrolü yatırım komitesince yerine getirilecek.
- Girişim Şirketlerine İlişkin Esaslar:
- Kitle fonlaması yoluyla fon toplayacak şirketlerin, diğerlerinin yanı sıra, aşağıdaki kriterleri sağlaması gerekecek:
- (i) teknoloji faaliyeti ve/veya üretim faaliyetinde bulunmaları, (ii) bilgi formunun ilan edildiği tarih itibarıyla son beş yıl içinde kurulmuş olmaları, (iii) son yıllık ve varsa en güncel ara dönem finansal tablolarındaki belirli kalemlerin kanun kapsamından çıkma için öngörülen eşikleri aşmaması. Ayrıca paya dayalı kitle fonlaması yoluyla fon toplayacak şirketlerin, toplanan fonların aktarılmasından önce anonim şirket olarak kurulmuş olması veya anonim şirkete dönüşüm işlemlerinin tamamlanmış olması gerekecek.
- (i) Halka açık ortaklıklar, (ii) yönetim kontrolü başka bir tüzel kişiye ait olan şirketler ve (iii) halka açık ortaklıklar ile sermaye piyasası kurumlarının önemli etkiye sahip ortak konumunda bulunduğu şirketler paya dayalı ve borçlanmaya dayalı kitle fonlaması yoluyla fon yolu ile fon toplayamayacak.
- Platforma başvuru tarihi itibarıyla (i) itfa edilmemiş borçlanma aracı bulunan ihraççılar ve (ii) itfa edilmemiş borçlanma aracı bulunan ihraççıların önemli etkiye sahip ortak konumunda bulunduğu şirketler, borçlanmaya dayalı kitle fonlaması yoluyla fon toplayamayacak.
Sonuç
SPK, Taslak Tebliğ’in yürürlüğe girmesi ile birlikte uzun süredir beklenen borçlanmaya dayalı kitle fonlamasına ilişkin esaslar ile paya dayalı kitle fonlamasına ilişkin esasları tek bir düzenlemede konsolide etmiş olacak.
