Bültenlerimizi podcast olarak da dinleyebilirsiniz!
AB Elçileri 1 Ekim 2021 tarihinde Veri Yönetimi Yasasına (“DGA”) ilişkin genel yaklaşımı kabul ederek AB Komisyonu ve Parlamento müzakereleri için direktif verdi. DGA 25 Kasım 2020 tarihinde Avrupa Veri Stratejisi’nin bir parçası olarak Avrupa Komisyonu tarafından tasarı metni olarak paylaşılmıştı.
Yeni Gelişme
Avrupa Komisyonu, 25 Kasım 2020’de Avrupa Veri Stratejisi’nin bir parçası olarak taslak DGA’yı yayımlamıştı. AB Elçileri taslak DGA ile ilgili görüşünü sundu. İlerleyen süreçte, 20 Ekim 2021 tarihinde Avrupa Parlamentosu, Konsey ve Komisyon arasındaki müzakerelerin ilk oturumu yapılacak. Müzakerelerin kısa sürede nihai bir anlaşmaya varacağı konuşuluyor. Taslak DGA’nın İngilizce versiyonuna buradan ulaşabilirsiniz.
DGA neyi kapsıyor?
DGA, verilerin AB içinde paylaşımı için veri aracılarının güvenilirliğini artırmayı amaçlıyor. Metin, Avrupa Veri Stratejisi’nin ilk uygulaması ve Tüzük şeklini alarak tüm Üye Devletler için bağlayıcı olacak. DGA, veri aracıları arasındaki güveni ve verilerden doğan hakların korunmasını sağlayarak, verilerin (örneğin kişisel veriler, ticari sırlar, korunan fikri mülkiyet hakları) güvenli bir şekilde yeniden kullanılmasını ve paylaşılmasını amaçlıyor. DGA’nın ana düzenlemeleri aşağıdaki gibidir:
- DGA uyarınca ‘veri’, fiillerin, olguların veya bilgilerin herhangi bir dijital temsili ve bu tür fiillerin, olguların veya bilgilerin ses, görsel veya görsel-işitsel kayıt dahil olmak üzere her tür derlemesi anlamına geliyor. Bu tanım, Genel Veri Koruma Tüzüğü kapsamındaki kişisel veriler yanında kişisel olmayan verileri kapsamıyor.
- DGA, kamu sektörü verilerinin kullanımına ilişkin koşulları belirleyerek, ilgili verilerin ticari ve ticari olmayan amaçlarla yeniden kullanılmasına izin veriyor. Her halükarda kamu kurumlarının işleme faaliyeti kapsamında üçüncü kişilerin haklarını ve çıkarlarını koruması beklenecek. Bunun için, örneğin, verilerin anonimleştirilmesi, güvenli işleme ortamlarının kullanılması gibi teknik önlemlerin alınması veya açık rıza alınması gibi mevcut durumda uygulanabilir hukuki sebebin sağlanması desteklenebilecek.
- DGA ayrıca, verilerin sağlık, bilimsel araştırma, iklim değişikliğiyle mücadele gibi konular dahil olmak üzere çeşitli amaçlarla gönüllü olarak kullanıma sunulduğu veri altrüizmi kavramını yürürlüğe sokuyor. Ancak, bu tür gönüllü açıklamaların bilgilendirmeye dayanan açık rızaya tabi olduğu unutulmamalı.
- DGA, şirketlerin ve bireylerin veri paylaşmasına izin veren veri aracılık hizmetleri modeline ilişkin çerçeveyi çiziyor.
- DGA uyarınca, yeni bir denetim organı olarak Avrupa Veri İnovasyon Kurumu kurulacak. İlgili kuruluşun kurulmasındaki amaç şeffaflığın sağlanması olacak.
Sonuç
AB’nin veri stratejisine yönelik attığı adımlar, DGA müzakereleri ile devam ediyor. Yapay zeka, sağlık, üretim ve benzeri alanlardaki uygulamaları güçlendirmek amacıyla verilere erişim imkanını arttırmayı hedefleyen DGA’ya ilişkin yaklaşım, müzakereler ile ortaya çıkacak.
