Sermaye Piyasası Kurulu (“SPK“) sürdürülebilirliğe katkı sağlayacak yatırımların finansmanı için ihraç edilebilecek yeşil borçlanma araçları ve kira sertifikalarına ilişkin esasları düzenlemesi öngörülen Yeşil Borçlanma Aracı ve Yeşil Kira Sertifikası Rehberi Taslağı’nı (“Taslak Rehber“) 3 Kasım 2021 tarihinde kamuoyu görüşüne sundu.
Taslak Rehber Ne Anlama Geliyor?
Taslak Rehber, yeşil tahvil alanında küresel standart haline gelen Uluslararası Sermaye Piyasaları Derneği’nin (International Capital Markets Association) Yeşil Tahvil İlkeleri’ni (Green Bond Principles) esas alarak yeşil borçlanma araçları ve yeşil kira sertifikalarına ilişkin esasları ve bunların ihraç süreçlerini düzenliyor.
Taslak Rehber uyarınca yeşil borçlanma araçları ve yeşil kira sertifikaları aynı esaslara tâbi olacak ve yeşil kira sertifikaları ihraçlarında ilgili yükümlülükler varlık kiralama şirketi veya fon kullanıcısı tarafından yerine getirilecek.
Yeşil Borçlanma Aracı Çerçeve Belgesi
- İhraççıların yönetim kurulu, ihraç edilecek borçlanma araçlarının Taslak Rehber ile uyumlu olduğunu, ihraçtan elde edilecek fonların kullanım yerlerini ve bu araçlarla ilgili süreçleri, çerçeve belge adı verilen belgeler ile karara bağlayacak.
- Çerçeve belgeler ayrıca ihraççının sürdürülebilirlik stratejileri ve politikalarının; yeşil projelerin seçiminde başvurulan sınıflandırmaların ve ilgili sertifikaların kamuya açıklanması için kullanılacak.
- Taslak Rehber’in ekleri, ilgili çerçeve belgeler için kullanılabilecek örnek şablonu da içeriyor.
Yeşil Borçlanma Araçlarına İlişkin Genel Esaslar
Taslak Rehber, borçlanma araçları ve kira sertifikalarının “yeşil” olarak adlandırılabilmesi için sağlanması gereken koşulları da belirliyor:
- İhraççının, çerçeve belgede ihracın Taslak Rehber’de belirtilen esaslara uygun gerçekleştirileceğini taahhüt etmesi gerekecek.
- İhraçtan elde edilen fonlar, çerçeve belgede belirtilen şekilde yeşil projelerin finansmanı veya refinansmanında kullanılacak.
- İhracın Taslak Rehber ile uyumlu olduğunu dış değerlendirme hizmeti veren bir kuruluşun onaylaması gerekecek.
Yurt içinde Taslak Rehber kapsamında ihraç edilmeyen sermaye piyasası araçları için yeşil borçlanma aracı ve yeşil kira sertifikası veya bunlara eşdeğer ifadeler kullanılamayacak.
Yeşil Borçlanma Araçlarının Temel Bileşenleri
Taslak Rehber, yeşil borçlanma araçları için dört temel prensip öngörüyor:
1. Fonların Kullanımı
Yeşil borçlanma aracı ihracından elde edilen fonların, yeşil projeler için kullanılması ve mümkünse yeşil projelerin çevresel faydalarının ölçülebilir şekilde çerçeve belgede kamuya sunulması gerekecek. Taslak Rehber bu kapsamda yeşil projeleri örneklendirmekte ve uluslararası kabul görmüş diğer sınıflandırmaların da ihraççılar tarafından kullanılabileceğini öngörüyor.
2. Proje Değerlendirme ve Seçme Süreci
İhraççılar çerçeve belgede, yeşil projelerin hangi çevresel sürdürülebilirlik amaçlarına hizmet ettiğine, elverişli projelerin hangi yeşil proje türünün kapsamına girdiğinin hangi yöntemle belirlendiğine ve bu projelere ilişkin muhtemel çevresel ve sosyal riskleri tespit etmek ve yönetmek için oluşturulan sürece dair bilgileri yatırımcılara açıklayacak.
3. Fonların Yönetimi
Yeşil borçlanma aracı ihracından elde edilen net fon veya buna eşit tutarın ayrı ve özel muhasebe hesapları açılarak ve her türlü kaydın güvenli takibi sağlanarak yönetilmesi gerekecek. Yeşil borçlanma aracı ihraçlarından elde edilen fonlar, her bir ihraç bazında ayrıca yönetilebileceği gibi, birden fazla yeşil ihraçtan elde edilen fonlar portföy yaklaşımı ile yönetilebilecek.
Yeşil borçlanma aracı tedavülde olduğu sürece bu fonlar, ilgili dönemde gerçekleştirilen yeşil projeler için kullanılacak ve henüz kullanılmamış fonların planlanan kullanım yerleri, ihraççılar tarafından özel durum açıklamaları ile kamuya açıklanacak.
4. Kamuyu Aydınlatma
İhraççılar, ihraç tarihinden itibaren yılda bir defa, bir yıldan kısa vadeli ihraçlardaysa vadesinde olmak üzere; fon kullanımına dair güncel bilgileri SPK’nın özel durumların kamuya açıklanmasına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde kamuya açıklayacak. Bu açıklamalarda projelerin tahmini veya gerçekleşen etkilerinin açıklanması ve bunun için niteliksel ve niceliksel performans ölçütlerinin kullanılması önem taşıyacak. İhraççılar etki raporlamalarında uluslararası standartların önerdiği şablonlardan yararlanabilecek.
Dış Değerlendirme
İhraççılar, yeşil borçlanma araç ihraçlarında söz konusu borçlanma aracının Taslak Rehber’in dört temel bileşeni ile uyumlu olduğunu Uluslararası Sermaye Piyasaları Derneği ve İklim Tahvilleri İnisiyatifi (Climate Bonds Initiative) gibi uluslararası kabul görmüş kuruluşların listesinde yer alan bağımsız kuruluşlara onaylatmakla yükümlü olacak. Ayrıca ihraççıların elde edilen fonların uygun amaçlar için kullanıldığının doğrulanması için ihraçtan sonra da bu kuruluşlardan hizmet alması gerekecek.
İhraç Süreci
İhraççılar, çerçeve belgelerini ve dış değerlendirme görüşlerini ihraç belgesi veya izahname onay başvurusu sırasında SPK’ya iletecekler ve bunları ihraç belgeleri veya izahname ile birlikte ilan edecekler.
İhraçtan elde edilen fonların uygun amaçlar için kullanıldığını doğrulayan dış değerlendirme görüşleri SPK’nın özel durumların kamuya açıklanmasına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde kamuya açıklanacak.
Sonuç
SPK sürdürülebilirlik konusunda somut adım atan ilk düzenleyici otorite olmuştu. Mevzuat bültenimizde belirttiğimiz üzere, 2020 yılı sonunda halka açık ortaklıkların uymaları beklenen sürdürülebilirlik ilkelerinin yer aldığı Sürdürülebilirlik İlkeleri Uyum Çerçevesi yayımlanmıştı.
SPK, bu sefer, Taslak Rehber ile daha güçlü bir adım atıyor ve yeşil borçlanma aracı ve kira sertifikası ihraçlarını düzenlerken, aynı zamanda ülkemizdeki ihraçlarda da uluslararası standartların kullanımını teşvik etmeyi hedefliyor.
Taslak Rehber’e ilişkin görüşler, 30 Kasım 2021 tarihine kadar yesiltahvilrehberi@spk.gov.tr adresine e-posta ile veya SPK’ya yazılı olarak iletilebilir.
