Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (“Kanun Teklifi“), 16 Kasım 2021 tarihinde TBMM Başkanlığı’nın dikkatine sunulmuştur. Toplam 38 maddeden oluşan Kanun Teklifi, aralarında 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun (“FSEK“) da bulunduğu pek çok kanunda kayda değer değişiklikler yapılmasını öngörmektedir.
Yeni Gelişme
16 Kasım 2021 tarihinde TBMM Başkanlığı’na sunulan Kanun Teklifi, FSEK’in “2. Koruyucu programları etkisiz kılmaya yönelik hazırlık hareketleri” başlıklı 72. maddesini tamamen değiştirecek bir düzenleme öngörmektedir. Kanun Teklifi’nin 1. maddesinde yer verilen bu düzenleme ile FSEK’in 72. maddesinn kapsamına tüm eser, icra, fonogram, yapım ve yayınların dahil edilmesi amaçlanmakta olup buna paralel olarak ilgili maddede öngörülen cezai sorumluluğun kapsamının da genişletilmesi söz konusudur. Ayrıca Kanun Teklifi’nin gerekçesinde, söz konusu değişikliğin FSEK’in 72. maddesinin 2001/29/AT sayılı AB direktifi ile uyumlu hale getirilmesini sağlayacak şekilde düzenlendiği belirtilmiştir.
Kanun Teklifi FSEK’in 72. maddesinde ne gibi değişiklikler öngörüyor?
- FSEK’in 72. maddesinin “2. Koruyucu programları etkisiz kılmaya yönelik hazırlık hareketleri” şeklinde düzenlenen madde başlığı, “2. Teknolojik önlemleri etkisiz kılma” olarak revize edilmiş ve değiştirilmesi amaçlanan içerikle uyumlu olarak daha kapsamlı bir madde başlığı kullanılmıştır.
- Daha önceden yalnızca bilgisayar programlarına ilişkin olarak sağlanan ve koruyucu programları etkisiz kılmaya yönelik hazırlık hareketlerini yaptırıma bağlayan FSEK’in 72. maddesi, Kanun Teklifi ile tüm eser, icra, fonogram, yapım ve yayınları kapsayacak şekilde yeniden düzenlenmiştir.
- FSEK’in 72. maddesi uyarınca “bir bilgisayar programının hukuka aykırı olarak çoğaltılmasının önüne geçmek amacıyla oluşturulmuş ilave programları etkisiz kılmaya yönelik” birtakım fiilleri icra edenler cezalandırılırken Kanun Teklifi ile “FSEK’te yer alan hakların korunması amacıyla eser, icra, fonogram, yapım ve yayınların kullanımının kontrolünü sağlamak üzere erişim kontrolü veya şifreleme gibi koruma yöntemi ya da çoğaltım kontrol mekanizması uygulamalarıyla sağlanan etkili teknolojik önlemleri etkisiz kılmaya yönelik” birtakım fiilleri icra edenlerin cezalandırılması öngörülmektedir.
- Kanun Teklifi, telif hakkı sahipleri tarafından izinsiz kullanımları engellemek amacıyla öngörülen teknolojik önlemleri etkisiz kılmaya yönelik ürün ve araçların ticaretini veya tanıtımını yapanların cezalandırılmasını amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, koruyucu programları etkisiz kılmaya yönelik program veya teknik donanımları üreten, satışa arz eden, satan veya kişisel kullanım amacı dışında elinde bulunduran kişinin cezai sorumluluğunu düzenleyen ilgili maddenin, teknolojik önlemleri etkisiz kılmaya yönelik ürün ve araçları imal eden veya ithal eden, dağıtan satan, kiraya veren veya ticari amaçla elinde bulunduranlar ile reklam, pazarlama, tasarım veya uygulama hizmetlerini sunanları kapsayacak şekilde genişletilmesi amaçlanmaktadır.
- Kanun Teklifi, işbu fiilleri icra eden failler için öngörülen ceza hakkında bir yenilik getirmemekte olup FSEK’in 72. maddesinde hâlihazırda mevcut olan “altı aydan iki yıla kadar hapis cezası” yaptırımını muhafaza etmektedir.
Sonuç
16 Kasım 2021 tarihli Kanun Teklifi, FSEK’in 72. maddesinde öngörülen fiillerin kapsamını genişleterek cezai sorumluluğun sınırlarını yeniden çizmeyi amaçlamaktadır. Önceden bilgisayar programlarına ilişkin olarak sağlanan ve koruyucu programları etkisiz kılmaya yönelik hazırlık hareketleri yaptırıma bağlayan bu düzenlemeye tüm eser, icra, fonogram, yapım ve yayınların dahil edilmesi öngörülmektedir. Dolayısıyla, Kanun Teklifi’nin kabul edilmesi halinde cezai sorumluluğun ve buna paralel olarak korumanın da kapsamı genişleyecektir.
