TRABİS dönemi çok yakında başlıyor: TRABİS’in faaliyete geçişiyle “.tr” uzantılı alan adlarına ilişkin tanım, kavram ve kısaltmalarda nasıl değişiklikler meydana gelecek?

        Bültenlerimizi podcast olarak da dinleyebilirsiniz!

Orta Doğu Teknik Üniversitesi (“ODTÜ“) ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (“BTK“) arasında imzalanan 21 Aralık 2018 tarihli protokol uyarınca “.tr” uzantılı alan adlarının yönetim ve tahsisine ilişkin her türlü yetki Nic.tr’den BTK’ye devredilmiştir. Geçtiğimiz günlerde Nic.tr tarafından, “.tr” uzantılı alan adları yönetiminin BTK’ye devrinin Ocak 2022 itibariyle tamamlanmasının beklendiği kullanıcılara duyuruldu. Söz konusu devrin tamamlanmasını takiben yakın bir tarihte Nic.tr adlı platform tamamen kapatılacak ve “.tr” Ağ Bilgi Sistemi (“TRABİS“) faaliyete geçecektir. TRABİS döneminin başlamasıyla beraber, “.tr” uzantılı alan adlarıyla ilgili olarak hâlihazırda kullanılan kavram, tanım ve kısaltmalarda da önemli değişiklikler meydana gelecektir. Nic.tr’nin bahsi geçen duyurusuna dair kaleme aldığımız hukuk bültenimize buradan ulaşabilirsiniz.

Yeni gelişme

BTK ve ODTÜ arasında imzalanan Aralık 2018 tarihli protokol uyarınca “.tr” Kayıt Otoritesi yetkisi Nic.tr’den BTK’ye devredilmiş olup bu devrin bir sonucu olarak Nic.tr’nin yakın zamanda kapatılacağı ve TRABİS’in eşzamanlı olarak faaliyete geçeceği duyurulmuştur. TRABİS döneminin başlamasıyla “.tr” uzantılı alan adlarına ilişkin kavram, tanım ve kısaltmalarda da köklü değişiklikler meydana gelecektir. Nic.tr’den TRABİS’e geçiş döneminde kullanıcıların süreci etkin takip edebilmesini sağlamak amacıyla, alan adı işlemlerinde değişen ve güncellenen kavramlar hakkındaki bilgiler kullanıcılarla METUnic üzerinden paylaşılmıştır. TRABİS döneminde kullanılmaya başlayacak olan tanım ve kısaltmalara buradan ulaşabilirsiniz.

TRABİS döneminin başlaması “.tr” uzantılı alan adlarıyla ilgili kavram, tanım ve kısaltmalarda nasıl değişiklikler meydana getirecek?

• TRABİS, “.tr” uzantılı alan adlarının ve sahip oldukları merkezi veritabanının işletilmesi, güncellenmesi, izlenmesi ve alan adı başvuru işlemlerinin yapılmasına imkan sağlayan platformu ifade etmektedir.
• İnternet Alan Adı (“İAA“), internet üzerinde bulunan bilgisayar veya internet sitelerinin adresini belirlemek için kullanılan internet protokol adresini tanımlayan adları nitelemektedir.
• İnternet Alan Adı Sahibi (“İAAS“), alan adının hamilini belirtmek için kullanılan kavramdır.
• Kayıt Kuruluşu (“KK“) başvuru, yenileme ve iptal başta olmak üzere alan adlarıyla ilgili işlemlerin yapılmasına aracılık eden tarafı ifade etmekte olup METUnic, TRABİS akreditasyonunu tamamlamış bir KK olarak faaliyet gösterecektir.
• BTK, Türkiye’de telekomünikasyon sektörünü düzenleyen ve denetleyen bağımsız idari otorite niteliğini haiz kurumdur. BTK, yasal mevzuat çerçevesinde gerekli gördüğü düzenlemeleri yapmaya, KK’ler ve Uyuşmazlık Çözüm Hizmet Sağlayıcısı (“UÇHS“) olarak yetkilendirilenler üzerinde denetim yapma ve bunların faaliyetine son vermek dahil gerekli idari yaptırımları uygulamaya yetkilidir.
• Tahsise Kısıtlı Adlar Listesi (“TAKIL“), çeşitli sebeplerle kayıt otoritesi tarafından tahsisi kısıtlanan ve başvuru esnasında belge talep edilecek olan alan adların listesidir.
• Tahsise Kapalı Adlar Listesi (“TAKAL“), mevzuata, kamu düzenine ve genel ahlaka aykırı olma gibi sebeplerle kayıt otoritesi tarafından tahsisine izin verilmeyen alan adları listesidir.
• Alan Adı Tahsisi, belgeli ve belgesiz olmak üzere iki yöntemle yapılacaktır. Belgesiz alan adı tahsisi, “ilk gelen alır” prensibine göre yapılacak olup ilk gelenin tespitinde, alan adı başvurusunun TRABİS’e ulaştığı zaman kaydı esas alınacaktır. Belgeli alan adı tahsisi ise ilan edilecek belgelerin sunulması ile gerçekleştirilecektir. Tüm belgeler ve başvurular TRABİS tarafından değerlendirilecek olup KK’ler, belge ve başvuru değerlendirme süreçlerinde yetkili olmayacaktır. Alan adı en az bir, en çok beş yıl süre için tahsis edilebilir.
• Feragat, Nic.tr’nin faaliyeti sürecinde “Silme” olarak adlandırılan işlemdir. Feragat işlemi alan adı sahibinin, alan adının süresi dolmadan kullanıma son vermek istemesi durumunda gerçekleştirilir. Bu işlem ile alan adı sahibi, ilgili alan adının silinmesi işlemini talep ederek her türlü hakkından feragat etmiş olur.
• İptal, Alan adı sahibinin ve METUnic’in bilgilendirilmesiyle yapılabilecek bir işlem olup alan adı tahsisi TRABİS vasıtası ile iptal edilebilecektir. Bir alan adının iptal edilmesi için;
  • Alan adı sahibinin verdiği bilgilerin tam veya doğru olmadığının tespit edilmesi,
  • Alan adının TAKAL kapsamına alınması,
  • Alan adı tahsisinin iptaline yönelik mahkeme kararının bulunması,
  • BTK tarafından belirlenecek idari bir sebep bulunması,
  • UÇHS tarafından BTK’ya iletilen hakem ya da hakem heyetinin kararının bulunması ve uygulanması için BTK tarafından belirlenen şartların mevcut olması

durumlarından bir ya da birkaçının ortaya çıkması gerekmektedir.

• Yenileme, hâlihazırda mevcut olan bir alan adının sahipliğinin ödeme yapılarak devam ettirilmesi işlemi olup alan adının tahsis süresinin bitmesine asgari üç ay kala METUnic, alan adı sahibini e-posta yolu ile bilgilendirir ve alan adı sahibinden yenileme işlemini gerçekleştirmesi talep edilir.
• Satış, Nic.tr’nin faaliyet sürecinde izin verilmeyen bir işlem olmakla birlikte TRABİS döneminin başlamasıyla gerçekleştirilebilecektir. Ne var ki alan adı satışı, TRABİS’in faaliyete geçmesinden üç yıl sonra yapılabilecektir. Devir, Nic.tr’nin faaliyet sürecinde izin verilmeyen diğer bir işlem olup TRABİS döneminin başlamasıyla alan adı devri gerçekleştirilebilecektir. Gerçek kişilerin ölüm, gaiplik, gaiplik karinesi gibi durumlarında alan adı yasal mirasçılara devredilir. Tüzel kişiler ise alan adını birleşme ve devralma gibi sebeplerle devredebilir. TRABİS’in beraberinde getirdiği en önemli yenilikler arasında bulunan alan adı satış ve devrine ilişkin kaleme aldığımız hukuk bültenimize buradan ulaşabilirsiniz.
• Kayıt Kuruluşları Arası Transfer, Nic.tr süreçlerinde “Sorumlu Değişikliği” işlemi olarak adlandırılan işlem olup farklı bir KK’da bulunan alan adının transfer kodu ile METUnic’te bir panele transfer edilmesidir. Aynı şekilde, METUnic’te bulunan bir alan adı da transfer kodu kullanılarak farklı KK’ya transfer edilebilir.

Sonuç

“.Tr” uzantılı alan adları yönetiminin BTK’ya devrinin tamamlanmasıyla Nic.tr tamamen kapatılacak ve TRABİS kullanıma açılacaktır. TRABİS döneminin başlaması, “.tr” uzantılı alan adlarına ilişkin kavram, tanım ve kısaltmalarda da köklü değişiklikleri beraberinde getirecektir. Geçiş sürecinin doğru takip edilebilmesi için Nic.tr’nin internet sitesi, sosyal medya hesapları ve e-posta iletileri aracılığıyla yapacağı bilgilendirmelerin alan adı sahipleri tarafından dikkatle takip etmesi hak kayıplarının önlenmesi bakımından büyük önem taşımaktadır.