Yeni gelişme
Rekabet Kurumu’nun (“Kurum“) 2021 yılı Birleşme ve Devralma Raporu (“Rapor“) 7 Ocak 2022 tarihinde Kurum’un internet sitesinde yayımlanmıştır[1]. Rapor, 2021 yılında gerçekleşen birleşme ve devralma işlemlerinin istatistiklerini ve önceki yıllarla karşılaştırmalarını ortaya koyarak 2021 yılında Türkiye’deki birleşme ve devralma kontrolü sürecine dair kapsamlı bir genel bakış sağlamaktadır.
Bırakalım Sayılar Konuşsun
2021 yılında Rekabet Kurulu (“Kurul“) toplam 309 birleşme ve devralma işlemini incelemiş ve bildirilen bu işlemlerin toplam işlem bedeli ise yaklaşık 5,8 trilyon TL tutarındadır. 2020 yılında 2,7 trilyon TL tutarında olan bildirilen 220 işleme kıyasla, 2021 yılında bildirilen işlem sayısında ve bu işlemlerin bedellerinde önemli ölçüde bir artış olmuştur. İşlem sayısındaki bu artışın nedenlerinden bir tanesinin de Türk Lirası’ndaki değer kaybı neticesinde ciro eşiklerinin döviz cinsinden düşüş göstermesi olduğu değerlendirilebilecektir.
- 2021 yılında altı işlem kontrol değişikliği yaratmadığı için kapsam dışı olarak sınıflandırılırken, iki işlem bilgi notu kategorisinde bırakılmıştır.
- 2020 yılında Kurul’un incelemesine tabi bir özelleştirme işlemi gerçekleştirilmemişken, 2021 yılında yedi özelleştirme işlemi incelenmiştir.
- 2020 yılında incelenen ve taraflarının tümünün Türkiye kökenli olduğu 30 işleme nazaran 2021 yılında daha fazla işlem (52 adet) yalnızca Türkiye kökenli şirketleri ilgilendirmektedir. Buna paralel olarak bu işlemlerin toplam değeri (15,9 milyar TL) de 2020 yılındaki 6,6 milyar TL tutarındaki toplam işlem değerine göre artış göstermiştir.
- Yabancı ülke yasalarına göre kurulmuş şirketler arasında gerçekleştirilen işlemler bakımından ise, yine Kurul, 2020 yılındaki 139 işleme kıyasla 2021 yılında taraflarının tümü yabancı ülke yasalarına göre kurulmuş taraflarca gerçekleştirilen daha fazla işlemi (175 adet) incelemiştir. Buna paralel olarak da, bu işlemlerin toplam değeri 2020 yılında 2,7 trilyon TL iken, 2021 yılında büyük bir artış göstererek 5,6 trilyon TL tutarında olmuştur.
- Kurul 2021 yılında, 2020 yılındaki 38 işleme göre işlem taraflarından en az birer tanesinin Türkiye ve yabancı kökenli şirket olan daha fazla işlemi (67 adet) incelemiştir. Bu bağlamda, ilgili işlemlerin toplam değeri 2020 yılında 21,9 milyar TL iken, 2021 yılında 29,8 milyar TL’ye yükselmiştir.
- 2021 yılında yabancı yatırımcılar tarafından 50 ayrı işlemde Türkiye kökenli şirketlere yatırım yapılması öngörülmüştür. Yabancı yatırımcılar arasında ilk sırada 10 işlem ile Lüksemburg yer alırken, bunu sırasıyla altı ve beş adet işlem ile ABD ve Birleşik Krallık izlemektedir. 2020 yılında ise Almanya beş işlem ile ilk sırada yer almaktayken, Lüksemburg ve Birleşik Arap Emirlikleri ise dörder işlem ile ikinci sırada yer almıştır.
- İşlemlerin sektörlere göre dağılımına bakıldığında ise, 2020 yılında olduğu gibi 2021 yılında da en çok işlem “elektrik enerjisinin üretimi, iletimi ve dağıtımı” alanında gerçekleşmiştir. Bu alanda 2021 yılında toplamda 14 işlem incelenmiştir. En yüksek işlem değerine sahip işlem ise “plastikten paketleme malzemeleri imalatı” alanında gerçekleşmiştir.
- 2021 yılı içerisinde iki işlem nihai incelemeye alınmış olup[2], aynı dönemde üç adet işleme ise bildirim taraflarından alınan taahhütler çerçevesinde izin verilmiştir[3].
Sonuç
Rapor, gerçekleştirilen birleşme ve devralmaların 2021 yılındaki fotoğrafını çekmektedir. Rapor’a göre 2021 yılında hem bildirilen işlem sayısında hem de işlem değerinde ciddi bir artış gözlenmektedir. Buna göre, 2021 yılı ortalama döviz kurları da dikkate alındığında, bu trendin devam edeceği, bir başka deyişle, daha fazla işlemin ciro eşiklerine takılacağı beklenebilecektir.
[1] https://www.rekabet.gov.tr/Dosya/geneldosya/2021-bd-gorunum-raporu-pdf adresinden erişilebilir.
[2] Kurum’un internet sitesine göre, bu işlemlerden biri Willis Towers Public Limited Company’nin tek kontrolünün Aon plc. tarafından devralınmasına ilişkin olup, ikinci işlem Kurum’un internet sitesinde yayımlanmamıştır.
[3] Kurum’un internet sitesine göre, bu işlemler şu şekildedir: (i) Eaton Corporation plc’nin hidrolik iş kolunun tek kontrolünün Danfoss A/S tarafından devralınması işlemi, (ii) HAL Holding N.V.’nin tamamına sahip olduğu iştiraki HAL Optical Investments B.V.’nin GrandVision N.V.’de bulunan hisselerinin EssilorLuxottica S.A. tarafından devralınması işlemi ve (iii) Aon/Willis işlemi.
