İnternet alan adları ile ilgili uyuşmazlık çözüm mekanizmasının işletilmesine, Uyuşmazlık Çözüm Hizmet Sağlayıcıların (“UÇHS’ler“) belirlenmesine ve yükümlülüklerine ilişkin usul ve esasları düzenleyen İnternet Alan Adları Uyuşmazlık Çözüm Mekanizması Tebliği (“Tebliğ“) 21 Ağustos 2013 tarihli ve 28742 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Tebliğ’in içeriğinde köklü değişiklikler öngören İnternet Alan Adları Uyuşmazlık Çözüm Mekanizması Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (“Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ“), 30 Aralık 2021 tarihli ve 31705 sayılı 2. mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Yeni gelişme
Geçtiğimiz günlerde, “.tr” uzantılı alan adlarının tahsis ve yönetimine ilişkin tüm işlemlerin “.tr Ağ Bilgi Sistemi” (“TRABİS“) üzerinden gerçekleştirileceği Nic.tr tarafından duyurulmuştur. Nic.tr’den TRABİS’e geçişin bir sonucu olarak “.tr” uzantılı alan adlarına ilişkin pek çok işlem ve kavramda değişiklik yapılmış olup Tebliğ’de önemli değişiklikler yapılması gereksinimi de ortaya çıkmıştır. Böylelikle, Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ, 30 Aralık 2021 tarihli ve 31705 sayılı 2. mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş; Tebliğ’de yer alan hükümlerden bazılarının detaylandırılarak TRABİS ile uyumlu hale getirilmesini ve TRABİS’e geçiş sürecine dair birtakım geçici maddelerin eklenmesini sağlamıştır. İnternet Alan Adları Uyuşmazlık Çözüm Mekanizması Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’e buradan ulaşabilirsiniz.
Tebliğ’de yapılan değişiklikler nelerdir?
- Tebliğ’in 4. maddesinin birinci fıkrasının (j) bendinde yer alan “üniversiteleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları veya uluslararası kuruluşları” ibaresi “tarafları” olarak değiştirilmiş ve ilgili bent uyarınca UÇHS’ler, internet alan adları ile ilgili uyuşmazlıkların çözüm sürecini hakemler veya hakem heyetleri vasıtasıyla yürüten taraflar olarak tanımlanmıştır.
- Tebliğ’in 5. maddesinin ikinci fıkrasının ilk cümlesinde yer alan “başvuru sahibinin” ibaresi “başvuru sahibi” olarak değiştirilmiştir. Aynı maddenin dördüncü fıkrası uyarınca Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu (“BTK“) tarafından yapılacak inceleme sonucunda gerekli şartları taşıdığı tespit edilenler UÇHS olarak belirlenecek ve söz konusu taraflara UÇHS olarak faaliyette bulunabilmelerini teminen en geç 5 ay içinde faaliyet belgesi düzenlenecektir. Bu UÇHS’lerin ismi ile iletişim bilgileri BTK’nın internet sitesinde yayımlanacaktır.
- Tebliğ’in hakemlerin niteliklerini öngören 10. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yapılan değişiklik uyarınca hakemlik için aranan koşullardan biri de Türkiye’nin en az dört yıllık lisans öğrenimi veren yükseköğretim kurumlarından veya bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulunca kabul edilmiş yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarından mezun olmak olarak düzenlenmiştir.
- Hakemler tarafından verilecek kararlara ilişkin prosedürde de önemli değişiklikler öngörülmüştür. Nitekim Tebliğin 14. maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında yapılan değişiklikler uyarınca UÇHS, kendisine bildirilen kararı ve kararın gerekçesini bir gün içerisinde TRABİS’e, ilgili Kayıt Kuruluşlarına (“KK’lar“) ve şikâyetle ilgili taraflara iletecek ve kişisel verilerin korunması amacıyla gerekli önlemleri de alarak kendisine ait internet sitesinde yayımlayacaktır. Karar alınmadan önce şikâyetçi ve şikâyet edilenin aralarında anlaşarak uyuşmazlık çözüm sürecinin sona erdirilmesini talep etmeleri halinde hakem veya hakem heyeti çalışmasını sonlandırır. Bu durum UÇHS’nin internet sitesinde yayımlanır, TRABİS’e ve ilgili KK’lara bildirilir. Tebliğ’in 14. maddesinin 4. fıkrası kapsamında hakem veya hakem heyetinin çalışmasını sonlandırması durumunda UÇHS’ye ve hakemlere ödenmiş ücretler iade edilmeyecektir.
- Tebliğ’in 20. maddesinin uyuşmazlık çözüm sürecinin herhangi bir aşamasında UÇHS ücretinin iadesinin UÇHS’nin takdirinde olduğuna ilişkin üçüncü fıkrası ile hakem veya hakem heyeti kararı ile haksız bulunan tarafın, haklı bulunan tarafa varsa UÇHS ve hakem ücretlerine ilişkin masrafları ödeyeceğine ilişkin altıncı fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
- UÇHS’lerin denetimi ve onlara uygulanacak yaptırımları öngören Tebliğ’in 21. maddesinde son derece köklü değişiklikler yapılmış, ilgili maddenin BTK’nın UÇHS’leri re’sen veya şikâyet üzerine denetlemeye yetkili olduğuna ilişkin ilk fıkrası haricindeki tüm fıkraları yeniden düzenlenmiştir. İlgili değişiklikler uyarınca,
- BTK, yaptığı denetimler sonucunda İnternet Alan Adları Yönetmeliği (“Yönetmelik“), Tebliğ veya ilgili diğer mevzuat hükümlerine aykırı faaliyet gösterdiği tespit edilen UÇHS’ler için gerekli tedbirleri alabilir ve faaliyetlerine son vermek de dâhil gerekli idari yaptırımları uygulayabilir.
- BTK tarafından faaliyetine son verilen UÇHS’nin yürütmekte olduğu uyuşmazlık çözüm süreçlerine ilişkin olarak BTK, aşağıdaki tedbirlerden birisini alabilir:
- Söz konusu UÇHS tarafından karara bağlanabilir,
- BTK tarafından uygun görülen başka bir UÇHS tarafından karara bağlanabilir veya
- BTK tarafından sonlandırılarak ödenmiş UÇHS ve hakem ücretleri ilgili UÇHS tarafından iade edilir.
- UÇHS’ler en az bir ay önceden BTK’ya bildirimde bulunmaları halinde ve hakemleri aracılığıyla yürütmekte oldukları uyuşmazlık çözüm süreçlerini karara bağlamak şartıyla faaliyetlerine son verebilirler. UÇHS’ler BTK’ya bildirimde bulunmalarından itibaren yeni şikâyet başvurusu kabul edemezler.
- Son olarak UÇHS’ler, faaliyetlerine son vermeleri veya BTK tarafından son verilmesi durumunda sebep oldukları zararlardan sorumludurlar.
- Tebliğ’e faaliyet gösteren asgari bir UÇHS’nın bulunmaması durumunu düzenleyen Geçici Madde 2 eklenmiş olup ilgili madde uyarınca faaliyet gösteren asgari bir UÇHS’nin bulunmaması durumunda, Yönetmelik’in altıncı bölümünde tanımlanan alternatif uyuşmazlık çözüm mekanizması bir UÇHS faaliyete geçene kadar BTK tarafından belirlenen tarafça işletilir. Söz konusu tarafa UÇHS olarak faaliyette bulunabilmesini teminen faaliyet belgesi düzenlenir. Söz konusu taraf, Yönetmelik, Tebliğ ve ilgili diğer mevzuatta UÇHS için tanımlanan tüm yükümlülüklere tabi olur.
- Tebliğ’e yenileme işlemlerine ilişkin UÇHS’ye başvuru durumunu düzenleyen Geçici Madde 3 eklenmiş olup ilgili madde uyarınca TRABİS’in faaliyete geçmesinden önce tahsis edilmiş olan alan adları için, Yönetmelik’in altıncı bölümünde tanımlanan alternatif uyuşmazlık çözüm mekanizmasına başvuru yapılamayacaktır. Ancak bu alan adlarından TRABİS faaliyete geçtikten sonra yenileme işlemi yapılanlar için uyuşmazlık çözüm mekanizmasına başvuru yapılabilecektir.
- Tebliğ’in ekinde yer alan “UÇHS Başvuru Formu” değiştirilmiş olup formun güncellenmiş haline buradan ulaşılabilmektedir.
- Son olarak, Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’in Resmi Gazete’de yayımlandığı tarih itibarıyla yürürlüğe gireceği ve Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’de yer alan hükümleri yürütme görev ve yetkisinin BTK’ya ait olduğu düzenlenmiştir.
Sonuç
Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ, “.tr” uzantılı alan adları ile ilgili uyuşmazlık çözüm mekanizmasının işletilmesini, UÇHS’lerin belirlenmesini ve yükümlülüklerini düzenleyen Tebliğ’de radikal değişiklikler yapılmasını öngörmektedir. TRABİS’in faaliyete geçecek oluşunun duyurulmasıyla hem geçiş sürecine ilişkin geçici maddeler Tebliğ’e eklenmiş hem de Tebliğ’in birçok maddesinin TRABİS ile uyumlaştırılmasını amaçlayan önemli değişiklikler yapılmıştır.
