Yeni Gelişme:
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (“TCMB”) Sermaye Hareketleri Genelgesi’nde (“Genelge”) yaptığı güncelleme ile Genelge’nin 13. maddesi kapsamında 24 Ocak 2022 tarihi itibariyle yabancı gerçek kişilerin alıcı olduğu gayrimenkul satımlarında döviz bozdurma zorunluluğu getirmiştir. Bu kapsamda uygulamaya yön vermek adına TCMB tarafından Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına Yapılacak Döviz Satışına İlişkin Uygulama Talimatı (“Talimat”) yürürlüğe koyulmuştur.
Genelge ve Talimat ne diyor?
Genelge’de yapılan değişiklik ile:
- Türkiye Cumhuriyeti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişilerin Türkiye’de gayrimenkul alımlarına ilişkin ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden yerine getirileceği düzenlendi. Ancak söz konusu dövizin satım işlemi öncesinde gerekçesi de belirtilerek bir bankaya satılması ve satıcıya ödemenin Türk lirası olarak yapılması gerektiği düzenlendi.
- İlgili döviz bedelinin gayrimenkul satımı öncesi bankaya satılması karşılığında, banka yabancı gerçek kişilere bir “döviz alim belgesi” sunacaktır. Döviz alım belgesinin gayrimenkul alımı sırasında ilgili tapu idaresine sunulması zorunlu kılınmıştır.
- Bununla beraber, Genelge, bankaya döviz satışı ve döviz alım belgesinin alınması işleminin gayrimenkulün satıcısı tarafından da yapılabileceğini düzenlemiştir.
- Döviz alım belgesinde asgari olarak döviz bozduran kişinin adı soyadı, pasaport numarası ya da Yabancı Kimlik Numarası, alışı yapılan dövizin ABD doları karşılığı ve ilgili işlemin Genelge’nin 13. maddesi kapsamında gerçekleştirildiğini belirten bir ifade yer almalıdır.
Talimat ise, bu hükümlerin uygulanması ile ilgili bazı ek hususları düzenlemektedir:
- İşlemin yapılacağı yabancı para birimleri ABD Doları, Euro ve İngiliz Sterlini’dir. TCMB tarafından alım satıma konu olan diğer döviz cinsleriyle yapılacak gayrimenkul alımlarında, bir önceki işlem gününde saat 15.30’da belirtilen çapraz döviz kurları üzerinden ilgili yabancı para biriminin ABD Doları, Euro veya İngiliz Sterlini ‘ne dönüştürülmesi suretiyle işlem tesis edilecektir.
- Genelge’de de belirtildiği üzere, bankalar tarafından alınan dövizler, TCMB adına alınmaktadır. Bu nedenle, ilgili işlem kapsamında bankalarca alınan dövizler, gün içinde toplu olarak TCMB’ye bildirilecek ve TCMB’nin hesabına aktarılacaktır. TCMB ise, sunulan dövizin Türk Lirası cinsinden karşılığını ilgili bankalara geri ödeyecektir.
- Son olarak TCMB tarafından döviz alış sürecinin tamamlanmasından itibaren döviz satışından herhangi bir sebeple vazgeçilemez ve işlemler iptal edilemez.
Sonuç:
Genelge’nin yayımlanması ile Genelge’ye dayanak teşkil eden Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar’ın getirdiği dövizle işlem yasaklarının tam aksi bir düzenleme ile Türkiye Cumhuriyeti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişilerin Türkiye’de satın aldıkları gayrimenkullere ilişkin ödemelerin dövizle yapılması zorunlu kılınmıştır. Genelge’nin tapu müdürlükleri nezdinde yürütülecek satış işlemleri açısından mutlak bir şart getirmiş olması da dikkate alınarak ilgililerin bu şartlara riayet etmeleri önem arz edecektir.
