Tüketici Kanununda Önemli Değişiklikler Yapıldı

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Kat Mülkiyeti Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun”) 1 Nisan 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlandı. Toplam 20 maddeden oluşan Kanun, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da önemli değişiklikler yaptı.

Devre tatile ilişkin değişiklikler 1 Nisan 2022 tarihinde yürürlüğe girerken, diğer düzenlemeler Kanun’un yayımından 6 ay sonra, 1 Ekim 2022 tarihinde yürürlük kazanacak.

Yeni Gelişme

Kanun ile; tüketici ve konut kredileri, taksitle satış sözleşmelerinde temerrüt hali, aracı hizmet sağlayıcıların sorumlulukları, ön ödemeli konut satışları, devre tatil sözleşmeleri, ekonomik ömrü tamamlanan ürünlerin yeniden satılmasına ilişkin düzenlemeler, servis istasyonları ile satış sonrası hizmetler, uyuşmazlık çözümleri ve idari para cezalarında önemli değişiklikler yapıldı.

Kanun’a buradan ulaşabilirsiniz.

Ne Değişecek?

Kanun ile getirilen başlıca değişiklikler aşağıdaki gibidir:

• Taksitli satışlar. Taksitli satış sözleşmelerinde tüketicinin temerrüde düşmesi halinde borcun tamamının muaccel hale gelmesine ilişkin şartlarda tüketicinin temerrüde düştüğü miktar değerlendirilirken kalan borç yerine sözleşmede yer alan borç esas alınarak tüketiciye daha geniş bir koruma sağlanmıştır.
• Tüketici kredisi. Tüketici kredi sözleşmelerinde cayma süresi içerisinde kredi borcunun tamamının ödenmesi de cayma hakkının kullanımı olarak değerlendirilecek ve ilgili ücretlerin iadesi yapılacaktır. Belirsiz süreli kredi sözleşmelerinde faiz oran değişikliklerinin otuz gün önceden tüketiciye bildirilmesine ilişkin yükümlülük yalnızca faiz oranının artırılması halinde aranacaktır. Kredi bağlantılı sigortanın kredi ile paket şeklinde sunulabilmesi için tüketiciye sigortasız kredi seçeneğinin de sunulması gerekecek, sigorta yalnızca kredi borcunun geri ödenmesinin teminatı olacak ve tüketici kredisi sözleşmesinin kurulması yan finansal ürün ve hizmetlerin satın alınması şartına bağlanamayacaktır.
• Konut finansmanı ve ön ödemeli konut satışları. Tüketici kredilerinde sigorta ve diğer yan finansal ürünler için getirilen koşullar konut finansmanı için de öngörülmüştür. Ön ödemeli konut satışlarında azami teslim süresi sözleşme tarihinden itibaren kırk sekiz aya çıkarılmıştır.

• E-ticaret. Mesafeli satış sözleşmelerinde, aracı hizmet sağlayıcıları aracılık ettikleri mesafeli sözleşmelere ilişkin olarak;

1. tüketicilerin talep ve bildirimlerini iletebilmeleri ve takip edebilmeleri için kesintisiz olarak açık bir sistem kurmaktan,
2. tüketiciye ön bilgilendirmenin yapılmasından, teyidinden ve ispatından satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen,
3. veri girişinin satıcı veya sağlayıcı tarafından yapıldığı durumlar hariç olmak üzere, ön bilgilendirmede bulunması zorunlu hususlardaki eksikliklerden,
4. tüketicilerin satıcı veya sağlayıcılar ile yaptıkları işlemlere ilişkin kayıtların tutulmasından ve talep edilmesi halinde bu bilgilerin ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile tüketicilere sunulmasından,
5. aracılık hizmetine ilişkin sözleşmeyi ihlal etmek suretiyle satıcı ve sağlayıcıların mesafeli sözleşmelere ilişkin yükümlülüklerine aykırı davranmasına sebep oldukları işlemlerden,
6. satıcı veya sağlayıcı adına bedel tahsil edildiği hallerde, (i) mal veya hizmetin tüketiciye teslimi veya ifası sonrası bedelin satıcıya veya sağlayıcıya aktarıldığı durumlar ile (ii) tüketiciye ayıplı mal ve hizmetlerle ilgili olarak tanınan seçimlik hakların kullanıldığı haller hariç olmak üzere, teslim veya ifa ile cayma hakkına ilişkin yükümlülüklerden satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen,
7. satıcı veya sağlayıcı onayı olmaksızın düzenledikleri kampanyalı, promosyonlu veya indirimli satışlarda, sözleşmenin hiç ya da gereği gibi ifa edilmemesinden, ve
8. ön bilgilendirmede yer alan hususlar ile reklamlarında yer alan bilgilerin uyumlu olması ve ispatından sorumludur.

Ek olarak, e-ticarette tüketicinin isteği veya ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan mallara ilişkin sözleşmelerde otuz günlük azami teslim süresi uygulanmayacaktır.

• Yenilenmiş ürünler. Donanım, yazılım veya fiziki özelliklerinde iyileştirme yapılarak tekrar satışa sunulan kullanılmış mallar yenilenmiş ürün olarak kabul edilecek ve söz konusu ürünler için tüketiciye teslim tarihinden itibaren en az 1 yıllık garanti verilecektir. Yönetmelikle belirlenecek ürünler, Ticaret Bakanlığı (“Bakanlık“) tarafından yetkilendirilen merkezlerde yenilenmek şartıyla tekrar satışa sunulabilecektir. Elektronik kimlik bilgisi bulunan malların kullanılmış ve kayıtlı olduğuna ilişkin doğrulama, Bakanlık, yenileme merkezi ve yetkili alıcı tarafından Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu kayıtlarından yapılabilecektir.
• Satış sonrası hizmetler. Satış sonrası servis istasyonlarına ilişkin bilgiler Bakanlık tarafından oluşturulacak sisteme kaydedilecek ve servis istasyonları tüm faaliyetlerinde ve mecralarda “özel servis” ibaresini kullanacaktır. Garanti süresi sona erdikten sonra Bakanlık tarafından belirlenen kullanım ömrü süresince satış sonrası hizmetin sağlanmaması halinde, tüketici zararının tazminini üretici veya ithalatçıdan talep edebilecektir.
• Tüketici hakem heyetleri. 2022 yılı için tüketici hakem heyetlerinin görevli olduğu uyuşmazlıkların üst sınırı 15.430 TL’den 30.000 TL’ye çıkarılacak ve yerleşim yeri veya işlemin yapıldığı yerde tüketici hakem heyeti bulunmayan tüketiciler o yerin kaymakamlığına başvurabilecektir. Tüketici hakem heyeti kararına itiraz, tüketicinin yerleşim yeri mahkemesine de yapılabilecektir. İlaveten, mevcut olduğu halde tüketici hakem heyetine sunulmayan bir bilgi veya belgenin tüketici mahkemesine sunulması nedeniyle kararın iptal edilmesi halinde tüketici aleyhine yargılama giderine ve vekalet ücretine hükmedilmeyecektir.
• Cezalar. Kanun’a aykırılıklarda uygulanan idari para cezaları artırılmıştır. Devre tatile ilişkin belirli yükümlülüklerin ihlaline karşı hapis cezası öngörülmüştür. Önemli bir değişiklik olarak, belirli ihlallerin internet ortamı üzerinden gerçekleştirilmesi hâlinde, Reklam Kurulu ihlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak erişimin engellenmesine karar verebilecektir. Teknik olarak ihlale ilişkin içeriğe erişimin engellenmesi yapılamadığı veya ilgili içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla ihlalin önlenemediği durumlarda ise internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellenmesi kararı verebilecektir.

Sonuç

Kanun kapsamında, aracı hizmet sağlayıcıların sorumluluklarının kapsamı genişletildi, yenilenmiş ürünlerin piyasaya arzı düzenlendi, satış sonrası hizmetlere ilişkin olarak üretici ve ithalatçılara ek yükümlülükler getirildi ve Reklam Kurulu’na internet üzerinden gerçekleşen ihlallerde erişimi engelleme yetkisi verildi. Söz konusu değişikliklere ilişkin detay, usul ve esasların Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenmesi bekleniyor.