Döviz kazandırıcı hizmet sektörleri markalaşma destekleri hakkında yapılan değişiklikler nelerdir?

Döviz Kazandırıcı Hizmet Sektörleri Markalaşma Destekleri Hakkında Karar’ın içeriğinde köklü değişiklikler yapılmasını öngören ve 5468 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulmasına karar verilen Döviz Kazandırıcı Hizmet Sektörleri Markalaşma Destekleri Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar, 21 Nisan 2022 tarihli ve 31816 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Yeni gelişme

Genel itibarıyla, döviz kazandırıcı hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren ve Türkiye’de yerleşik kuruluşların markalaşma faaliyetlerine ilişkin giderler, TURQUALITY® Programı kapsamında sağlanacak desteklere ilişkin harcamalar ile Türk markalarının pazara giriş ve tutunmalarına yönelik her türlü faaliyet ve organizasyon giderlerine ilişkin usul ve esasları düzenleyen ve 2564 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulmasına karar verilen Döviz Kazandırıcı Hizmet Sektörleri Markalaşma Destekleri Hakkında Karar (“Karar“), 20 Mayıs 2020 tarihli ve 31132 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştı.

21 Nisan 2022 tarihli ve 31816 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Döviz Kazandırıcı Hizmet Sektörleri Markalaşma Destekleri Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar (“Değişiklik Kararı”), özellikle sağlanacak finansal destek meblağı ve TURQUALITY® Destek Programı’na ilişkin detaylar yönünden önemli güncellemeleri beraberinde getirmektedir. Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar’a buradan ulaşabilirsiniz.

Karar’da yapılan değişiklikler nelerdir?

• İşbirliği kuruluşlarının iştigal sahasına giren hizmet sektörlerinin yurt dışı pazarlarda tanıtılması amacıyla Ticaret Bakanlığı’na (“Bakanlık“) sunacakları proje kapsamında gerçekleştirecekleri, Kararın Uygulanma Esasları Genelgesi’nde (“Genelge“) belirtilen reklam, tanıtım ve pazarlama harcamaları, danışmanlık ile pazar araştırması çalışması ve raporlarına ilişkin giderlerin hangi oranda ve en fazla ne kadarının destekleneceği yönünden TL cinsinden güncellenerek revize edilmiştir. İşbirliği kuruluşlarının aynı anda iki projesi desteklenebilir.
• Değişiklik Kararı’nın 5. maddesi ile Karar’ın “Marka Destek Programı” başlıklı 10. maddesinde önemli revizyonlar yapılmış ve böylelikle Marka Destek Programı kapsamına alınan yararlanıcıların ve harcama yetkisi verilen şirket/kuruluşların hangi oranda ve en fazla kaç TL tutarınca desteklenecekleri hususunda köklü değişiklikler meydana getirilmiştir. Söz konusu maddenin 1. fıkrasına eklenen bentler uyarınca,

• Destek kapsamına alınan markalı ürün/hizmetlerle ilgili olarak gerçekleştirilen yurt içi etkinlik katılımlarına yönelik Genelge’de belirtilen giderler %50 oranında ve etkinlik başına en fazla 300.000 TL,
• Destek kapsamına alınan markalı ürün/hizmetlerle ilgili olarak hedef pazar olarak belirlenen ve Bakanlık tarafından onaylanan ülkelere yönelik gerçekleştirilen acente komisyon giderleri %50 oranında ve yıllık en fazla 2.400.000 TL,
• Uluslararası pazarda görünürlüğün sağlanması amacıyla Bakanlık tarafından belirlenen uluslararası kuruluşlara üyelik giderleri %50 oranında ve yıllık en fazla 1.200.000 TL,
• Yurt dışında gösterimi yapılan sinema filmi, belgesel, dizi, animasyon filmi ve program formatı ile dijital oyunlara, destek kapsamına alınan markalı ürün/hizmetlerin yerleştirilmesine yönelik giderler %50 oranında ve yıllık en fazla 1.400.000 TL,

tutarında desteklenecektir.

• Değişiklik Kararı’nın 6. maddesi ile Karar’ın “TURQUALITY® Destek Programı” başlıklı 11. maddesinde önemli revizyonlar yapılmış ve böylelikle TURQUALITY® Destek Programı kapsamına alınan yararlanıcıların ve harcama yetkisi verilen şirket/kuruluşların hangi oranda ve en fazla kaç TL tutarında desteklenecekleri hususunda köklü değişiklikler meydana getirilmiştir. Söz konusu maddenin 1. fıkrasına eklenen bentler uyarınca, TURQUALITY® Destek Programı kapsamına alınan yararlanıcıların ve harcama yetkisi verilen şirket/kuruluşların,

• TURQUALITY® Programı kapsamına alınan markalı ürün/hizmetleriyle ilgili olarak gerçekleştirilen yurt içi etkinlik katılımlarına yönelik Genelge’de belirtilen giderleri,
• TURQUALITY® Programı kapsamına alınan markalı ürün/hizmetleriyle ilgili olarak hedef pazar olarak belirledikleri ve Bakanlık tarafından onaylanan ülkelere yönelik gerçekleştirilen acente komisyon giderleri,
• Uluslararası pazarda görünürlüğün sağlanması amacıyla Bakanlık tarafından belirlenen uluslararası kuruluşlara üyelik giderleri,
• Yurt dışında gösterimi yapılan sinema filmi, belgesel, dizi, animasyon filmi ve program formatı ile dijital oyunlara, TURQUALITY® Programı kapsamına alınan markalı ürün/hizmetlerinin yerleştirilmesine yönelik giderleri,

%50 oranında desteklenecektir.

• Karar’ın 12. maddesi, Bakanlık tarafından yetkilendirilen Türkiye İhracatçılar Meclisi ve birliklerin TURQUALITY® Programının yürütülmesi konusunda sarf edecekleri çeşitli harcama ve giderlerin yıllık en fazla 180.000.000 TL ve %100 oranında destekleneceği yönünde güncellenmiştir.
• Değişiklik Kararı uyarınca Karar’ın 16. maddesinde yapılan değişikliklere göre, yararlananların desteklerden yararlanabilmeleri için, Marka/TURQUALITY® Destek Programı kapsamına alınan markalarına ilişkin olarak bir defaya mahsus olmak üzere Bakanlık tarafından yetkilendirilen danışmanlık firmalarınca gerçekleştirilecek Stratejik İş Planı çalışması yaptırmaları zorunludur. Stratejik İş Planı, ilgili markanın destek kapsamına alındığı tarihten itibaren beş yıllık süreyi kapsar. Yararlanıcıların, 16. maddenin 1. fıkrası uyarınca yaptığı harcamalar bir defaya mahsus olmak üzere %50 oranında ve en fazla 2.400.000 TL tutarında desteklenir. Yararlanıcılar tarafından belirlenen hedef pazarlara ilişkin harcamaların desteklenebilmesi için, her bir hedef pazarın Bakanlık tarafından incelenip onaylanması gerekir.
• Karar’ın 19. maddesinin 2. fıkrasında yapılan değişiklikler uyarınca, yararlanıcı ile birlikte yurt içinde veya yurt dışında yerleşik olup yararlanıcıyla organik bağı tevsik edilen ve Bakanlık tarafından harcama yetkisi verilen şirket/kuruluşun destek kapsamına alınan marka için gerçekleştirdiği harcamalar da destek kapsamında değerlendirilebilir. Ancak, destek ödemesi her halükarda yararlanıcıya yapılır.
• Değişiklik Kararı uyarınca, Karar’ın 21. maddesinde yapılan değişikliklere göre, program kapsamına girdikten sonra, yararlanıcının çoğunluk hisselerinin (%50’den fazlası) satılması halinde, Marka/TURQUALITY® Destek Programı çerçevesinde desteklenen markanın program kapsamındaki kurumsallaşmaya yönelik projeleri ile hedef pazarlarda markalaşmaya yönelik faaliyetlerini sürdüreceği ve programın amaçları doğrultusunda hareket etmeye devam edeceği; yararlanıcı tarafından en geç iki ay içerisinde taahhüt edilir. Bakanlık’ın aksi yöndeki tespiti veya söz konusu taahhütnamenin süresi içerisinde verilmemesi hallerinde; ilgili marka, destek programı kapsamından çıkarılır ve sonuçlandırılmamış başvuruları reddedilir. Satın alınan yabancı markalar bu Karar hükümleri çerçevesinde desteklenmez.
• Karar’ın “Ödeme İşlemleri” başlıklı 28. maddesinde yer alan “ABD Doları” ibareleri metinden çıkartılmıştır. Aynı maddeye, Karar kapsamında yer alan destek limitlerinin, her takvim yılı başında (Ortalama TÜFE + Ortalama Yİ-ÜFE)/2 oranında güncelleneceğini belirten ek fıkra eklenmiştir.
• Karar’ın 30. maddesinin tüm fıkralarında birtakım revizyonlar yapılmış olup en kapsamlı değişikliklere 1. ve 2. fıkralarda yer verilmiştir. İlgili fıkralar uyarınca, Marka/TURQUALITY® Destek Programına alınan yararlananların ilgili markalarına yönelik performans denetimi Genelge’de belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yapılır. Ayrıca, Marka/TURQUALITY® Destek Programına alınan yararlanıcıların ilgili markalarına yönelik desteklerden yararlanmaya devam edebilmeleri için performans denetimleri sonucunda yeterli performansı ortaya koymaları gerekir.
• Karar’ın “Müeyyide” başlıklı 31. maddesi önemli ölçüde detaylandırılmış ve güncellenmiştir. Buna göre,

• Karar kapsamında yararlanıcılar veya işbirliği kuruluşları tarafından yanıltıcı belge ibraz edildiğinin veya beyanda ya da taahhütte bulunulduğunun tespiti halinde, bahse konu başvuru dosyası değerlendirmeye alınmaz. Yararlanıcı veya işbirliği kuruluşu, dosyasının değerlendirmeye alınmayacağına ilişkin bildirim yazısı tarihini takip eden altı aylık döneme ait faaliyetleri veya harcamaları için destek başvurusunda bulunamaz. Ayrıca, anılan bildirim tarihinden önce başvurusu yapılmış olan ancak sonuçlandırılmamış destek başvuru dosyaları reddedilir.
• Karar kapsamında haksız olarak alındığı ve/veya amacı dışında kullanıldığı tespit edilen destek ödemeleri, ilgililerden 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde tahsil edilir. Hakkında 2. fıkra hükümlerine göre işlem başlatılan yararlanıcı veya işbirliği kuruluşu, geri ödeme bildirimi yapılan yazının tarihini takip eden bir yıllık döneme ait faaliyetleri veya harcamaları için destek başvurusunda bulunamaz. Ayrıca, anılan bildirim tarihinden önce başvurusu yapılmış olan ancak sonuçlandırılmamış destek başvuru dosyaları reddedilir.
• veya 2. fıkralarda sayılan fiillerin tekrarlanması halinde, yararlanıcı veya işbirliği kuruluşunun bu Karar kapsamındaki tüm destek başvurulan reddedilir ve yararlanıcı veya işbirliği kuruluşu destek kapsamından çıkarılır.

Sonuç

Değişiklik Kararı, özellikle Marka Destek Programı ve TURQUALITY® Destek Programı çerçevesinde sağlanacak desteklerin oranlarında ve azami tutarında önemli değişiklikleri beraberinde getirmekte, daha önceden ABD Doları üzerinden belirtilen bu tutarların TL olarak güncellenmiş hallerini Karar metnine entegre etmektedir. Ayrıca, uygulanacak müeyyideler ve Bakanlık’ın yetki kapsamı gibi konularda da detaylı değişiklikler yapılmıştır.