Yeni Gelişmeler
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (“BDDK“), 24 Haziran 2022 tarih ve 10250 sayılı kararıyla (“Karar“) bankalar ve finansal kuruluşlar dışında bağımsız denetime tabi şirketlerin (“Şirketler“) Türk Lirası nakdi ticari kredi kullanabilmelerine yönelik kısıtlamalar getirdi.
Karar ne anlama geliyor?
Karar ile Şirketler’in Türk lirası nakdi ticari kredi kullanımları, sahip oldukları yabancı para varlık (“YP Varlık“) tutarına bağlı olarak çeşitli sınırlamalara bağlandı. YP Varlıklara altın, efektif döviz ile bankalardaki yabancı para mevduat ve yurt dışı yerleşiklerce yabancı para cinsinden ihraç edilmiş menkul kıymetler ve hisse senetleri ile yurt dışı yerleşiklerle yapılan ters repo gibi diğer parasal varlıklar dahil olacak. Bununla birlikte, Şirketlerin yurt içi yerleşiklerce yabancı para cinsinden ihraç edilmiş menkul kıymetler ve Eurobond gibi borçlanma araçlarından oluşan diğer parasal varlıkları YP Varlık kapsamında değerlendirilmeyecek.
YP Varlık’larının Türk lirası karşılığı 15.000.000 Türk Lirası’nı aşan Şirketler
Bu Şirketler, Türk lirası kredi başvurusu yaptıkları tarih itibariyle, en güncel finansal tablolarına göre, YP Varlıkları’nın Şirketler’in aktif toplamı ve son bir yıllık net satış hasılatından büyük olanının %10’unu aşması durumunda Türk Lirası nakdi ticari kredi kullanamayacak.
Söz konusu değerlendirme konsolide finansal tablo hazırlama yükümlülüğü bulunan Şirketler için konsolide bilançolar üzerinden yapılacak.
Yabancı para cinsinden kredi kullanması mümkün olmayan ve bankaya kredi başvurusunda bulunduğu tarihten itibaren üç aylık dönem içinde yabancı para net pozisyon açığı bulunan Şirketler
Bu Şirketler yalnızca başvuru tarihini izleyen üç aylık dönemdeki tespit edilen söz konusu
pozisyon açığı ile sınırlı olmak üzere, yetkili bağımsız denetim kuruluşları tarafından hazırlanan en güncel finansal tabloları üzerinden yapılacak incelemeye göre tespit
ettirmeleri ve bu kuruluşlarca onaylanmış belgelerle bankaya başvurmaları şartıyla Türk lirası cinsinden nakdi ticari kredi kullanabilecek.
Şirketler’in döviz kredi kullanma imkanlarına ilişkin olarak 4 Mayıs 2018, 11 Haziran 2018, 26 Eylül 2018, 28 Aralık 2018 ve 21 Mayıs 2020 tarihli mevzuat bültenlerimizi inceleyebilirsiniz.
YP Varlıklarının Türk lirası karşılığı 15.000.000 Türk Lirası’nı aşmayan Şirketler
Bu Şirketler, Mevcut YP Varlıkları ile en güncel finansal tablolarına göre
aktif toplamı ve son bir yıllık net satış hasılatını bağımsız denetim kuruluşuna tespit ettirmeleri; kullanacakları kredinin vadesi boyunca YP Varlıklarının Türk lirası karşılığının
15 milyon TL’yi aşmayacağını; aşsa bile aktif toplamından ya da son bir yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde onunu geçmeyeceğini beyan ve taahhüt etmeleri ve söz konusu beyan ve taahhüdün banka tarafından kontrolünün sağlanması amacıyla Şirketlerin her ayın ilk 10 iş günü içinde bir önceki ay sonu bilançosuna göre YP Varlıklarının, aktif toplamının ve bir
önceki ay sonu itibarıyla son 12 aylık net satış hasılatının güncel değerini bankaya iletmeleri kaydıyla Türk lirası ticari kredi kullanabilecek.
YP Varlığın hesaplanmasında hesaplama tarihine ait Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru esas alınacak.
Bankaların sorumluluğu
Karar’a ilişkin 26 Haziran 2022 tarihli basın açıklaması ile bankaların müşterilerinden temin etmesi gerekli bilgi ve belgeler açıklığa kavuşturuldu. Buna göre, BDDK, müşteriler tarafından bankalara sunulacak dokümanlara ilişkin herhangi bir standart form yayınlamayacak. Bununla birlikte, bankaların kredinin amacına uygun kullanıldığının takibine yönelik olarak, mümkün olduğu ölçüde kredi müşterilerinden belge temin etmesi, “kredinin amacına uygun kullanıldığının tespiti ve takibine yönelik her türlü bilgi ve belgeyi talep edilmesi halinde bankaya ibraz edeceğine yönelik” taahhütname alması ve/veya müşterileriyle olan sözleşmelerin bu kapsamda güncellenmesi ve iş süreçlerinin uygun hale getirilmesi gerekecek.
Kapsama giren ticari krediler ve mevcut krediler
- Rotatif, kredili mevduat hesabı (“KMH“) veya kurumsal kredi kartları gibi kredi işlemleri yoluyla, Karar tarihinden itibaren gerçekleşecek nakdi ticari TL kredi kullandırımları için her ay sonunda yapılacak bakiye artışı hesaplaması yeni kullandırım olarak kabul edilecek. Her ay sonundaki hesaplama tarihinden önceki ay sonuna göre bakiye artışı olması durumunda, ay sonu itibariyle yapılacak bu hesaplamaya kadar müşteri, yukarıda belirtilen ve bağımsız denetim kuruluşu onaylı belgeleri bankaya sunacak.
- Gecelik kredilerde de her ay sonunda yapılacak hesaplama tarihi itibariyle bakiye risk tutarı bulunması durumunda, ay sonu itibariyle yapılacak bu hesaplamaya kadar ilgili ticari kredi müşterisinin bağımsız denetim kuruluşu onaylı belgeleri bankaya tevsik etmesi gerekecek.
- Karar tarihinden önce kredi başvurusu yapılarak sözleşmesi akdedilmiş ancak henüz kullandırımı yapılmamış ve yalnızca 27 Haziran 2022 tarihiyle başlayan hafta içinde kullandırımı yapılacak olan spot nitelikli TL cinsinden nakdi ticari krediler Karar’dan etkilenmeyecek.
- Doğrudan borçlandırma sistemi gibi gayri nakdi krediler, nakdi krediye dönüşmediği sürece Karar kapsamına girmeyecek.
- Karar tarihinden sonra çerçeve anlaşmalar kapsamında (çerçeve anlaşmalarla ilgili bilgi için 27 Temmuz 2021 tarihli mevzuat bültenimizi inceleyebilirsiniz) yeniden yapılandırılan krediler, yeni kullandırım olarak değerlendirilmeyecek. Ancak bu şekilde yeniden yapılandırma kapsamında olmayan ve Karar tarihinden sonra sözleşme koşullarının değiştirilmesi suretiyle yenilenen ya da mevcut kredilerin kısmen veya tamamen yeniden finanse edilmesi için kullandırılan krediler yeni kullandırım olarak değerlendirilecek.
Sonuç
Söz konusu Karar ile YP Varlık fazlası bulunan Şirketler’in ellerindeki fazla tutarı elden çıkarmaları, böylelikle finansal istikrarın güçlendirilmesi ve Türk Lirası’nın değerinin arttırılması yönünde olumlu etki yaratması bekleniyor.
