Orta Doğu Teknik Üniversitesi (“ODTÜ“) ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (“BTK“) arasında imzalanan 21 Aralık 2018 tarihli protokol uyarınca “.tr” uzantılı alan adlarının yönetim ve tahsisine ilişkin her türlü yetki Nic.tr’den BTK’ye devredilmiştir. Nic.tr tarafından, “.tr” uzantılı alan adları yönetiminin BTK’ye devrinin 2022 itibariyle tamamlanacağı akabinde “.tr” Ağ Bilgi Sistemi’nin (“TRABİS“) faaliyete geçirileceği yakın zamanda kullanıcılara duyurulmuş fakat TRABİS’in devreye girmesi için kesin bir tarih verilmemişti. TRABİS döneminin beraberinde getireceği değişikliklere ve yeniliklere dair kaleme aldığımız hukuk bültenlerimize buradan ulaşabilirsiniz.
Yeni gelişme
BTK tarafından, TRABİS’in 29 Eylül 2022 tarihinde devreye alınacağı geçtiğimiz günlerde kullanıcılara ve ilgililere duyurulmuştur. TRABİS’in faaliyete geçişiyle beraber alan adlarının yönetimi ve hak sahipliği yönünden köklü değişiklikler meydana gelecek olup söz konusu değişikliklere ilişkin detaylar önceden kaleme aldığımız hukuk bültenlerimizde paylaşılmıştır. Bu değişikliklerden en çok ses getiren gelişme ise TRABİS’in faaliyete geçişini müteakip “com.tr”, “org.tr” ve “net.tr” uzantılı alan adları için belgesiz tahsis döneminin başlayacak olmasıdır. Bir diğer deyişle, “com.tr”, “org.tr” ve “net.tr” uzantılı bir alan adını lehine tahsis ettirmek isteyen bir kullanıcının, alan adı tahsisine temel teşkil edecek hak sahipliğini belgelemesine gerek kalmayacaktır. TRABIS’in faaliyete geçiş tarihinin belirli hale gelmesine ilişkin gelişmeye istinaden METUnic tarafından yapılan duyuruda ise kullanıcıların belgesiz olarak tahsis etmek istedikleri “com.tr”, “org.tr” ve “net.tr” uzantılı alan adları için ön sipariş oluşturmalarına imkan tanıyan METUnic TRABİS Ön Sipariş (Backorder) Hizmeti’nin (“Ön Sipariş Hizmeti”) detayları kullanıcılarla paylaşılmıştır.
Ön Sipariş Hizmeti nedir ve nasıl çalışmaktadır?
- Ön Sipariş Hizmeti, kullanıcıların TRABİS ile başlayacak olan “com.tr”, “net.tr” ve “org.tr” uzantılı alan adlarına ilişkin belgesiz tahsis işlemlerinde öncelik kazanmaları için geliştirilmiş bir hizmettir. Özel bir alan adı takip ve başvuru servisi olarak kullanılacak olan Ön Sipariş Hizmeti sayesinde kullanıcılar, TRABİS ile belgesiz olarak tahsis edilebilecek “.tr” uzantılı alan adlarının başvuru işlemi için TRABİS’in devreye girmesini beklemeden ön sipariş oluşturabileceklerdir. Böylelikle kullanıcıların, TRABİS’in devreye girmesiyle oluşabilecek başvuru yoğunluğundan en az şekilde etkilenerek, pratik, hızlı ve öncelik sahibi olarak başvuru sürecini yürütmelerine imkan tanınmıştır.
- Kullanıcıların, Ön Sipariş Hizmeti kapsamında işlem yapabilmek amacıyla;
- Sahip olmak istedikleri alan adı için uygunluk araması yapmaları,
- Tahsise açık olan alan adı için ön sipariş başvurularını oluşturmaları, ve
- Alan adına göre belirlenecek olan başvuru ücretini ödemeleri
gerekmektedir. Ön Sipariş Hizmetinin nasıl çalıştığını detaylı şekilde anlatan bilgi metnine buradan ulaşabilirsiniz.
- Kullanıcıların bir alan adı için ön sipariş oluşturmalarını engelleyen birtakım durumlar bulunmaktadır. Bunlar;
- İlgili alan adı için halihazırda açık bir ön sipariş olması,
- İlgili alan adı için halihazırda açık bir başvuru olması, ve
- İlgili alan adının, daha önceden tahsis edilmiş olması
şeklinde sıralanabilir. Bu durumlardan herhangi birinin bulunması, ön siparişin oluşturulmasını engelleyecektir. Ön Sipariş Hizmetine ilişkin olarak sıkça sorulan sorulara ve cevaplarına buradan ulaşabilirsiniz.
- METUnic, kullanıcılar tarafından ön sipariş oluşturulan alan adları için tahsis süreçlerini takip edecektir. Bu noktada, ön sipariş oluşturulan her alan adının tahsis edilemeyeceğinin kullanıcılar tarafından bilinmesi gerekmektedir. Nitekim, TRABİS açıldığında tahsis edilemeyen alan adları için kullanıcılar tarafından yapılmış olan ödemeler ilgili kullanıcılara iade edilecektir.
Sonuç
TRABİS’in 29 Eylül 2022 tarihinde faaliyete başlayacağı BTK tarafından duyurulmuştur. TRABİS’in faaliyete geçişi ile birlikte, önceki hukuk bültenlerimizde detaylarını paylaştığımız köklü değişiklik ve yenilikler de hayata geçecektir. TRABİS dönemi başlayana dek işletilecek olan Ön Sipariş Hizmeti ise kullanıcıların alan adı başvurularında meydana gelmesi beklenen yoğunluktan olumsuz yönde etkilenmemelerini sağlamak üzere METUnic tarafından devreye alınmıştır. Gerek Ön Sipariş Hizmetinin gerekse geçiş sürecinin doğru takip edilebilmesi için Nic.tr ve BTK tarafından internet siteleri, sosyal medya hesapları ve e-posta iletileri aracılığıyla yapılacak bilgilendirmelerin kullanıcılar tarafından dikkatle takip edilmesi hak kayıplarının önlenmesi bakımından büyük önem taşımaktadır.
