Yeni Gelişme
Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Torba Kanun“), 28 Aralık 2022 tarihli ve 32057 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Torba Kanun metnine buradan ulaşabilirsiniz.
Torba Kanun Neler Getiriyor?
Torba Kanun ile özellikle Elektrik Piyasası Kanunu’nda ve Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’da önemli değişiklikler öngörülmüştür. Söz konusu önemli değişiklikler ve yenilikler özetle şu şekildedir:
1. Elektrik Piyasası Kanunu’na ilişkin yenilikler
Yeni bir piyasa faaliyeti olarak “Toplayıcılık“: Toplayıcı tarafından bir veya birden fazla şebeke kullanıcısının tüketim ve/veya üretimlerinin birleştirilerek işletilmesi kapsamında gerçekleştirilebilecek yeni bir piyasa faaliyeti öngörülmüştür. Buna göre;
- Toplayıcı, şebeke kullanıcıları tarafından anlaşma yoluyla yetkilendirilecek. Şebeke kullanıcıları, enerji tedarik etmek üzere anlaşmalı oldukları tedarik lisansı sahibi tüzel kişileri toplayıcı olarak yetkilendiremeyecek.
- Toplayıcı, anlaşmalı olduğu kullanıcıların tüketim ve /veya üretim programlarını yönetecek, söz konusu kullanıcılar adına elektrik enerjisi ve/veya kapasitesinin alınıp satılmasına ilişkin piyasa işlemlerini yürütecek ve yan hizmetlere ilişkin tedarik süreçlerine katılabilecek.
- Toplayıcılık faaliyeti, toplayıcı lisansına veya tedarik lisansına sahip tüzel kişiler tarafından yürütülebilecek.
- Toplayıcılık faaliyetlerine ilişkin usul ve esaslar, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenecek.
- Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’a ilişkin değişiklikler
- Torba Kanun ile, Türkiye Denizcilik İşletmeleri Anonim Şirketi ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları İşletmesi Genel Müdürlüğü’ne ait bazı limanların işletme hakkı verilmesi veya devri yöntemiyle özelleştirilmeleri neticesinde imzalanan 49 yıldan az süreli sözleşme süreleri, başvuru şartlarının sağlanması kaydıyla hakkın başlangıç tarihinden itibaren ve bir kereye mahsus olmak üzere 49 yıla kadar uzatılacak.
- Başvuruların değerlendirilmesini müteakiben ek sözleşme (“Ek Sözleşme“) imzalanabilmesi için işletmeci şirketlerin işletme hakkını doğuran sözleşmeden kaynaklanan tüm mali yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmiş olmaları ve işbu sözleşmeden kaynaklı açılmış davalardan feragat etmeleri gerekecek.
- İşletmeci şirketler, Ek Sözleşme’ye ilişkin olarak Ek Sözleşme bedeli ödeyecek. Ayrıca işletmeci şirketler, özelleştirme sözleşmelerinde yer alan yatırım şartına ilave olarak Ek Sözleşme bedelinin %10’u oranında limancılık faaliyetleri ile ilgili yatırım yapmak ve bu yatırımları Ek Sözleşme’nin imza tarihinden itibaren 5 yıl içinde gerçekleştirmek zorunda olacak.
- Süre sonunda işletmeci şirketlerin yatırımın gerçekleştirildiğine dair rapor ve bu durumu tevsik eden bilgi ve belgeleri sunmaları şart olacak. Yapılan denetimde bahse konu yatırım zorunluluğunun yerine getirilmemiş olduğunun tespit edilmesi halinde Ek Sözleşme feshedilmiş sayılacak. Bu durumda işletmeci şirkete Ek Sözleşme gereği ödenen bedeller de dahil herhangi bir bedel iadesi yapılmayacak.
- İşletmeci şirketler, Ek Sözleşme bedeline ilave olarak uzatılan işletme hakkı süresi içerisinde her yıl Torba Kanun uyarınca hesaplanacak bir hasılat payı ödeyecek.
Sonuç
Torba Kanun ile Elektrik Piyasası Kanunu’nda yapılan değişiklikle, “toplayıcı” ve “toplayıcılık” tanımı yapılmış ve kapsamı belirlenmiştir. Bunun yanında, Türkiye Denizcilik İşletmeleri Anonim Şirketi ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları İşletmesi Genel Müdürlüğü’ne ait bazı limanların işletme hakkı verilmesi veya devri yöntemiyle özelleştirilmeleri neticesinde imzalanan 49 yıldan az süreli sözleşme sürelerinin, şartların sağlanması halinde 49 yıla kadar uzatılabilmesi imkanı getirilmiştir. Hatırlanacağı üzere, 6 Ocak 2022 tarihli 7350 sayılı Kanun’un 1. maddesi ile Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’a Geçici 30. madde eklenmiş ve benzer bir değişiklik yapılmıştı, ancak yapılan değişikliği Anayasa Mahkemesi iptal etmişti (Bkz. 2022/22 E. 2022/92 K. numaralı ve 20 Temmuz 2022 tarihli karar). Bu kapsamda, 28 Aralık 2022 tarihinde yürürlüğe giren Torba Kanun ile, benzer bir düzenleme kapsamı genişletilerek ve daha detaylı bir içerikle yeniden hayata geçmiş oldu.
