Yeni Gelişme
1 Temmuz 2022’de kabul edilen ve büyük bir kısmı 1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girecek olan Elektronik Ticaret’in Düzenlenmesi Hakkında Kanun’daki (“Kanun“) değişikliklere ilişkin, 29 Aralık 2022 tarihli ve 32058 sayılı Resmi Gazete’de Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı ve Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik“) yayımlandı. Yönetmelik’e buradan ulaşabilirsiniz.
Yönetmelik, Kanun’da yapılan değişiklikleri detaylandırarak açıkta kalan hususları netleştirmeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda, Kanun değişikliklerine ilişkin detaylı açıklamalar içeren hukuk bültenimize buradan ulaşabilirsiniz.
Yönetmelik ne getiriyor?
Kanun’da elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıların (“ETAHS“) ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların (“ETHS“) yükümlülükleri net işlem hacimlerine göre kademeli olarak belirlenmiştir. Yönetmelik de buna paralel olarak, Yönetmelik’te tanımlandığı şekilde (i) tüm, (ii) orta ölçekli, (iii) büyük ölçekli ve (iv) çok büyük ölçekli ETAHS ile ETHS’lere uygulanan yükümlülüklere ilişkin hükümlere yer vermektedir. Ek olarak, Yönetmelik, mevcut Elektronik Ticarette Hizmet Sağlayıcı ve Aracı Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik’i yürürlükten kaldırmaktadır. Bu kapsamda, yürürlükten kaldırılan yönetmelikte yer alan bilgi vermeye, sipariş, sipariş teyidi ve işlem rehberine ilişkin yükümlülükler küçük değişikliklerle Yönetmelik tarafından benimsenmiştir. Buna göre, ETAHS ve ETHS’nin kendi pazar yerlerinde ve ortamlarında işlem rehberi sunmaları, siparişe ilişkin gerekliliklere uymaları ve siparişin alındığını teyit etmeleri gerekmektedir.
I. Elektronik Ticaret Aracı Hizmet
Sağlayıcılar Tüm ETAHS’lere uygulanan yükümlülükler
- Hukuka aykırı içeriklerin yayımdan kaldırılması
Kanun’un 9. maddesine paralel olarak Yönetmelik’in 10/1 maddesinde, ETAHS’nin ETHS tarafından sağlanan hukuka aykırı içerikten sorumlu olmadığı hüküm altına alınmıştır. Yönetmelik ile ETAHS’nin hukuka aykırı içeriklere yönelik aksiyon alma süresi içeriğin hukuka aykırı olduğunu öğrenmesinden itibaren 48 saat olarak belirlenmiştir.
Yönetmelik’te ayrıca hangi hallerde ETAHS’nin içeriğin hukuka aykırı olduğundan haberdar olduğunun kabul edileceği de düzenlenmiştir. Bu doğrultuda, ETAHS (i) mevzuata uygunluk raporu hazırlama yükümlülüğü kapsamında hukuka aykırı içeriği kendisinin tespit etmesi, (ii) ilgili yargı mercileri tarafından haberdar edilmesi ve (iii) Ticaret Bakanlığı (“Bakanlık“) veya yetkili herhangi bir kamu kurum ve kuruluşu tarafından haberdar edilmesi hallerinde hukuka aykırı içerikten haberdar olmuş sayılır.
- Fikri mülkiyet hakkı ihlalleri
Kanun ile getirilen fikri ve sınaî mülkiyet haklarının e-ticaret alanında korunmasına ilişkin yeni rejimin ayrıntıları Yönetmelik’te düzenlenmiştir. Buna göre, fikri veya sınaî mülkiyet hakkının ihlal edildiğini düşünen hak sahibi (“hak sahibi“) gerekli bilgi ve belgeler ile birlikte ETAHS’ye şikayet başvurusunda bulunup şikayet konusu ürünün kaldırılmasını talep edebilir. Bu şikayet talebi dâhili iletişim sistemi, noter veya Kayıtlı Elektronik Posta (“KEP“) aracılığıyla yapılabilir.
ETAHS’nin şikayeti işleme alabilmesi için hak sahibinin şikayet ile birlikte aşağıdaki bilgi ve belgeleri de temin etmesi gerekmektedir:
- Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından düzenlenen hak sahipliğini gösterir tescil belgesi, Kültür ve Turizm Bakanlığınca düzenlenen bandrol formunu, ya da 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (“FSEK“) kapsamındaki meslek birlikleri bakımından faaliyet belgesi.
- Şikayette bulunan kişinin gerçek kişi ya da tüzel kişi veya vekil olması olmasına göre değişecek bir kimlik ve iletişim bilgileri
- Şikayet konusu ürünün ihlâl yarattığını gösterir delil ve belgeler ile bunların gerçeğe aykırı olması durumunda doğacak zararlardan hak sahibinin sorumlu olduğuna dair beyan.
Yukarıdaki şartları sağlayan şikayet başvurusun kendisine ulaşan ETAHS, şikayete konu ürünü 48 saat içerisinde yayımdan kaldırır ve durumu ETHS’ye ve hak sahibine bildirir.
Hak sahibinin tarafından sunulan şikayet başvurusuna itiraz edilmesi mümkündür. Bu itiraz ile birlikte yine yukarıda listelenenlere benzer bir takım destekleyici bilgi ve belgenin sunulması gerekir. Bunlardan en önemlisi, yayımdan kaldırılan ürünün orijinal olduğunu ya da bu ürünün hak sahibinin verdiği yetkiye dayanarak satıldığını gösterir delillerdir. Ayrıca, itiraz sahibine ait kimlik ve iletişim bilgilerinin ve itiraz sebebiyle oluşacak zararlardan sorumluluk taahhüdünün de yine sunulması gerekmektedir.
İtirazın haklılığının bu bilgi ve belgelerden açıkça anlaşılması üzerine EHATS, itirazın kendisine ulaşmasından itibaren 24 saat içerisinde, kaldırılan içeriği yeninden yayımlar ve bu durumdan hak sahibini ve ETHS’yi haberdar eder. ETAHS, yeni bir bilgi veya belge sunulmadıkça, aynı ürüne ilişkin şikayet başvurularını işleme alamayacaktır. İlgililerin genel hükümlere göre adli ve idari mercilere başvurma hakkı saklı olacaktır.
- Kendi markalarını satışa sunmama
Yönetmelik’in 19. maddesi, ETAHS’lerin kendi markalarına satışa sunmaması yükümlülüğünün ürünlerin üreticisine bakılmaksızın uygulanabilir olduğunu açıklığa kavuşturmaktadır.
Kanun’a paralel olarak Yönetmelik bu kurala iki istisna getirmektedir: (i) toplam satış hasılatının yarısından fazlasını elektronik ticaret dışındaki satışlardan elde eden kişilerin markasını taşıyan ürünler, ve (ii) dergi ve gazete gibi süreli yayınlar ile münhasıran e-kitapların dijital kopyalarının okunmasını/dinlenmesini/kullanılmasını sağlayan cihazların satışa sunulması.
- Elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların bilgilerini sunma ve doğrulama
Yönetmelik’in 5. maddesinde ETHS’nin kendisine ait elektronik ticaret ortamında yer vermesi ve pazaryerinde satış yapması halinde ETAHS’ye bildirmesi gereken bilgiler açıklanmıştır. Buna paralel olarak, Yönetmelik’in 6/3 maddesi ile ETAHS’nin, bilgilerini doğrulayamadığı ETHS’lere aracılık hizmeti veremeyeceği hüküm altına alınmıştır. Ayrıca, ETAHS, ETHS’ye ait bilgilerin güncel tutulmasından sorumlu tutulmuştur. Buna göre, ETAHS, her yıl takvim yılının ilk 3 ayı içerisinde ETHS’ye ait bilgilerin doğruluğunu kontrol etmeli ve bilgilerin güncel olmadığını tespit etmesi halinde, bilgilerin güncellenmesi için ETHS’ye en fazla üç iş günü süre vermelidir. ETHS’nin verilen süre içerisinde tanıtıcı bilgilerini güncellememesi halinde ETAHS, ETHS’ye yalnızca mevcut siparişlere ilişkin aracılık hizmeti vermeye devam edebilecektir.
Ek olarak, Yönetmelik’in 33/9 maddesi uyarınca, ETAHS, ETHS’nin 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamında düzenlemesi ve alıcıya sunması gereken belgelerin pazar yerinde gösterilmesini sağlamakla yükümlüdür.
- Elektronik ticaret hizmet sağlayıcıların markalarının tanıtım amaçlı kullanılmaması
Yönetmelik’in 20. maddesinde ETAHS ve ETHSler’in ekonomik bütünlük içinde olmadıkları kuruluşların onayı olmaksızın bu kuruluşların ETBİS’e kayıtlı alan adlarının münhasıran ana unsurunu oluşturan tescilli markalarından oluşan anahtar kelimelerle arama motorlarına reklam vererek pazarlama ve tanıtım faaliyetinde bulunamayacağı hüküm altına alınmaktadır.
Yönetmelik’te bu hükmün ihlali halinde şikayet prosedürü belirlenmiştir. İhlal durumunda kuruluşlar Bakanlık’a başvurabilecektir. Bakanlık ihlal tespit ederse, ETAHS’ye veya ETHS’ye bildirim göndermektedir. ETAHS’nin ihlali 24 saat içinde durdurması ve durumu Bakanlık’a bildirmesi gerekmektedir.
- Haksız ticari uygulamalar
Yönetmelik ile, Kanun’da sayılanlara ek olarak, aşağıdaki durumlar haksız ticari uygulama olarak kabul edilmektedir:
- ETAHS tarafından ETHS’nin önceden onayı alınmaksızın, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda belirtilen sürelerin üzerinde cayma hakkı süreleri belirlenmesi.
- ETAHS tarafından ETHS’lere, kendi ürün ve faaliyetleri hakkında gerçek dışı veya yanıltıcı açıklama ve bildirimde bulunulması.
Önemli bir düzenleme olarak, ETAHS’nin hukuka aykırı faaliyetlerin önlenmesi ve mevzuattan kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmesi gibi amaçlarla ETHS’ye yapacağı ödemeleri ertelemesi veya askıya almasının haksız ticari uygulama sayılmadığı öngörülmüştür.
- Aracılık Sözleşmeleri
Yönetmelik’in 15, 16 ve 17. maddeleri aracılık sözleşmelerini düzenlemektedir. Yönetmelik’in 15. maddesinde, aracılık sözleşmesinin gerekli unsurları belirtilmektedir. Yönetmelik, tüm ETAHS’ler için sözleşmede yer alması gereken unsurlara ek olarak, orta, büyük ve çok büyük ölçekli ETAHS’ler için öngörülen ek unsurlara da yer vermektedir.
Yönetmelik ayrıca, aracılık sözleşmesi hükümlerinin değiştirilmesi ve aracılık sözleşmelerinin feshedilmesine ilişkin usulü de düzenlemektedir. ETAHS, aracılık sözleşmelerinde değişiklik yapmak istemesi halinde değişikliklere ilişkin olarak ETHS’ye bildirim göndermelidir. Değişiklikler bildirim tarihinden itibaren 15 günün sonunda yürürlüğe girer. Ancak, ETAHS tarafından yapılmak istenen değişikliklerin ETHS tarafından teknik geliştirme yapılmasını gerektirmesi, komisyon oranlarının ve diğer hizmet bedellerinin artırması, aracılık hizmetinin kısıtlanması, askıya alınması veya sonlandırması, ETHS’ye yeni cezai şart getirmesi, hak ve menfaat dengesinin ETHS aleyhine bozulması gibi sonuçlar doğurabilecek nitelikte olması halinde 15 günlük süre uygulanmaz. Söz konusu değişiklikler bakımından değişikliklerin ETHS’ye bildirilmesini takiben 30 gün sonunda değişiklikler uygulamaya konulur. ETHS, bu değişiklikler bakımından 30 günlük süre içerisinde tazminatsız olarak aracılık sözleşmesini feshedebilir.
ETAHS, aracılık sözleşmesinde yer verilen nesnel ölçütler kapsamında, ETHS’nin yanıtını/beyanlarını almadan aracılık sözleşmesini kısıtlayamaz, askıya alamaz veya sona erdiremez. ETAHS, aracılık sözleşmesini kısıtlamak, askıya almak ya da sonlandırmak istediğinde açıklamalarını sunmak üzere ETHS’ye bildirim yapar. ETHS’nin 3 iş günü içerisinde ETAHS’ye açıklamalarını sunmaması ya da ETHS’nin açıklamalarının yetersiz olması halinde aracılık sözleşmesi kısıtlanabilir, askıya alınabilir ya da sonlandırılabilir. ETAHS kararını, ETHS’nin açıklamalarının kendisine ulaşmasını takiben 7 iş günü içerisinde ve ETHS’nin sessiz kalması halinde ETHS’ye verilen 3 iş gününün sonunda bildirir.
Öte yandan, ETAHS mevzuattan kaynaklanan sebeplerle veya kamu düzenini ilgilendiren, gecikmesinde sakınca bulunan ya da dolandırıcılık, veri ihlali veya diğer siber güvenlik risklerini içeren durumlarda, gerekçesini ETHS’ye gecikmeksizin bildirerek, ETHS’ye verdiği aracılık hizmetini derhal kısıtlayabilir, askıya alabilir veya sonlandırabilir.
- Dahili iletişim sisteminin kurulması
Yönetmelik ile ETAHS’lere yönelik yeni bir yükümlülük öngörülmüştür. ETAHS, aracılık hizmeti verdiği ETHS’ler tarafından yapılan başvuruları almak üzere bir dahili iletişim sistemi kurmak zorundadır. ETAHS, bu sistem üzerinden yapılan başvuruları 15 gün içinde sonuçlandırmalıdır. Aracılık sözleşmeleri, ETHS’lerin erişebilmesi için bu sistemde saklanmalıdır. ETAHS ayrıca, Bakanlık’ın yetkili personellerinin dahili iletişim sistemindeki bilgileri görüntüleyebilmesi için gerekli teknik imkanları sağlamalıdır.
- Sipariş bilgilerinin iletilmesi ve stokların güncellenmesi
Yönetmelik’in 33/8 maddesi uyarınca, ETAHS, sipariş bilgilerinin ETHS’ye eş zamanlı iletilmesi ve stok bilgilerinin güncellenmesi için ETHS ile gerekli entegrasyonu sağlamakla yükümlüdür.
- İrtibat noktası oluşturma
Yönetmelik’in 6/5 maddesi uyarınca, ETAHS’nin, kamu kurum ve kuruluşlarının kendisine doğrudan ulaşabilmesi için bir irtibat noktası oluşturması ve bu irtibat noktasını Bakanlık’a bildirmesi gerekmektedir.
Bir takvim yılındaki net işlem hacmi on milyar Türk lirasının üzerinde olan elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılara (orta ölçekli ETAHS) uygulanan ilave yükümlülükler
- Elektronik ticaret lisansı alma yükümlülüğü
Yönetmelik ile lisans başvurularının her yıl Mart ayı içerisinde ETBİS üzerinden yapılacağı belirlenmiştir.
- Verilerin kullanımına ilişkin sınırlandırmalar
ETAHS’lerin veri kullanımına ilişkin olarak Yönetmelik 21/1 maddesinde, ETAHS’nin, ETHS olarak faaliyet gösterdiği hallerde veya ekonomik bütünlüğe sahip olduğu ETHS vasıtasıyla ETAHSler ile rekabet ederken ETHS’den ve alıcılardan elde ettiği verileri kullanamayacağı düzenlenmektedir.
Ek Madde 2/2(b) kapsamında öngörülen veri taşınabilirliği hakkı kapsamında, Yönetmelik ile aşağıdaki verilerin veri taşınabilirliğine ve ETHS tarafından erişim sağlanması hakkına tabi olduğunu belirtilmektedir:
- ETHS tarafından satışa sunulan ürünlerin satış ve iade verileri, özellikleri, açıklamaları ve görselleri; bu ürünlere ilişkin soru, cevap ve değerlendirmeleri,
- ETAHS tarafından elde ediliyor olması halinde dönemsel, özel gün, kategori ve ürün bazlı en çok tercih edilen ürün verileri, alıcıların cinsiyet, yaş grubu, il ve ilçe dağılımı ile satın alma gün ve saat verileri,
- ETHS’nin performansına ilişkin değerlendirme puanı,
- ETAHS tarafından ETHS’nin ürünü için verilen ve elektronik ticaret pazar yerinde yer alan ürünleri ayırt etmeye yarayan tekilleştirilmiş numara.
ETAHS, veri taşınabilirliği ve veri erişim taleplerine 15 gün içinde yanıt vermelidir.
- Pay değişikliklerini bildirme
Yönetmelik’in 22. maddesi Kanun ile getirilen pay değişiklikleri bildirim yükümlülüğünün ETBİS üzerinden gerçekleştirileceği açıklığa kavuşturulmaktadır.
- Raporların Bakanlık’a sunulması
Rapor sunma yükümlülüğü kapsamında, Yönetmelik’in 23/1 maddesi uyarınca, raporların her yıl Nisan ayı içerisinde Bakanlık’a gönderilmesi gerekmektedir. Yönetmelik uyarınca, ETAHS ve ETHS’ler tescilli markaları ve elektronik ticaret ortamına ilişkin bilgilere raporlarında ayrıca yer vermesi gerekmektedir.
Yönetmelik’in 24. maddesi, hukuka aykırı içeriklere ilişkin sunulacak raporların esaslarını belirlemektedir. Buna göre, ETAHS, ETHS tarafından sağlanan içeriklere ilişkin yıllık incelemeler yapmalı ve bunları Nisan ayı içerisinde raporlamalıdır. İncelemeler aşağıdaki mevzuata uygunluğa odaklanmalıdır:
- Kanun
- 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun
- 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu
- 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu
- 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu
Rapor (i) hukuka aykırılığın konusunu, (ii) ilgili mevzuatı, (iii) tespit yöntemlerini ve (iv) alınan tedbirleri içermelidir.
Bir takvim yılındaki net işlem hacmi otuz milyar Türk lirasının ve iptal ve iadeler hariç işlem sayısı yüz bin adedin üzerinde olan elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılara (büyük ölçekli ETAHS) uygulanan ilave yükümlülükler
- Reklam ve promosyon harcama (indirim) sınırlandırmaları
Yönetmelik’in 28/1 maddesi kapsamında reklam, “yazılı, işitsel ve görsel medya, dijital mecra, sosyal medya veya açık ya da kapalı alanlarda veya tanınmış kişi gibi iletişime elverişli her türlü araç kullanılarak yapılan; mal ve hizmetlerin çevrimiçi veya çevrimdışı mecralarda tanıtılması, görünürlüğünün artırılması ya da erişiminin kolaylaştırılması, alıcıların satın alma veya kiralama kararlarının etkilenmesi, söz konusu mal ve hizmetlere erişimin kolaylaştırılması amacıyla gerçek veya tüzel kişilere doğrudan ya da dolaylı ekonomik menfaat sağlanması gibi sponsorluk faaliyetleri dahil tanıtım ve pazarlama iletişimi” olarak tanımlanmaktadır. Yönetmelik, reklam harcamalarına ilişkin olarak Kanun ile paralel düzenlemeler içermektedir. Ancak Yönetmelik’in 28/9 maddesinde, ETAHS’nin kendi menfaatine sonuç doğuracak şekilde ETHS’ye veya üçüncü kişilere reklam yaptırarak reklam bütçesini aşmasının Bakanlık’ı yanıltıcı işlem teşkil edeceği ifade edilmektedir. Önemli bir husus olarak, Kanun’un Bakanlık’ı yanıltmaya yönelik iş ve işlemlerle ihlal edilmesi halinde, ilgili cezalar on katı olarak uygulanacaktır.
Yönetmelik ile ayrıca promosyon ve indirim teşkil eden durumlar tanımlanmaktadır. Buna göre, Yönetmelik’in 29. maddesi uyarınca, ETAHS’nin alıcılar ve ETHS’ler adına, ETHS’nin ise alıcılar adına katlandığı masraflar, bunlara sağlanan promosyon, ödül, puan, kupon, hediye çeki ve benzeri imkanlar ile diğer ekonomik menfaatler indirim bütçesi içinde değerlendirilir. Yönetmelik indirim kabul edilecek halleri de ayrıca örneklendirmektedir.
Bir takvim yılındaki net işlem hacmi altmış milyar Türk lirasının ve iptal ve iadeler hariç işlem sayısı yüz bin adedin üzerinde olan elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılara (çok büyük ölçekli ETAHS) uygulanan ilave yükümlülükler
Yönetmelik, genel anlamda, çok büyük ölçekli ETAHS’ler için Kanun’da yer verilenlere ek olarak bir yükümlülük öngörmemektedir.. Ancak, Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik kapsamındaki faaliyetler bakımından ödeme hizmeti ve ilan hizmeti kısıtlamaları öngören hükümlerin uygulanmayacağı hüküm altına alınmıştır.
II. Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcılar
Kanun’a benzer olarak Yönetmelik ile ETHS’lere ilişkin ayrı yükümlülükler öngörülmemekte ve ETAHS’ler ile birlikte ele alınmaktadırlar.
Bilindiği üzere, Kanun’da ETHS’lere ilişkin düzenlemeler öngören Ek Madde 3, toplam satış hasılatının yarısından fazlasını elektronik ticaret dışındaki satışlardan elde eden ETHS’ler hakkında uygulanmayacaktır. Bu doğrultuda, Yönetmelik’te toplam satış hasılatı tanımlanmıştır. Toplam satış hasılatı, “ETAHS veya ETHS’nin elektronik ticaret veya elektronik ticaret dışındaki satışlarından elde ettiği hasılatlar toplamı” olarak tanımlanmaktadır.
Kademeli olarak; kuruluşların alan adlarını tanıtım faaliyetlerinde kullanmama, ortamlar arası geçiş sağlamama, hisse devirlerini bildirme, rapor sunma, lisans alma, reklam ve indirim harcamalarına ilişkin sınırlandırmalar, e-para ve bankacılık faaliyetlerine ilişkin sınırlandırmalar ve ilan ile alışveriş yasağına ilişkin yükümlülükler Yönetmelik’te detaylandırıldığı şekilde ETHS’lere uygulanacaktır.
Geçiş Süreci
Yönetmelik, Kanun kapsamında öngörülen geçiş süreci ile uyumludur.
- Yönetmelik ile ayrıca getirilen dahili iletişim sistemi kurma yükümlülüğü kapsamında dahili iletişim sistemi üzerinden yapılması gereken işlemler 1 Temmuz 2023’e kadar e-posta gibi teknik araçlarla gerçekleştirilebilecektir.
- ETAHS’nin ETHS’nin bilgilerini doğrulama yükümlülüğü kapsamında halihazırda aracılık hizmeti verdiği ETHS’ler bakımından 1 Ocak 2024’e kadar yükümlülüğe uyum sağlanabilecektir.
Sonuç
Yönetmelik ile, Kanun değişikliklerine paralel olarak, ETAHS ve ETHS’lere yönelik yükümlülükler detaylandırılarak bazı yeni yükümlülükler öngörülmektedir. Bu kapsamda özellikle, aracılık sözleşmelerinin içeriği ve değişiklik süreçleri, veri taşınabilirliğine ilişkin detaylar ile fikri ve sınai hak ihlallerine ilişkin süreçler öne çıkmaktadır. Ayrıca, Yönetmelik ile Elektronik Ticarette Hizmet Sağlayıcı ve Aracı Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılarak bu yönetmeliğin bazı hükümleri Yönetmelik kapsamına alınmaktadır. ETHS ve ETAHS’lerin Kanun ile birlikte Yönetmelik’i detaylı şekilde inceleyerek gerekli uyum sürecini yürütmesi önem arz etmektedir.
