Yeni gelişme
28 Haziran 2022 tarihli ve 31880 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Hâkimler ve Savcılar Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun“) ile 1512 sayılı Noterlik Kanunu’nda önemli değişiklikler yapılmış ve noterlere taşınmaz satış sözleşmesi yapma imkânı getirilmişti. Bu gelişmeye ilişkin 29 Haziran 2022 tarihli hukuk bültenimize buradan ulaşabilirsiniz.
Uzun süredir gündemde olan ve noterlerin taşınmaz satış sözleşmesi yapabilmesinin önünü açarak taşınmaz satışı işlemlerinin daha hızlı ve kolay yürütülmesi için getirilen bu düzenlemenin 1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girmesi beklenirken, Noterlik Kanunu’nun Geçici 21’inci maddesinde Yer Alan Sürenin, 01 Temmuz 2023 Tarihine Kadar Uzatılması Hakkında Cumhurbaşkanı Karar’ı (“Karar“) yayımlanmış ve Karar ile, noterde taşınmaz satışı işlemi yapmak için gerekli sistem kurulumunun tamamlanması için öngörülen tarih 1 Temmuz 2023’e ertelenmişti.
Bu gelişmeleri takiben Adalet Bakanlığı’nın bir yönetmelikle konuya ilişkin usul ve esasları düzenleyeceği beklenmekteydi. Bu çerçevede, Noterler Tarafından Düzenlenen Taşınmaz Satış Sözleşmelerine Uygulanacak Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik“) 32070 sayılı ve 11 Ocak 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girdi. Yönetmelik hükümleri ise öngörülen bilişim sisteminin kurulduğunun Adalet Bakanlığı resmî internet sitesinde duyurulduğu tarihten itibaren uygulanacaktır.
Yönetmelik ne getiriyor?
Yönetmelik’te yer alan başlıca düzenlemeler şunlardır:
- Taşınmaz satış sözleşmesi düzenlenmesine ilişkin başvurular Türkiye Noterler Birliğinin e-randevu/başvuru uygulamasından e-Devlet kapısı kullanılarak yapılacaktır.
- Başvuru sırasında istenilen belgeler Türkiye Noterler Birliği Bilgi Sistemi’ne (“TNBBS“) yüklenecek, belgelerin asıllarının randevu tarih ve saatinde tarafların noterliğe müracaatlarında ibraz edilmesi gerekecektir.
- Başvuru belgesi TNBBS üzerinden ve noter tarafından düzenlenecektir. Noterin hukuki veya fiili bir engeli nedeniyle başvuru belgesini düzenleyememesi hâlinde noterlikçe başvuru reddedilecek, TNBBS’den taraflara noterlik bilgisini güncelleme imkânı sağlanacak ve bu durum tarafların bildirdikleri telefon numaralarına kısa mesajla bildirilecektir.
- Noter taşınmaz satış sözleşmesi düzenlerken Tapu ve Kadastro Bilgi Sistemi’ndeki (“TAKBİS“) sözleşme şekli ve içeriği gözetilecek ve Türkiye Noterler Birliği tarafından hazırlanıp TNBBS’ye kaydedilecek sözleşme örneğini kullanacaktır. Yönetmelik’in aşağıda da yer verdiğimiz bozucu şartlara ilişkin hükümleri ile birlikte dikkate alındığında, resmi senette bulunması yasaklanmış olan düzenlemeler haricinde taraflarca resmi senet hükümlerinin özel olarak düzenlenebileceği anlaşılmaktadır.
- Taşınmaz satış sözleşmesine, tescili bozan veya hükümsüz kılan kayıt ve şartlar yazılamayacaktır.
- Noter, işleme ait döner sermaye hizmet bedeli ile tapu harcının tahsiline ilişkin e-tahsilat seri numarası ve ödeme yöntemi ile sözleşmenin imzalanmasına yönelik randevu tarih ve saatini taraflara kısa mesajla bildirecektir. Randevu tarih ve saatinde noterlikte hazır bulunmayan taraflara, on gün içinde noterliğe müracaat etmeleri hâlinde işlemin yapılacağı, aksi takdirde başvurunun iptal edileceği bilgisi aynı gün kısa mesajla iletilecektir.
- Sözleşme ile ilgili işlemler noter tarafından bizzat yapılacak ve taşınmaz üzerindeki her türlü kısıtlama, taşınmaz satışıyla ilgili mevzuatta yer alan sınırlamalar ile ilgili usul ve esaslar, hak sahibinin kim olduğu ve taşınmazın satışına engel hukuki bir durumun bulunup bulunmadığı noter tarafından değerlendirilecektir.
- Bu değerlendirmeden sonra, sözleşme taraflara imzalatılacak ve TAKBİS’ten alınan yevmiye numarası ile sözleşme ve ilgili belgelerin noter tarafından TAKBİS’e kaydı ve bunun devamında tapu müdürlüğünce taşınmazın tapu siciline tescili sağlanacaktır.
- Tapu senedi, sözleşme imzalandıktan sonra tescilin tamamlanmasını müteakip olarak noter tarafından verilecektir.
Sonuç
Düzenlemeler ile taşınmaz satışı işlemlerinin daha hızlı ve kolay şekilde neticelendirilmesi amaçlanmakta olup, Yönetmelik ile noterler tarafından düzenlenecek taşınmaz satış sözleşmelerine uygulanacak usul ve esaslar belirlenmiştir. Taşınmaz satışı işlemlerini noterlikler nezdinde gerçekleştirmek isteyenlerin, ilgili bilişim sisteminin kurulumuna ilişkin duyuruları Adalet Bakanlığı’nın resmi internet sitesinden takip etmesi gerekmektedir.
