Yeni gelişmeler
12 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“7440 Sayılı Kanun“) ile kurum kazancının tespitinde istisna ve indirimden yararlanan kurumlar vergisi mükelleflerine yönelik tek seferlik bir ek vergi getirildi. Tek seferlik ek vergi ile Kahramanmaraş ve Hatay merkezli depremlerden etkilenen depremzedelerin acil ihtiyaçlarının karşılanması ve bölgenin yeniden inşası için kaynak oluşturulması hedefleniyor. Deprem vergisi olarak da anılan ek verginin yirmi iki bin civarında kurumlar vergisi mükellefini etkilemesi bekleniyor.
Tek seferlik ek vergi ne anlama geliyor?
7440 Sayılı Kanun’un 10. maddesi ile bazı kurumlar vergisi mükelleflerine getirilen tek seferlik ek vergiye yönelik detaylar aşağıdaki şekilde:
Ek verginin kapsamı
7440 Sayılı Kanun’un 10. maddesi kapsamında 2022 yılı kurumlar vergisi hesabında;
- Kurumlar Vergisi Kanunu ve diğer kanunlarda yer alan düzenlemeler uyarınca kurum kazancından indirim konusu yapılan istisna ve indirim tutarları ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesi kapsamında indirimli kurumlar vergisine tabi matrahlar üzerinden, dönem kazancıyla ilişkilendirilmeksizin %10 oranında,
- Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-a maddesinde düzenlenen iştirak kazancı istisnasına konu kazançlar ile yurt dışından elde edilip en az %15 oranında vergi yükü taşıdığı tevsik edilen istisna kazanç üzerinden %5 oranında
tek seferlik ek vergi uygulanacak. Afet bölgesi ilan edilen il ve ilçelerdeki kurumlar vergisi mükellefleri ise getirilen tek seferlik ek vergiden muaf tutuldu. Aynı zamanda aşağıda sayılan istisna ve indirimler üzerinden ek vergi hesaplanmayacak:
- Kurumlar Vergisi Kanunu’nun;
- 5/1-d maddesi kapsamında belirli yatırım fonlarından elde edilen kazançlara yönelik istisna,
- 5/1-i maddesi kapsamında kooperatiflerde harcanmayarak ortaklara iade edilen tutarlara ilişkin istisna ile tüketim kooperatiflerine yönelik risturn istisnası,
- 5/1-j maddesi kapsamında sat-kirala-geri al işlemlerinden doğan kazanç istisnası,
- 5/1-k maddesi kapsamında kira sertifikası ihracı amacıyla varlık ve hakların satışından doğan kazançlara ilişkin istisna,
- Geçici 14. maddesi kapsamında kur korumalı mevduat hesaplarına sağlanan istisna,
- 10/1-b maddesinde düzenlenen sponsorluk harcamaları indirimi,
- 10. maddesinde düzenlenen belirli bağış ve yardımlar ile ilgili kanunlarında düzenlenen bağış ve yardımlar kapsamındaki indirimler,
- Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 63. maddesinde düzenlenen tevkifata tabi yatırım indirimi istisnası,
- Mikro ve küçük ölçekli işletmelerin teknoloji geliştirme bölgeleri ile ar-ge ve tasarım merkezlerinden elde ettikleri istisna ve indirime konu kazançlar.
Ek vergi kapsamında yapılacak ödemeler, gider ve indirim olarak dikkate alınamayacağı gibi herhangi bir vergiden mahsup da edilemeyecek.
Ek verginin beyanı ve ödenmesi
7440 Sayılı Kanun ile getirilen tek seferlik ek vergi 2022 hesap dönemi kurumlar vergisi beyannamesi ile beyan edilecek. Kurumlar vergisi ödeme süresi olan nisan ayı içerisinde ek verginin ilk taksiti, ilk taksitin ödenmesini takip eden dördüncü ay olan ağustos ayında ise ikinci taksiti ödenecek.
Özel hesap dönemine tabi mükellefler için ise ek vergi 2023 yılı içinde sona eren hesap dönemi bakımından uygulanacak. Bu kapsamda özel hesap dönemine tabi mükellefler, hesap dönemlerinin kapandığı ayı izleyen dördüncü ayda kurumlar vergisi beyannamesi ile ek vergiyi beyan edip ilk taksitini ödeyecek, ikinci taksiti ise ilk taksiti takip eden dördüncü ayda ödeyecek.
Sonuç
Afet bölgesindeki depremzedelerin acil ihtiyaçlarının karşılanması ve depremden etkilenen bölgenin yeniden inşası için kaynak oluşturulması amacıyla getirilen tek seferlik ek verginin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların Maliye ve Hazine Bakanlığı’nca yayımlanacak bir tebliğ ile belirlenmesini bekliyoruz. Bununla birlikte, söz konusu ek vergi kanunların geriye yürümezliği, vergilendirmede öngörülebilirlik ve eşitlik ilkeleri gibi Anayasal ilkeler yönünden çeşitli tartışmaları da beraberinde getirdiğinden, kapsama giren kurumlar vergisi mükelleflerinin bu tartışmaları dikkate almalarında ve ek vergiyi ihtirazi kayıtla beyan ederek dava konusu etmelerinde fayda görüyoruz.
