Yeni Gelişme
Bankalarca Kullanılacak Uzaktan Kimlik Tespiti Yöntemlerine ve Elektronik Ortamda Sözleşme İlişkisinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Yönetmelik Değişikliği“), 1 Haziran 2023’te yürürlüğe girmek üzere, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (“BDDK“) tarafından 25 Mayıs 2025 tarihinde 21201 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. Yönetmelik Değişikliği ile, tüzel kişi müşterilerin gerçek kişi temsilcileri aracılığıyla gerçekleştireceği işlemler de bankalar için yeni müşteri kazanımında ve müşteri kimliğinin doğrulanmasında kullanılabilecek uzaktan kimlik tespiti yöntemlerini düzenleyen Bankalarca Kullanılacak Uzaktan Kimlik Tespiti Yöntemlerine ve Elektronik Ortamda Sözleşme İlişkisinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelik (“Yönetmelik“) kapsamına alınırken, engelli kişilerin uzaktan kimlik tespiti işlemlerine ilişkin düzenlemelere de yer verildi. Yönetmelik değişikliği, ayrıca, uzaktan kimlik tespitinde yapay zeka temelli sistemler kullanılmasının da önünü açtı. Bankalarca uzaktan kimlik tespitine ilişkin Yönetmelik’e dair detaylı bilgi için 6 Nisan 2021 tarihli hukuk bültenimizi inceleyebilirsiniz.
Yönetmelik Değişikliği’ne buradan ulaşabilirsiniz.
Yönetmelik Değişikliği ne getiriyor?
Yönetmelik Değişikliği ile “Kişi” kavramının kapsamı, tüzel kişiyi temsile yetkili gerçek kişi ya da gerçek kişileri içerecek şekilde genişletildi. Böylelikle, tüzel kişilerin de söz konusu işlemler bakımından uzaktan kimlik tespiti yoluyla işlemler gerçekleştirmesine imkan sağlanıyor.
Ayrıca, Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik’te “yükümlü nezdinde işlem gerçekleştiren gerçek kişiler, adına işlem yapılan gerçek kişi, tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri nihai olarak kontrolünde bulunduran ya da bunlar üzerinde nihai nüfuz sahibi olan gerçek kişi veya kişiler” olarak tanımlanan “Gerçek faydalanıcı” kavramı, ilgili yönetmeliğe yapılan atıf yolu ile Yönetmelik’e eklendi.
Süreç başlatılmadan önce uyulması gereken genel ilkelere ilişkin hükümde, uzaktan kimlik tespitinin, Bankacılık Hizmetlerinin Erişilebilirliğine Dair Yönetmelik’in 4. maddesi uyarınca ve engelli kişilerin engel durumuna göre gerçekleştirileceği, ve bu kişilerin uzaktan kimlik tespitinin gerçekleştirilmesinde, üçüncü bir kişiden destek alınabileceği belirtiliyor. Bununla birlikte, üçüncü kişilerin engelli kişilere uzaktan kimlik tespitinde destek olabilmesi için, öncelikle, ilgili üçüncü kişinin kimliğinin müşteri temsilcisi tarafından kontrol edilmesi gerekecek.
Yönetmelik’e eklenen Madde 7/A ile, tüzel kişinin kimlik tespiti sürecinde kişinin, yani tüzel kişinin temsilcisinin, kimlik tespitinin Yönetmelik hükümleri uyarınca gerçekleştirileceği ve kişinin halihazırda aynı bankanın müşterisi olması ve Bankaların Bilgi Sistemleri ve Elektronik Bankacılık Hizmetleri Hakkında Yönetmelik’te düzenlenen internet bankacılığı ya da mobil bankacılık dağıtım kanallarından herhangi birinde oturum açması halinde kimlik tespitine ilişkin belirli gerekliliklerin sağlanmış sayılacağı kabul ediliyor. Kişinin kimlik tespitini takiben, MERSİS ve/veya Ticaret Sicil Gazetesi aracılığıyla temsil yetkisinin de doğrulanması gerektiği belirtiliyor ve temsil yetkisinin bu kanallar aracılığıyla doğrulanması bakımından izlenecek usule ilişkin açıklamalara yer veriliyor.
Benzer şekilde, uzaktan kimlik tespiti süreçlerinde tüzel kişinin kimlik tespitinde kullanılacak bilgilerin de MERSİS, Ticaret Sicil Gazetesi ve Gelir İdaresi Başkanlığı veri tabanları aracılığıyla yapılan sorgulamalardaki bilgilerin eşleştirilmesiyle teyit edilmesi gerektiği düzenleniyor. Ayrıca, tüzel kişinin kimlik tespiti sürecinde, tüzel kişinin gerçek faydalanıcısının ortaya çıkarılması için gerekli tedbirlerin alınacağı düzenleniyor.
Son olarak, Yönetmelik’e eklenen Ek Madde 1 ile, müşteri temsilcisinin yapacağı ifade edilen işlemlerin yapay zeka temelli yöntemler ile yapılabilmesinin önü açıldı ve bu hususa ilişkin usul ve esasların BDDK tarafından belirleneceği düzenlendi.
Sonuç
Yönetmelik Değişikliği ile, dijitalleşen dünyada, bankalarca uzaktan kimlik tespiti yoluyla işlem gerçekleştirebilen aktörlerin kapsamı genişletilirken ve engelli kişilerin yaşayabileceği zorlukların önüne geçilmesi amaçlanırken, işlem güvenliğinin sağlanması amacıyla izlenmesi gereken usuller düzenleniyor. Ayrıca, teknolojik gelişmelerle uyumlu şekilde, yapay zeka temelli sistemlerin kullanabilmesine imkan sağlanıyor ve konuya ilişkin usul ve esasların belirlenmesi BDDK’nın yetkisine bırakılıyor.
