Yeni Gelişme
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (“BDDK”), 24 Haziran 2022 tarih ve 10250 sayılı bankalar ve finansal kuruluşlar dışında kalan ve bağımsız denetime tabi şirketlerin Türk Lirası nakdi ticari kredi kısıtlamalara ilişkin kararın (“Kısıtlama Kararı”) uygulamasının netleştirilmesi ve kısıtlamaların daha etkin olarak uygulanmasını sağlamak amacıyla 7 Temmuz 2022 tarih ve 10265 sayılı bir karar (“10265 Sayılı Karar”) ve kısıtlamaların sıkılaştırılması için 21 Ekim 2022 tarih ve 10389 sayılı bir karar (“Sıkılaştırma Kararı” ve Kısıtlama Kararı ile 10265 Sayılı Karar’la birlikte “Kararlar”) yayımlamıştı.
Türk Lirası kredi kısıtlamalarına ilişkin olarak 27 Haziran 2022, 19 Temmuz 2022 ve 24 Ekim 2022 tarihli mevzuat bültenlerimizi buradan inceleyebilirsiniz.
BDDK 4 Eylül 2023 tarih ve 10659 sayılı kararı (“10659 Sayılı Karar”) ile söz konusu kısıtlamaların uygulamasını netleştirdi.
10659 Sayılı Karar neler getiriyor?
Kararlar uyarınca bankalar ve finansal kuruluşlar dışında bağımsız denetime tabi şirketlerin (“Şirketler”) Türk Lirası nakdi kredi kullanabilmesi için bu Şirketler’in yabancı para varlıklarının (“YP Varlık”) 10 milyon Türk Lirası’nı aşmayacağı ve YP Varlıkları 10 milyon TL’yi aşsa bile aktif toplamından veya son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının %5’ini geçmeyeceğini 1 Kasım 2022 tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde beyan ve taahhüt etmesi ve her üç aylık takvim dönemi sonunu izleyen ayın son iş günü akşamına kadar söz konusu beyan ve taahhütlerin doğruluğunu ilgili bankaya belgelendirmesi gerekiyordu.
Bu çerçevede Şirketler’in yukarıda belirlenen süreler içinde bağımsız denetim kuruluşu ya da yeminli mali müşavir (“YMM”) onaylı olarak bankaya tevdi etmesi gereken bilgi ve belgeleri tevdi etmemesi veya tevdi ettiği bilgi ve belgeler uyarınca Karar kapsamındaki kredi sınırlamasına dahil olması gerektiğinin tespit edilmesi halinde, ilgili banka tarafından söz konusu şirkete yeni nakdi ticari kredi kullandırılmıyor ve banka tarafından yapılacak bir bildirim uyarınca, söz konusu şirketlere 1 Kasım 2022 tarihinden itibaren kullandırılan Türk Lirası cinsinden tüm nakdi kredilere sermaye yeterliliği oranı hesaplaması kapsamında kredi riskine esas tutar hesaplanırken kullanılan yaklaşımdan bağımsız olarak, kredi riski azaltım teknikleri, kredi derecelendirme notları ve gayrimenkul ipotekleri dikkate alınmaksızın, %500 risk ağırlığı uygulanıyordu.
10659 Sayılı Karar ile birlikte söz konusu belgelerin süresi içerisinde veya 10265 Sayılı Karar’da belirlenen usule uygun olarak tevdi edilmemesi (yabancı para nakdi varlık tespiti kredi kullandırım tarihinde ya da kredi kullandırılmış sayılan tarihte yapılmayan, belgeleri Kararlar uyarınca yetkisiz kişiler tarafından imzalanan vs.) sebebiyle yaptırım uygulanan Şirketler’in, Kararlar uyarınca kredi kullandırılan ya da kredi kullandırılmış sayılan tarihler itibarıyla durumlarının belirlenmiş olan sınırlamalara aykırılık teşkil etmediği veya Şirketler’in bağımsız denetime tabi olmadığını Kararlar’a uygun içerikte hazırlanan ve ilgisine göre bağımsız denetim kuruluşlarınca, YMM ya da serbest muhasebeci mali müşavirlerce (“SMMM”) onaylanan belgeler ile kredi ilişkisi içinde bulunulan tüm bankalara ve finansal kuruluşlara iletmeleri halinde bu Şirketler’e uygulanan yaptırımlar kaldırılacak.
Belgeler uyarınca YP Varlıkları 10 milyon Türk Lirasını aşan ve YP Varlıkları aktif toplamından veya son bir yıllık net satış hasılatından büyük olanının %5’ini geçtiği veya bağımsız denetime tabi olmadıklarına ilişkin gerçeğe aykırı beyanda bulundukları tespit edilen Şirketler’in;
- Mevcut durumlarının yukarıda verilen sınırlamalara aykırılık teşkil etmediğini Kararlar’a uygun içerikte hazırlanan ve ilgisine göre bağımsız denetim kuruluşlarınca ya da YMM’lerce onaylanan belgeler üzerinden kredi ilişkisi içinde bulunulan tüm bankalara ve finansal kuruluşlara iletmeleri ve;
- Aykırılığın giderildiğinin belgelendirildiği tarih ile aykırılığın giderilmesini takip eden üç aylık hesap döneminin başlangıç tarihi arasındaki iş günleri itibarıyla hesaplanan sınırlamaların ortalamaları ile aykırılığın giderilmesini takip eden üç aylık hesap dönemi içerisindeki iş günleri itibarıyla hesaplanan sınırlamaların ortalamalarının Sıkılaştırma Kararı kapsamında belirlenmiş olan sınırlamaları sağlayacağını kredi ilişkisi içinde bulunulan tüm banka ve diğer finansal kuruluşlara beyan ve taahhüt etmeleri durumunda bu Şirketler’e uygulanan yaptırımlar kaldırılacak.
10659 Sayılı Karar kapsamında, söz konusu Şirketler’in yukarıda (b) fıkrası uyarınca verdiği beyan ve taahhüdünün doğruluğunu gösteren Kararlar’a uygun içerikte hazırlanan ve ilgisine göre bağımsız denetim kuruluşlarınca ya da YMM’lerce onaylanan belgeleri ilgili üç aylık hesap dönemini izleyen ayın son iş günü akşamına kadar kredi ilişkisi içinde bulunulan tüm bankalara ve diğer finansal kuruluşlara iletmesi gerekiyor.
Ayrıca (b) fıkrası uyarınca Şirketler tarafından verilen beyan ve taahhüdün hatalı ya da gerçeğe aykırı olduğunun anlaşılması durumunda, yukarıda açıklanan yaptırımlar bu aykırılığın bildirildiği tarihten itibaren kesintisiz olarak altı ay boyunca uygulanacak ve Şirketlerin yukarıda (a) ve (b) fıkralarında belirtilen usul ve esaslar kapsamında aykırılık kaldırılma talebinin tekrarının ancak bahse konu altı ay sonrasında dikkate alınabilecek.
Söz konusu Şirketler’in, 10659 Sayılı Karar kapsamında aykırılıklarını gidererek iş günleri itibarıyla hesaplanan sınırlamaların ortalamalarına ilişkin beyan ve taahhütlerini onaylayan belgeleri sunacakları süre boyunca TL cinsinden yeni bir nakdi kredi kullanmaları durumunda Kararlar’da belirlenmiş olan usul ve esaslar çerçevesinde ilave belge vermelerine gerek olmayacak.
