Yeni Gelişme
Anayasa Mahkemesi, 2023/81 sayılı ve 26 Ekim 2023 tarihli kararında (“Karar“), idari yargıda istinaf kanun yoluna başvuru için getirilen parasal alt sınıra ilişkin düzenlemelerin, istinaf sınırına hangi tarih itibariyle bakılması gerektiğine dair kanunda bir açıklık olmaması sebebiyle hak arama hürriyetine aykırı bularak iptaline karar verdi. Karar, 21 Aralık 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı.
İptal Konusu Başvuru
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu (“İYUK“) madde 45/2’de yer alan parasal alt sınırın ve bu parasal sınırın her yıl yeniden değerleme oranında arttırılmasına yönelik İYUK Ek Madde 1’de yer alan düzenlemenin; hukuki belirlilik, hukuki öngörülebilirlik ve eşitlik prensiplerine aykırı olduğu gerekçesiyle Anayasa’ya aykırılık iddiasında bulunulmuştur.
İptali talep edilen düzenlemeler, idare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı istinaf kanun yoluna başvurulabilmesi için getirilen parasal sınırı düzenlemektedir. Bu hüküm çerçevesinde; “konusu beş bin Türk lirasını geçmeyen vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemlere karşı açılan iptal davaları hakkında idare ve vergi mahkemelerince verilen kararlar kesin olup, bunlara karşı istinaf kanun yoluna başvurulamaz.”
Anayasa Mahkemesi’ne yapılan başvuruda; davanın açıldığı ve uyuşmazlığın karara bağlandığı tarihler arasında her yıl yeniden değerleme oranına göre artırılan kanun yoluna ilişkin parasal sınırın değişebildiği, bu nedenle dava açıldığı tarihte istinaf kanun yoluna başvurulabilen bir uyuşmazlıkta, karar tarihi itibariyle parasal sınırın altında kalınması nedeniyle istinaf hakkının ortadan kalkabildiği, bu durumun mahkemeye erişim, hükmün denetlenmesini talep hakkı ile bağdaşmadığı belirtilmiştir. Ayrıca mevcut yasal düzenlemede istinaf parasal sınırının hangi tarihe göre belirleneceğinin (dava tarihi mi, karar tarihi mi) açık olmadığı bu durumun hukuki belirlilik ve öngörülebilirlik ilkeleriyle çeliştiği iddia edilmiştir.
Karar Ne Diyor?
Anayasa Mahkemesi, Karar’da, daha önce idari yargıda temyiz incelemesine tabi uyuşmazlıklar için getirilen parasal sınıra ilişkin verdiği 26 Temmuz 2023 tarihli iptal kararına da atıf yaparak, istinafa tabi kararların belirlenmesine ilişkin parasal sınırın her yıl güncellenmesi nedeniyle hangi tarihteki parasal sınıra göre istinaf kanun yoluna başvurulabileceğinin kanunda belirli bir açıklıkta ve öngörülebilir şekilde düzenlenmediği, bu nedenle mevcut düzenlemenin kanunilik şartını taşımadığı sonucuna varmış ve ilgili maddeleri Anayasa’nın 13. ve 36. maddelerine aykırı bularak iptal etmiştir.
Karar’a buradan ulaşabilirsiniz.
Sonuç
Anayasa Mahkemesi; bu Karar ile İYUK madde 45’in ikinci cümlesini ve Ek Madde 1’i iptal etmiştir. Böylece idari yargıda istinaf kanun yoluna başvuru için öngörülen parasal sınır iptal edilmiştir. İptal kararı, Karar’ın Resmi Gazete’de yayınlandığı tarihten (21 Aralık 2023) 9 ay sonra, diğer bir deyişle 21 Eylül 2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.
