Rekabet Kurumu’nun (“Kurum“) 2023 yılı için hazırladığı Birleşme ve Devralma Görünüm Raporu (“Rapor”), 5 Ocak 2023’te (Cuma) Kurum’un internet sitesinde yayımlanmıştır. Rapor’a buradan erişebilirsiniz. Kurum, 11 yıldır devam eden bir uygulama olarak, her yıl birleşme/devralma başvuruları yoluyla Kurum’un radarına giren yoğunlaşmalar hakkında istatistiki bilgi sağlamak amacıyla bu raporları yayımlamaktadır. Rapor, daha önce olduğu gibi, Kurum’un yoğunlaşma denetimi iş yükünü ve ilgili makro eğilimleri daha iyi anlamamıza imkân tanımaktadır.
Rapor’da yer alan kilit veriler şu şekildedir:
- Nicel İş Yükü: 2023 yılında Rekabet Kurulu (“Kurul“), 2022 yılındaki 245 işleme kıyasla 217 işlemi incelemiştir. Bu durum, incelenen işlem sayısında %11’lik bir düşüşe işaret etmektedir. Bu nedenle, 2021 yılında 310 dosya ile kaydedilen en yüksek dosya yükü, 2022 yılında ciro eşiklerinin yükseltilmesi ardından geride kalmış görünmektedir[1]. 217 aynı zamanda son on yıldaki ortalama incelenen dosya sayısından (219) dahi daha düşüktür. Bu iş yükünün yakında değişip değişmeyeceğini ya da aynı kalıp kalmayacağını Türkiye’deki makroekonomik konjonktür gösterecektir.
- Coğrafi Kapsam: Kurul’un 2023 yılında incelediği 94 yoğunlaşmanın hedef şirketi Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre kurulmuştur. Öte yandan, 113 yoğunlaşma Türk olmayan ekonomik birimlerin Türkiye dışında gerçekleştirdiği işlemlerden oluşmaktadır. Bu bağlamda, Kurum’un Türkiye ile doğrudan bağlantısı olmayan belirli ülke dışı işlemler üzerinde yetki koyması yönündeki yerleşik politika tercihinin hala iş yükünün önemli bir bölümünü oluşturmaya devam ettiği söylenebilecektir.
- Türk Hedefleri Kim Devralıyor ve Kim Devrediyor: Türk hedefli işlemlerle ilgili olarak, (i) 39 işlemde sadece Türk taraflar yer alırken, (ii) 34 işlemde Türk ve Türk olmayan taraflar, (iii) 9 işlemde ise sadece Türk olmayan taraflar yer almıştır.
Türk hedeflerle yapılan birleşme ve devralma işlemleri açısından (işlem sayısına göre) ilk üç sektör (i) elektrik enerjisi üretimi, iletimi ve dağıtımı, (ii) bilgisayar programlama, danışmanlık ve ilgili faaliyetler ve (iii) belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalardaki diğer toptan ticaret olarak bildirilmiştir.
- Özelleştirmeler: Kurul ayrıca mobilya, tekstil ürünleri, giyim ve imalat sektörlerini ilgilendiren üç özelleştirmeyi karara bağlamıştır.
- Taahhütler & Nihai İncelemeler: Rapora göre, Kurul 2023 yılında hiç koşullu izin kararı almamıştır. Başka bir deyişle, Kurul’un 2023 yılında izin verdiği hiçbir yoğunlaşma, rekabetçi endişeleri ortadan kaldırmak için davranışsal veya yapısal taahhütler gerektirmemiştir. Nihai incelemeler açısından, Kurul bir yoğunlaşmayı bu daha kapsamlı inceleme sürecine almıştır.
- İnceleme Süresi: Kurum’un tekemmül etmiş bir başvuru hakkında karar vermesi için geçen ortalama takvim günü 13 olmuştur. Her ne kadar Kurum’un tekemmül etmiş bir başvuru üzerine ne hızda ilerlediğine dair bir gösterge sağlasa da bu veri, yoğunlaşma denetimi dosyalarında işlem taraflarının ve/veya üçüncü taraf pazar oyuncularının bir başvuruyu beslemek adına sıklıkla yanıt verdiği birçok bilgi talebi için ayrılan zamanı hesaba katmamaktadır.
Genel olarak Rapor, Kurum’un 2023 yılındaki yoğunlaşma denetimi faaliyetlerini özetlemekte ve rakamlara dökmektedir. Bu veriler, gelecek yıl bir karşılaştırma yapmak ve makroekonomik gelişmelerin Türkiye’deki yoğunlaşma denetimini nasıl etkilediğini anlamak için değerli olacaktır.
[1] Konuya ilişkin bülten yazımıza Türkçe olarak buradan erişebilirsiniz.
