Yeni Gelişme
Dünya çapındaki gelişmelere paralel şekilde, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın iş birliğiyle, ülkemizin yapay zeka alanındaki faaliyetlerini ileriye taşımak ve bu alanda dünyadaki konumunu güçlendirmek amacıyla, çeşitli kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının (“STK“) da görüşleri doğrultusunda hazırlanmış olan Ulusal Yapay Zeka Stratejisi 2024-2025 Eylem Planı (“Eylem Planı“) yayımlandı.
İlgili Eylem Planı’na buradan ulaşabilirsiniz.
Eylem Planı Neler Getiriyor?
Esas olarak Türkiye’de yapay zeka sistemlerinin kullanılmasını teşvik etmeyi ve Türkiye’nin yapay zeka sektöründe öncü ülkeler arasında yer almasını hedefleyen Eylem Planı, (i) yapay zeka uzmanlarını yetiştirmek ve alanda istihdamı artırmak, (ii) araştırma, girişimcilik ve yenilikçiliği desteklemek, (iii) kaliteli veriye ve teknik altyapıya erişim imkanlarını genişletmek, (iv) sosyoekonomik uyumu hızlandıracak düzenlemeleri yapmak, (v) uluslararası düzeyde iş birliklerini güçlendirmek ve (vi) yapısal ve iş gücü dönüşümünü hızlandırmak olmak üzere 6 stratejik öncelik ortaya koymaktadır. Eylem Planı, ilgili hedeflerin hayata geçirilmesi ve sürecin yürütülmesi bakımından başta Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, TÜBİTAK, Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi ve Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi olmak üzere çeşitli eylem sorumluları belirlemekte ve ilgili hedeflere yönelik 71 tane aksiyon planına ve/veya eylemlere yer vermektedir.
Strateji Planı’nda belirtilen aksiyon planları ve/veya eylemlerden öne çıkanlar aşağıdaki gibidir:
- Yapay zeka alanında ulusal meslek standartları ve ulusal yeterlilikler hazırlanması ve bu kapsamda ölçme değerlendirme altyapısı kurulması
- Yurt içinde yapılan araştırma ve geliştirme (“AR-GE“) çalışmaları sonucunda ortaya çıkan yapay zeka ürün ve çözümlerinin KOBİ’ler tarafından kullanılmasını teşvik edecek destek programı hayata geçirilmesi
- Yapay zeka tarafından oluşturulan içeriğin fikri mülkiyet haklarının açıklığa kavuşturulmasına yönelik rehber hazırlanacak ve yapay zeka ürünlerinin patentlenebilmesine ilişkin standartlaştırma çalışmaları yapılması
- Yapay zekâ alanında Türkiye’de faaliyet gösteren ulusal ve uluslararası firmalara ve ürünlere yönelik envanter oluşturulması
- Küresel teknoloji firmalarının yapay zeka alanındaki AR-GE faaliyetlerini Türkiye’de yürütmesine yönelik özel bir mekanizma kurgulanması
- Kamu kurum ve kuruluşlarının sahip olduğu verilere ilişkin envanter çıkarılarak “Merkezi Kamu Veri Alanı” kurulması ve bu verilerin araştırmacıların ve teknoloji geliştiricilerin kullanımına sunulmasına yönelik mekanizmalar geliştirilmesi
- Yapay zeka ekosisteminde veri yönetişimine yönelik düzenlemelerin iyileştirilmesi
- Yapay zeka sistemlerinin geliştirilmesini, kullanılmasını ve yapay zeka içeren sistemlerin piyasaya arzını düzenleyen uluslararası normlar ile uyumlu ulusal düzenleme yapılması
- Yapay Zeka Uygulamaları Hukuki Değerlendirme Rehberi hazırlanması
- Yapay Zeka Değer ve İlkeler Etki Analizi Çerçevesi oluşturulması
- Güvenilir yapay zekanın denetimi için gereken araçlar geliştirilmesi
- Yapay zeka yaşam döngüsündeki işlevsel operasyonları kapsayan “Algoritmik hesap verebilirlik” ile ilgili denetim rehberlerinin hazırlanması, uygulama temelli teknik denetimlerin yapılması amacıyla gerekli mekanizmalar oluşturulması
- Yapay zeka uygulamaları denetim ve yasal uyumu için belgelendirme mekanizması doğrultusunda “Güvenilir Yapay Zeka Damgası” oluşturulması
- Türkiye’nin siber uzaydaki varlıklarına karşı yöneltilen özellikle yapay zeka ile güçlendirilmiş yeni nesil siber tehditlerin tespit edilmesi, önlenmesi ve etkilerinin azaltılması kapsamındaki işlerin tek
- elden yürütülmesi amacıyla gerekli politika ve mevzuat geliştirme çalışmalarının yürütülmesi
Dünyadaki gelişmeleri, ve özellikle, geçtiğimiz haftalarda Avrupa Birliği Resmi Gazetesinde yayımlanarak 1 Ağustos 2024 itibariyle belirli hükümleri yürürlüğe girecek olan Yapay Zeka Yasası’nı takiben, ilerleyen süreçte Türkiye’de de yapay zeka sistemlerinin geliştirilmesini, kullanılmasını ve yapay zeka içeren sistemlerin piyasaya arzını düzenleyen uluslararası normlar ile uyumlu bir düzenlemenin hazırlanması beklenmekteydi. Bu kapsamda, Eylem Planı içerisinde, etkin ve etik ilkeler doğrultusunda yapay zeka sistemlerinin kullanılmasını hedefleyen düzenlemelerin hazırlanmasını öngören eylemlere yer verilmiş olması dikkat çekmektedir.
Ek olarak, Eylem Planı, belirtilen eylemlerin gerçekleştirilmesi bakımından ilgili STK’lar, üniversiteler ve kamu kurumları ile özel sektörde yer alan paydaşlara da sorumluluk düşeceğini belirtmektedir.
Sonuç
Yapay zeka sistemlerinin kullanımına ve geliştirilmesine ilişkin küresel gelişmeleri takiben, ülkemizin yapay zeka alanında öncü uygulamalara sahip olmasını hedefleyen Eylem Planı, sektördeki paydaşları etkileyecek eylemler içermekte ve söz konusu eylemlerin hayata geçirilmesi sürecinde ilgili kurumların rol almasını öngörmektedir. Eylem Planı ile, dünya çapındaki gelişmelere paralel şekilde, ilerleyen süreçte yapay zeka alanındaki gelişmelerin ülkemizde de hız kazanacağı ortaya konulmaktadır.
