Yeni gelişme
Rekabet Kurumu (“Kurum“), bir süredir beklenen İş Gücü Piyasalarındaki Rekabet İhlallerine Yönelik Kılavuz Taslağı’nı (“Taslak Kılavuz“) 16 Eylül 2024 tarihinde kamuoyu görüşüne açmıştı. 3 Aralık 2024 tarihinde ise İş Gücü Piyasalarındaki Rekabet İhlallerine Yönelik Kılavuz’un (“Kılavuz“) 21 Kasım 2024 tarih ve 24-49/1087-RM(4) sayılı Rekabet Kurulu kararıyla kabul edilen nihai hali Kurum’un resmi internet sitesinde yayımlanmıştır.[3] Kılavuz’un yayımlanmasıyla Türkiye, iş gücü piyasalarında rekabet hukukuna ilişkin özel bir ikincil mevzuata sahip yargı alanlarından biri haline gelmiştir.
Kılavuz, 16 Eylül 2024 tarihinde yayımlanan Taslak Kılavuz’a göre esaslı bir değişiklik getirmemektedir. Taslak Kılavuz’a ilişkin bülten yazımıza Türkçe olarak buradan erişebilirsiniz.
Kılavuz ile işverenler arasında yapılan emeğin pazarda özgürce dolanımının engellenmesi veya çalışanların ücret ve diğer çalışma koşullarının tespit edilmesi amacını taşıyan ya da bu etkiyi doğuran anlaşma veya uyumlu eylemler ile teşebbüs birliklerinin bu tür karar ve eylemlerinin 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (“4054 sayılı Kanun“) 4. maddesi hükmünün ihlali olarak nitelendirileceği açıkça düzenlenmiştir.
Taslak Kılavuz’da farklı sektörlerde faaliyet gösteren teşebbüslerin benzer talep yapılarına sahip olmaları halinde iş gücü piyasasında rakip olarak değerlendirilebilecekleri belirtilirken, bu husus Kılavuz ile daha da netleştirilerek teşebbüslerin çıktı pazarlarındaki faaliyetlerinden bağımsız bir şekilde rakip olarak kabul edileceği öngörülmüştür.
Kılavuz’da maaş sabitleme ve çalışan ayartmama anlaşmalarının yanı sıra iş gücü ile ilgili verilerin rakipler arasında paylaşımı da ihlal türleri arasında sayılmıştır. Taslak Kılavuz’da söz konusu bilgiler yalnızca örneklendirilirken, Kılavuz ile bu bilgilere dair bir tanımlama da getirilmiştir. Buna göre, iş gücü pazarında rekabete duyarlı bilgilerin, ücrete ilişkin bilgiler veya çalışanların iş seçimlerine ya da genel iş gücü hareketliliğine etkisi açık olan diğer çalışma koşullarına dair bilgiler olduğu belirtilmiştir.
İlaveten, Kılavuz’da aşağıdaki şartların tamamını sağlayan bilgi değişiminin kural olarak iş gücü piyasasında rekabeti sınırlayıcı etki doğurmayacağı kabul edilmiştir:
- Bilgi değişimi bağımsız bir üçüncü tarafça yürütülmelidir,
- Veri kaynağının veya bireysel veri içeriğinin anlaşılması mümkün olmamalıdır,
- Bilgi değişimine konu bilgiler en az üç ay öncesine ilişkin olmalıdır,
- Bilgiler en az on katılımcının verisini içermelidir, ve
- Hiçbir katılımcının verisi toplam veri içerisinde %25’ten fazla ağırlığa sahip olmamalıdır.
Kılavuz’un, işgücü pazarlarında bilgi alışverişi açısından güvenli limana ilişkin olarak ABD Adalet Bakanlığı ve Federal Ticaret Komisyonu’nu ile benzer bir yaklaşım sergilediği anlaşılmaktadır.[4]
İş gücü piyasasında yan sınırlamalar rejiminin uygulanması bakımından ise, Kılavuz’da kayda değer bir değişiklik olmamakla birlikte, bir sınırlamanın orantılılık koşulunu karşılaması için sınırlamanın süresinin sınırlamanın amacı bakımından yeterliliği yerine, bu amacın gerçekleştirilmesi için zorunlu olandan fazla olmaması öngörülmüştür. Söz konusu süre, olay bazında değişkenlik gösterebileceğinden, Rekabet Kurulu’nun bu süre sınırına dair yaklaşımı Rekabet Kurulu içtihadıyla şekillenecektir.
Son olarak, Kılavuz, işgücü piyasalarında hakim durumun kötüye kullanılmasından kaynaklanan ihlallere yönelik olarak Taslak Kılavuz’da detaylı şekilde yapılan açıklamalar yerine olayın kendine özgü tüm şartlarının ve özelliklerinin değerlendirileceğini belirtmekle yetinmiştir.
[3] Bakınız: https://www.rekabet.gov.tr/Dosya/is-gucu-piyasalarindaki-rekabet-ihlallerine-yonelik-kilavuz-20241203141442657.pdf.
[4] Geri çekilen politika metni için bakınız: https://www.ftc.gov/system/files/attachments/competition-policy-guidance/statements_of_antitrust_enforcement_policy_in_health_care_august_1996.pdf. Ayrıca ABD Adalet Bakanlığı ve Federal Ticaret Komisyonu tarafından yayımlanan İnsan Kaynakları Profesyonelleri için Antitröst Rehberi için bakınız: https://www.justice.gov/atr/file/903511/dl. Kılavuz’un esas aldığı düşünülen bir diğer metin için bakınız: https://www.ftc.gov/enforcement/competition-matters/2014/12/information-exchange-be-reasonable
