Yeni Gelişme
Anayasa Mahkemesi, 2023/182 E., 2024/203K. sayılı dosya kapsamında verdiği 4 Aralık 2024 tarihli kararında (“Karar“), hükmün denetlenmesini talep etme hakkına getirilen sınırlamanın orantısız ve ölçüsüz olduğu gerekçesiyle, istinaf ve temyize ilişkin parasal sınırların uygulanmasında hükmün verildiği tarihteki tutarın esas alınmasını öngören kuralın Anayasa’ya aykırı olduğu sonucuna varmıştır. İlgili düzenlemenin iptaline ilişkin Karar, 30 Ocak 2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
İptal Konusu Başvuru
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (“HMK“) Ek 1. Maddesi’nin (2) numaralı fıkrasında yer alan düzenlemenin, hak arama hürriyeti ve eşitlik prensiplerine aykırı olduğu gerekçesiyle Anayasa’ya aykırılık iddiasında bulunulmuştur.
İptali talep edilen düzenleme, hukuk mahkemelerinin kararlarına karşı istinaf ve temyiz kanun yoluna başvurulabilmesi için getirilen parasal sınırları düzenlemektedir. Bu hükümler uyarınca; istinaf ve temyiz sınırına ilişkin parasal sınırların uygulanmasında hükmün verildiği tarihteki tutar esas alınacaktır.
Anayasa Mahkemesi’ne yapılan başvuruda; davanın açıldığı ve uyuşmazlığın karara bağlandığı tarihler arasında her yıl yeniden değerleme oranına göre artırılan kanun yoluna ilişkin parasal sınırın değişebildiği, bu nedenle dava açıldığı tarihte temyiz yoluna başvurulabilen bir uyuşmazlıkta, hükmün verildiği tarih itibariyle parasal sınırın altında kalınması nedeniyle temyiz hakkının ortadan kalkabildiği ve bu durumun mahkemeye erişim hakkı, hükmün denetlenmesini isteme hakkı ve hukuk devleti ilkeleriyle bağdaşmadığı ileri sürülmüştür.
Karar Ne Diyor?
Anayasa Mahkemesi, Karar’da kanun yoluna başvuru açısından kural gereğince kesinlik sınırı güncellenirken dava konusu mal ya da alacağın değerinin güncellenmemesi nedeniyle enflasyondan dolayı oluşan külfetin tamamının davanın taraflarına yükletildiğini tespit etmiştir. Karar’da hükmün denetlenmesini talep etme hakkına getirilen sınırlamanın orantısız ve ölçüsüz olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak, Anayasa Mahkemesi, HMK’nın Ek 1. Maddesi’nin 2. fıkrasının hukuk mahkemelerinin kararlarına karşı istinaf ve temyiz yoluna başvuru açısından parasal sınırların uygulanmasında hükmün verildiği tarihteki miktarın esas alınacağını düzenleyen ibarelerini iptal etmiştir.
Karar’a buradan ulaşabilirsiniz.
Sonuç
Anayasa Mahkemesi; bu Karar ile Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Ek 1. Maddesi’nin 2. fıkrası kapsamında ilgili ibarelerin iptaline karar vermiştir. Böylece, hukuk mahkemeleri kararlarına karşı istinaf ve temyiz yoluna başvuru açısından parasal sınırların uygulanmasında hükmün verildiği tarihteki tutarın esas alınacağına ilişkin düzenleme iptal edilmiştir. İptal kararı, Karar’ın Resmi Gazete’de yayınlandığı tarihten (30 Ocak 2025) dokuz ay sonra, diğer bir deyişle 30 Ekim 2025 tarihinde yürürlüğe girecektir.
