Yeni Gelişme
6362 Sermaye Piyasası Kanunu’nda (“Kanun“) yapılan (10 Ağustos 2020 tarihli mevzuat bültenimizde yer verdiğimiz) değişiklik ile yurt dışındaki sermaye piyasalarında sıkça tercih edilen teminat varlıklı ihraçlardaki; teminat türleri, teminat yöneticisi (trust) ve teminat sözleşmeleri uzun süredir beklenen belli başlı kavramların mevzuatımıza ve Türk sermaye piyasalarına kazandırılması ve yatırımcılara yeni bir güvence sağlanması hedeflenmişti.
Sermaye Piyasası Kurulu (“SPK“), konunun detaylarını düzenlediği Sermaye Piyasası Araçlarının Teminat Varlıklı İhracına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ Taslağı’nı (“Taslak Tebliğ“) 10 Eylül 2020 tarihinde kamuoyu görüşüne sundu.
Taslak Tebliğ ile teminat varlıklı sermaye piyasası araçlarının ihracında verilecek teminatlara, teminat yönetim sözleşmelerine ve teminat yöneticisine ilişkin usul ve esaslar belirleniyor.
Taslak Ne Getiriyor
Teminat Varlıklı İhraç
Taslak Tebliğ kapsamında SPK, ihraç edilecek sermaye piyasası aracının teminat altına alınmasını zorunlu kılabilecek. Bu kapsamda SPK tarafından ihraççı veya ihracın nitelikleri incelenecek ve teminatın zorunlu tutulup tutulmayacağına ilişkin karar verilecek.
Sermaye piyasası araçlarının teminatlı şekilde ihraç edilmesi ile söz konusu araçlardan doğan yükümlülüklerinin vadesinde yerine getirilmesinin güvence altın alınması hedefleniyor. Bu kapsamda teminatlı olarak ihraç edilen sermaye piyasası araçlarında yatırımcıları korumak adına, teminata konu varlıkların Taslak Tebliğ’de öngörülen şekillerde teminat yöneticisine devri düzenleniyor.
Taslak Tebliğ uyarınca teminatlı olarak ihraç edilecek sermaye piyasası aracının satışı için teminata konu varlıkların mülkiyetinin teminat yöneticisine devredilmesi veya bunlar üzerinde teminat yöneticisi lehine sınırlı ayni hak (teminata konu varlığın türüne göre rehin, ipotek vb.) tesis edilmesi gerekecek. Bu sayede, teminatlar teminat yöneticisi tarafından muhafaza ve idare edilebilecek.
Teminata Konu Olabilecek Varlıklar
Sermaye piyasası araçlarının teminatlandırılmasında aşağıdaki varlıklar kullanılabilecek:
- Nakit (Türk Lirası/konvertibl döviz)
- Bankalar tarafından ihraç edilmiş borçlanma araçları
- Yatırım fonu katılma payları
- Bankaların ve finansman şirketlerinin, tüketici kredileri ile ticari kredilerinden kaynaklanan alacakları
- Finansal kiralama sözleşmelerinden doğan alacaklar
- Bankaların, finansal kiralama şirketleri ve finansman şirketlerinin ilgili sicilde ipotek tesis edilmek suretiyle teminat altına alınmış ticari kredi ve alacakları
- Türev araçlardan kaynaklanan haklar
- Borsada yıldız pazarda işlem gören paylar ve
- Sigortalanması şartıyla, taşınmaz mallar
Teminata konu varlıkların teminat yöneticisine devri anında, devri kısıtlayan herhangi bir kaydın bulunmaması gerekecek. Yine, yatırımcıları korumak adına teminata konu varlığın niteliğine göre piyasa değeri SPK tarafından listeye alınmış değerleme kuruluşlarınca yapılacak.
Temerrüt
Teminat yöneticisi, teminata konu varlıklara ilişkin hukuki yollara başvurulması, teminattan alacağın karşılanmasına ilişkin teminatın paraya çevrilmesi, yatırımcılara paylaştırılması, alacağın karşılanması veya itfa hallerinde varlıkların teminat verene iadesi ve yatırımcıların hak ve menfaatlerinin korunması da dâhil her türlü konuda yetkili ve görevli olacak.
Teminat Yöneticisi
Teminat yöneticisi; teminata konu varlıkların mülkiyetinin devri, bu varlıklar üzerinde sınırlı ayni hak kurulması veya bu hususta gerekli olacak işlemlerde resmi ve özel kurumlarda kendi adına ve yatırımcılar hesabına işlem yapmaya yetkili olacak.
Taslak Tebliğ ile teminat yöneticisinin bağımsızlığına ilişkin kurallar sevk ediliyor. Bu kapsamda:
- Teminat yöneticisi ile ihraççı ilişkili taraf olamayacak.
İhraççı/ihraççının yönetim kontrolüne sahip pay sahibi ve teminat yöneticisi/teminat yöneticisinin yönetim kontrolüne sahip pay sahibi arasında çeşitli işlemler yapılamayacak.
Kamunun Aydınlatılması, Kayıtların Tutulması ve Saklanmafsı
Taslak Tebliğ ile teminatların durumuna ilişkin yatırımcıların bilgilendirilmesi adına teminat yöneticisine birtakım kamuyu aydınlatma yükümlülükleri de getiriliyor. Bu kapsamda teminat yöneticisi, (i) teminat sözleşmesinde değişiklik yapılması, (ii) bağımsızlığın etkilenmesi, (iii) teminata konu varlıkların değerinde %10 veya daha fazla bir azalma olması, (iv) ihraççının temerrüdü veya temerrüde bağlanan sonuçların ya da ödeme dışı yükümlülüklerini ihlal etmesi (v) alacakların teminattan karşılanması ile (vi) SPK’nın gerekli göreceği diğer halleri KAP’ta açıklamak zorunda olacak.
Teminat yöneticisi tarafından teminata konu varlıklara ilişkin özel bir teminat defteri tutulacak.
Sonuç
Taslak Tebliğ ile Kanun’la getirilen teminat yöneticisi kavramının içi dolduruluyor ve bu kavramın hukuki sonuçları netleştiriliyor.
