BDDK COVID-19 Önlemlerini Güncelledi

Yeni Gelişme

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (“BDDK”), COVID-19 salgınının bankacılık sektöründeki olumsuz etkilerini azaltmak için geçici nitelikli bazı düzenlemeler yapmıştı. BDDK, 8 Aralık 2020 tarihinde yaptığı açıklama ile bu düzenlemelerin bazılarının süresini uzatırken, bazı uygulamaların ise sonlandırılmasına karar verdi.

Kararlar Ne Anlama Geliyor?

30 Haziran 2021’e kadar uygulanacak önlemler

•           Sermaye Yeterliliği: Bankalar, Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik uyarınca kredi riskine esas tutar hesaplaması yaparken; parasal varlıklar ile parasal olmayan varlıklardan, tarihi maliyet cinsinden ölçülen yapancı para birimindeki kalemler dışında kalanların Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca değerlenmiş tutarları ve ilgili özel karşılık tutarlarının hesaplamasında, hesaplama tarihinden önceki son 252 iş gününe ait Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kurlarının basit aritmetik ortalamasını kullanabilecek.

•           Özkaynak: Bankalar, sahip oldukları menkul kıymetlerden “Gerçeğe Uygun Değer Farkı Diğer Kapsamlı Gelire Yansıtılan Menkul Değerler” portföyünde yer alanların net değerleme farklarının negatif olması durumunda, bu farkları Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmelik uyarınca hesaplanacak ve sermaye yeterliliği oranı için kullanılacak özkaynak tutarında dikkate almayabilecek.

•           Yabancı Para Net Genel Pozisyonu Hesaplaması: Bankalar, sahip oldukları menkul kıymetlerden, 23 Mart 2020 tarihi itibariyle portföylerinde yer alanların değer düşüş karşılıklarının Yabancı Para Net Genel Pozisyon / Özkaynak Standart Oranının Bankalarca Konsolide ve Konsolide Olmayan Bazda Hesaplanması ve Uygulanması Hakkında Yönetmelik kapsamında yabancı para net genel pozisyonu hesaplamasında dikkate almayabilecek.

•           Kredilerin Sınıflandırılması:

1.Bankalar: 31 Mart 2020 tarihli Hukuk Bültenimizde belirttiğimiz üzere bankalar, kredilerin İkinci Grupta sınıflandırılması için öngörülen 30 günlük gecikme süresini, Birinci Grupta izlenen krediler için 90 gün olarak uygulamaya devam edecek. Ayrıca bankalar, 30 günlük gecikmeye rağmen birinci grupta sınıflandırılmaya devam olunan krediler için ayrılacak karşılıkları, TFRS 9 kapsamında beklenen kredi zararının hesaplanmasında kullandıkları kendi risk modellerine göre ayırmaya devam edebilecek.

18 Mart 2020 tarihli Hukuk Bültenimizde belirttiğimiz üzere bankalar, kredilerin donuk alacak olarak sınıflandırılması için öngörülen 90 günlük gecikme süresini 180 gün olarak uygulamaya devam edecek. Ayrıca bankalar, 90 günlük gecikmeye rağmen ikinci grupta sınıflandırılmaya devam olunan krediler için ayrılacak karşılıkları, TFRS 9 kapsamında beklenen kredi zararının hesaplanmasında kullandıkları kendi risk modellerine göre ayırabilecek.

Bankalar, yeniden yapılandırılarak canlı alacak olarak sınıflandırılan ve bir yıllık izleme süresi içinde anapara ve/veya faiz ödemesi otuz günden fazla geciken veya bu izleme süresi içinde bir kez daha yeniden yapılandırmaya tabi tutulan kredi ve diğer alacakları üçüncü grupta sınıflandırmamaya devam edebilecek.

Bankaların alacaklarından dolayı edindikleri varlıkları edinim tarihinden itibaren üç yıl içinde elden çıkarmalarına ilişkin yükümlülük uygulanmamaya devam edecek.

Geri alım hakkı uygulaması kapsamında teminatı bankaca kredi borcuna karşılık olarak edinilen veya ayni olarak ödeme yapılan krediler, canlı alacak olarak sınıflandırılabilecek. Yeniden yapılandırılan donuk alacaklar, bir yıl yerine altı ay olarak uygulanacak izleme süresiyle ikinci grup altında yeniden yapılandırılmış bir alacak olarak sınıflandırılabilecek.

2.Finansal Kuruluşlar: 24 Mart 2020 tarihli Hukuk Bültenimizde belirttiğimiz üzere, 90 günlük gecikme süresi faktoring ve finansman şirketlerinde 180 gün ve finansal kiralama şirketlerince 240 gün olarak uygulanmaya devam edecek. Ayrıca, 90 günlük gecikmeye rağmen “Tasfiye Olunacak Alacaklar” hesabına aktarılmayan alacaklar için bu finansal kuruluşlar kendi risk modellerine göre karşılık ayıracak.

•           Kredi Kartı Taksitlendirmeleri: 31 Mart 2020 tarihli Hukuk Bültenimizde belirttiğimiz üzere, tüketici ve taşıt kredilerinin anapara ve faiz ödemeleri 31 Aralık 2020 tarihine kadar ertelenebiliyor ve bu durumda bankalar ile finansal kuruluşlar, erteleme süresini belirlerken 48 ila 60 ay arası değişen vade sınırlarını dikkate almayabiliyordu. Artık bu ödemeler, 30 Haziran 2021 tarihine kadar uzatılabilecek.
  Kart çıkaran kuruluşlar, istedikleri takdirde asgari ödeme tutarı ödenmeyen kredi kartlarını kullanıma kapatmayabilecek.31 Mart 2020 tarihli Hukuk Bültenimizde belirttiğimiz üzere bankalar, kart borçlarını öteledikleri süre boyunca kart hamillerinden asgari tutar da dahil olmak üzere alacaklarını takip etmeyerek ödemesiz dönemler tanımlayabilecek.Son Verilen Uygulamalar

  Gerçek kişilerin günlük 100.000 USD ve üzerinde (veya diğer döviz cinslerinde buna denk gelen tutarda) döviz (efektif dâhil) alım işlemlerinde dövizin ilgilinin hesabına aktarılmasının, kullanıma açılmasının veya fiziki teslimatının bir iş günü valörlü olarak gerçekleştirilmesi uygulaması ile gerçek ve tüzel kişilerin günlük 100 gram ve üzerinde altın alım işlemlerinde, altının ilgilinin hesabına aktarılmasının veya kullanıma açılmasının bir iş günü valörlü olarak gerçekleştirilmesi uygulamasına son verilmiştir.

  31 Aralık 2020 Tarihinde Son Bulacak Uygulamalar

  BDDK, yukarıda ele alınan uygulamalar dışındaki COVID-19 uygulamalarının 31 Aralık 2020 tarihinde sonlandırılacağına karar verdi. Buna göre:

• 30 Mart 2020 tarihli Hukuk Bültenimizde belirttiğimiz üzere, mevduat ve katılım bankaları Likidite Karşılama Oranı, kalkınma ve yatırım bankaları ise Likidite Yeterlilik Oranı sağlama yükümlülüğünden yıl sonuna kadar muaf sayılacak.
• 6 Nisan 2020 tarihli Hukuk Bültenimizde açıkladığımız, BDDK’nın Nisan ayında bankalar ve finansal kurumlara tanıdığı finansal raporlama kolaylığı yıl sonuna kadar devam edecek.
• Bankalar, faiz riski standart rasyolarının %20’yi aşması halinde aşım tutarını, sermaye yeterliliği standart oranı hesaplanırken özkaynaklardan indirmemeye yıl sonuna kadar devam edebilecek.
• Bankalar, yıl sonuna kadar finansal teminatlara ilişkin asgari altı ayda bir yapılması gereken gerçeğe uygun değer hesaplaması yapmayarak 31 Aralık 2019 tarihindeki gerçeğe uygun değerleri geçerli kabul edebilecek.

Sonuç

BDDK, yeni kararları ile bankacılık sektörünü yakından ilgilendiren yeni uygulamaların gelecekte ne şekilde devam edeceğini netleştirdi ve ağırlaşan COVID-19 salgınına karşı finansal kuruluşlar ve müşterilerine sağladığı esneklikleri devam ettirdi.