Yeni Gelişme
Hâkimler ve Savcılar Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun“) 28 Haziran 2022 tarihli ve 31880 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. Kanun ile 1512 sayılı Noterlik Kanunu’nda önemli değişiklikler yapılmış ve noterlere taşınmaz satış sözleşmesi yapma imkânı getirilmiştir.
Kanun Ne Getiriyor?
Uzun süredir tartışılan ve diğer ülkelerdeki örnekleri de öne sürülerek taşınmaz satış işlemlerinin daha kolay ve hızlı yürütülmesi için bir çözüm önerisi olarak değerlendirilen taşınmaz satış sözleşmelerinin noterlerce yapılabilmesine ilişkin düzenleme en geç 1 Ocak 2023 tarihi itibariyle yürürlüğe girecektir.
Düzenlemeye göre, noterler ilgili belge teatisini tapu bilişim sistemi vasıtasıyla tapu müdürlükleri ile paylaşmak suretiyle taşınmazlara ilişkin kayıt ve belgeleri inceleyebileceklerdir. İnceleme sonucunda taşınmazın satışına engel hukuki bir durumun bulunmaması halinde noterler taşınmaz satış sözleşmesi düzenleyip tapu bilişim sistemine aktaracaklardır.
Sözleşmenin bilişim sistemine kayıt edilmesini takiben tapu müdürlüğünce taşınmazın tapu siciline tescili sağlanacaktır. Bu bakımdan tapu sicilindeki kayıtları değiştirme yetkisi noterlere verilmemiş; tapu müdürlüklerinde bırakılmıştır.
Noterlerce yapılacak taşınmaz satışı işlemlerinin mali yönünün tapu müdürlüklerinden çok farklı olmayacak şekilde düzenlendiği görülmektedir. Kanun’a göre, noterlerce düzenlenen taşınmaz satış sözleşmeleri damga vergisinden ve yine bu işlemlere ilişkin düzenlenen kâğıtlar da değerli kâğıt bedellerinden istisnadır. Noterlerce yapılan taşınmaz satışı işlemlerinden;
- 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli (4) sayılı tarifenin “I-Tapu işlemleri” başlıklı bölümünün (20) numaralı fıkrasının (a) bendi uyarınca tapu harcı;
- Taşınmazın değerine göre 500 TL’den az ve 4.000 TL’den fazla olmamak kaydıyla ücret tarifesinde gösterilen noter ücreti; ve
- Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü döner sermaye işletmesine gelir kaydedilmek üzere hizmet bedeli alınacaktır.
Kanun’un 14. Maddesi uyarınca noterlerin taşınmaz satış sözleşmesi yapabilmesinin önünü açan bu düzenleme bahsi geçen bilişim sisteminin kurulumunun tamamlandığının 1 Ocak 2023 tarihine kadar Adalet Bakanlığı’nın internet sitesinde ilan edilmesi ile yürürlüğe girecektir.
Sonuç
Taşınmaz satış işlemlerinin noterler tarafından yapılabilmesinin önünü açan düzenleme bu işlemlerin daha hızlı ve kolay şekilde sonuçlandırılmasına yönelik bir değişikliktir. Bu düzenlemeyi takiben Adalet Bakanlığı’nın önümüzdeki günlerde bir yönetmelikle konuya ilişkin usul ve esasları düzenleyeceği beklenmektedir. Bu bakımdan hem ilgili bilişim sistemine ilişkin duyuruların hem de yayımlanacak yönetmeliğin takip edilmesi gerekmektedir.
