Yeni Gelişmeler
6 Şubat 2023’te meydana gelen Kahramanmaraş ve Hatay merkezli depremlerin kamuda neden olduğu ciddi finansman ihtiyacı vergiye yönelik çeşitli düzenlemelere yol açmaya devam ediyor. Depremlerin yol açtığı finansman ihtiyacını karşılamak üzere getirilen düzenlemelerden ilki, 12 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile belirli kurumlar vergisi mükelleflerine yönelik getirilen tek seferlik bir ek vergi idi.
Akabinde, yine depremle ilgili finansman ihtiyacını karşılamak üzere çeşitli düzenleme ve değişikliklerin öngörüldüğü “6/2/2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi için Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi” (“Kanun Teklifi”) 5 Temmuz 2023 tarihinde TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’na sunuldu. Kanun Teklifi ile yapılacak düzenleme ve değişiklikler, kurumlar vergisi oranının artırılması, taşınmaz satışlarına ilişkin kurumlar vergisi ve KDV istisnalarının kaldırılması ve yatırım fonlarına ilişkin kurumlar vergisi istisnalarının kaldırılması gibi çeşitli konuları kapsıyor.
Son olarak, 7 Temmuz 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan düzenlemelerle KDV oranlarının ve maktu harç tutarlarının artırılması ile bazı işlemlere ilişkin BSMV ve stopaj oranlarında değişikliğe gidilmesi gibi kamu gelirlerini artırmaya yönelik çeşitli önlemler alındı.
Yeni Vergi Düzenlemeleri Ne Anlama Geliyor?
7 Temmuz 2023’te Yapılan Vergi Düzenlemeleri
- 7346 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile genel KDV oranı %18’den %20’ye; (II) sayılı listede yer alan mallar için uygulanan KDV oranı %8’den %10’a; sabun, şampuan, deterjan, dezenfektanlar, ıslak mendil (sabun, deterjan veya solüsyon emdirilmiş olsun olmasın), tuvalet kağıdı, kağıt havlu, kağıt mendil ve peçete tesliminde KDV oranı %8’den %20’ye yükseltildi.
- 7344 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile sürücü belgesi harçları dışında kalan tüm maktu harç tutarları %50 oranında artırıldı ve yolcu beraberinde getirilen telefon kullanım izin harcı 6.091 TL’den 20.000 TL’ye yükseltildi.
- 7345 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile tüketici kredilerine uygulanan BSMV oranı %10’dan %15’e yükseltildi. Yeni oran 7 Temmuz 2023 tarihinden itibaren kullandırılacak tüketici kredilerine uygulanacak.
- 7343 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı kapsamında, şirketlerin kendi paylarını iktisap etmeleri halinde dağıtılmış kar payı sayılan tutarlar üzerinden %0 oranında stopaj uygulanması imkanı yalnızca payları Borsa İstanbul’da işlem gören tam mükellef sermaye şirketleri için geçerli olacak. Buna göre, halka açık olmayan tam mükellef sermaye şirketlerinin kendi paylarını iktisap etmeleri halinde dağıtılmış kar payı sayılan tutarlar üzerinden alınacak stopaj oranı yeninden %15 olarak belirlendi. Söz konusu değişiklik, 7 Temmuz 2023 tarihinden itibaren iktisap edilen paylar için geçerli olacak.
Kanun Teklifi Kapsamında Yapılacak Vergi Düzenlemeleri
Kurumlar Vergisi Oranı Artırılıyor
Kanun Teklifi ile genel kurumlar vergisi oranı %20’den %25’e; bankalar, Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketleri için uygulan kurumlar vergisi oranı ise %25’ten %30’a çıkarılıyor.
Öte yandan Kanun Teklifi kapsamında, ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına mevcut durumda uygulanan 1 puan kurumlar vergisi indiriminin 5 puana yükseltilmesi öngörülüyor.
Kurumlar vergisi oranına ilişkin bu değişiklikler, 1 Ekim 2023 tarihinden itibaren verilmesi gereken beyannamelerden başlamak üzere 2023 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilecek kazançlara uygulanacak. Özel hesap dönemine tabi kurumlar için ise yeni kurumlar vergisi oranlarının uygulanmasında 2023 yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemleri esas alınacak.
Taşınmaz Satışına İlişkin Kurumlar Vergisi ve KDV İstisnaları Kaldırılıyor
Taşınmaz ticareti ile uğraşılmaması kaydıyla kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazların satışlarından elde edilen kazançların %50’si (belirli şartların sağlanması halinde) kurumlar vergisinden istisnadır. Benzer şekilde, taşınmaz ticareti ile uğraşmayan kurumların aktifinde en az iki yıl tam süre ile yer alan taşınmazların teslimi KDV’den istisnadır.
Kanun Teklifi ile bahse konu kurumlar vergisi ve KDV istisnası kaldırılıyor. Bununla birlikte, düzenlemenin yürürlüğe girmesinden önce kurumların aktifinde yer alan bir taşınmazın, düzenleme yürürlüğe girdikten sonra satılması durumunda, söz konusu taşınmaz satışı işlemi KDV’den istisna olmaya devam edecek ve taşınmazın satışından elde edilen kazancın ise %25’i kurumlar vergisinden istisna olacak.
Girişim Sermayesi Dışındaki Yatırım Fon ve Ortaklıklarına İlişkin Kurumlar Vergisi İstisnaları Kaldırılıyor
2022 yılında yapılan düzenlemeler ile kurumların, tam mükellefiyete tabi yatırım fonlarından elde edilen kar paylarından ve bu fonların katılma paylarının fona iadesinden elde edilen gelirleri kurumlar vergisinden istisna edilmişti. Kanun Teklifi ile birlikte, girişim sermayesi yatırım fonu katılma payları ile girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde edilen kar paylarından ve katılma paylarının fona iadesinden doğan gelirler hariç olmak üzere diğer yatırım fonlarından elde edilen gelirlere ilişkin kurumlar vergisi istisnaları yürürlükten kaldırılıyor.
Yapılan bu değişiklik, düzenlemenin Resmi Gazete’de yayımlandığı tarih itibariyle iktisap edilen yatırım fonu katılım payları için uygulanacak. Düzenlemenin yayımlanmasından önce iktisap edilen yatırım fonlarından elde edilen gelirler ise kurumlar vergisinden istisna olmaya devam edecek.
Taşınmazlar Kısmi Bölünme Kapsamından Çıkarılıyor
Taşınmazlar, iştirak hisseleri ve üretim ile hizmet işletmeleri belirli şartlar dahilinde Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19. maddesinde düzenlenen kısmi bölünme işlemine konu edilebilir. Bu kapsamda yapılan kısmi bölünme işlemi ise kurumlar vergisi, KDV, damga vergisi ve tapu harcından istisnadır.
Kanun Teklifi ile birlikte taşınmazlar kısmi bölünme kapsamından çıkarılıyor. Buna göre yalnızca bir taşınmazın devri kısmi bölünmeye tanınan vergi istisnalarından yararlanamayacak. Kanun Teklifine göre bu düzenlemenin 1 Ocak 2024’te tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülüyor.
Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi Geliyor
Kanun Teklifi, bir defaya mahsus olmak üzere, 2023 yılı için tahakkuk ettirilen motorlu taşıtlar vergisi tutarı kadar ek motorlu taşıtlar vergisi getiriyor.
Sonuç
6 Şubat 2023’te meydana gelen Kahramanmaraş ve Hatay merkezli depremler, kamuda ciddi bir finansman ihtiyacına yol açtı. Doğan bu finansman ihtiyacı vergi gelirlerini artırarak yeni kamu gelirleri yaratacak çeşitli yeni düzenlemelerini beraberinde getirdi ve getirmeye devam ediyor. Bu durum ise düzenlemelerden etkilenen mükelleflerin, üzerlerindeki vergi yükünü artıran bu düzenlemelere karşı finansal planlamalarını dikkatle yapmalarının önemini gittikçe artırıyor. Herhangi bir olumsuz sonuçla karşılaşılmaması adına, mükelleflerin yapılan yeni düzenlemeleri yakından takip etmelerini öneririz.
