Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun (EPDK) 14 Mart 2024 tarih ve 12495 sayılı kararı (Karar) ile Teminat Usul ve Esaslarında Değişiklik Yapılmasına Dair Usul ve Esaslar, 16 Mart 2024 tarihli T.C. Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girdi. Karar’a buradan ulaşabilirsiniz.
Karar ile getirilen yenilikler neler?
Karar ile organize toptan elektrik piyasalarında faaliyet gösteren piyasa katılımcılarının sunacakları teminat mektuplarının elektronik olması zorunluluğu getirildi. Mevcut teminat mektuplarının ise 1 Ocak 2025 tarihine kadar elektronik teminat mektubu olarak değiştirilmesi gerekmektedir. Söz konusu tarihe kadar değiştirilmeyen teminat mektupları teminat hesaplamalarında dikkate alınmayacak.
Uygulamadaki teminatların Türk Lirası karşılığının hesaplanmasına ilişkin yöntem aynı kaldı, ancak Karar ile yapılan değişiklik sayesinde halihazırda uygulanan yöntem açıkça düzenlenmiş oldu. Buna göre, teminatların Türk Lirası karşılıklarının hesaplanması sürecinde,
- döviz nakit teminatlar ve döviz elektronik teminat mektupları için Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından hesaplamanın yapılacağı günden bir iş günü önce saat 15:30’da ilan edilen TCMB döviz alış kuru,
- T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri için TCMB tarafından hesaplamanın yapılacağı gün Resmi Gazete’de yayınlanan gösterge niteliğindeki fiyatlar ve
- T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığınca ihraç edilen eurobondlar için merkezi uzlaştırma kuruluşu tarafından belirlenen fiyatlar
baz alınacak.
Piyasa katılımcılarının birden fazla teminat türü sunmaları halinde sunulan teminatların kısmen veya tamamen, teminat olarak kabul edilen diğer kıymetlerle değiştirilebileceği açıkça düzenlendi.
Piyasa katılımcısı tarafından teminat olarak sunulan kıymetlere ilişkin yasal mercilerce verilen ihtiyati tedbir kararlarının veya ilgili kıymetlerin kesin teminat niteliğini ortadan kaldıran diğer durumların piyasa işletmecisi tarafından tespit edilmesi halinde, söz konusu kıymetlerin ilgili piyasa katılımcısının toplam teminat hesabında dikkate alınmayacağı açıkça düzenlendi.
Piyasa katılımcısının adına Piyasa Yönetim Sistemi’nde (PYS) kayıtlı tüm serbest tüketicilerin kayıtları, katılımcının teminat seviyesinin 11:00 itibarıyla sunması gereken ek teminat tutarını karşılamadığı ilk iş gününden itibaren geçerli olacak şekilde silinecek. Değişiklik öncesinde kayıtların silinmesi, katılımcının teminat seviyesinin 11:00 itibarıyla sunması gereken ek teminat tutarını karşılamadığı ilk iş gününe ilişkin toplam teminat hesabının yapıldığı fatura döneminden itibaren geçerli olacak şekilde gerçekleştirilmekteydi.
Yaptırım uygulanan piyasa katılımcısının portföyünde yer alan serbest tüketiciler için, görevli tedarik şirketinin ve dağıtım lisansına sahip ilgili organize sanayi bölgesine enerji tedarik eden piyasa katılımcısının, ilgili serbest tüketicilerin yapmış olduğu çekişler sebebiyle dengesizlik olarak almış olduğu enerji miktarı, Piyasa İşletmecisi tarafından portföye düşüş tarihinden itibaren değerlendirilecek. Değişiklik öncesinde; yaptırım uygulanan piyasa katılımcısının portföyünde yer alan serbest tüketiciler için, görevli tedarik şirketinin dengesizlik olarak almış olduğu enerji miktarı, Piyasa İşletmecisi tarafından ilgili ayın başlangıcından itibaren değerlendirilmekteydi.
Sonuç
Karar ile toptan elektrik piyasalarında faaliyet gösteren piyasa katılımcılarının teminat yükümlülüklerine ilişkin olarak uygulamaya yönelik bazı hususlara açıklık getirilmiştir. Yapılan düzenlemeler doğrultusunda mevcut teminat mektuplarının elektronik teminat mektubu olarak değiştirmeleri işlemlerinin 1 Ocak 2025 tarihine kadar tamamlanması gerekmektedir.
