Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği (“Yönetmelik”) 2 Şubat 2022 tarih ve 31738 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Yönetmelik’in geçici maddesi gereğince Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (“Bakanlık”) tarafından çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde uygulanan “Çalışma İzni Değerlendirme Kriterleri”, Yönetmelik’in 22. maddesi uyarınca güncellenmiştir. Yeni çalışma izni değerlendirme kriterleri 1 Ekim 2024 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
Yeni Kriterler Kapsamında Neler Düzenleniyor?
Çalışma izni değerlendirme kriterlerinde yer alan istihdam, mali yeterlilik ve ücret kriterleri revize edilmiş olup muhtelif sektör, meslek veya iş temelinde yeni düzenlemeler yapılmıştır. Buna ek olarak, bu kriterlere ilişkin istisnalar revize edilmiştir. Bu kapsamda revize edilmiş kriterlerde ve istisnalarında işyerlerinin bilanço esası usulüne tabi olup olmadığı, yeni kurulmuş veya halihazırda faaliyette olan bir işyeri olup olmadığı, adi ortaklık söz konusu olup olmadığı, yabancı kişinin daha önce Türkiye’de yasal olarak kalmış olup olmadığı önem arz edebilmektedir.
Ayrıca, değerlendirme kriterlerinden muaf tutulan yabancıların kapsamı genişletilerek (i) çalışma izni, kısa dönem ikamet izni, aile ikamet izni, uzun dönem ikamet izni, insani ikamet izni veya insan ticareti mağduru ikamet izni ile en az sekiz yıl Türkiye’de bulunmuş yabancılar, (ii) Türk vatandaşlarına hasredilen meslek ve işler dışında çalışacak yabancılardan İçişleri veya Dışişleri Bakanlığı tarafından Türk soylu olduğu bildirilen veya Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü tarafından uluslararası işgücü politikası kapsamında uygun görülen Türk soylu yabancılar ile (iii) uzun dönem ikamet izni verilmiş yabancılar muafiyet kapsamına dahil edilmiştir.
Yeni düzenleme ile sektör, meslek veya iş temelinde özel değerlendirme kriterleri de yürürlüğe girmiştir. Buna göre, yabancı kişi çalıştıracak işyerlerinin faaliyet gösterdiği sektörler ve yabancı kişinin çalışacağı işler bakımından uygulanacak kriterler farklılık gösterecektir. Bu kapsamda bilişim, eğitim, ev hizmetleri (çocuk bakımı, engelli veya yaşlı bakımı), havacılık, ileri teknoloji gerektiren sektörler (nitelikli yatırımlar, Ar-Ge ve tasarım merkezleri), kamu projeleri, sağlık, turizm şeklinde sektör ve iş temelinde farklı düzenlemeler yapılmıştır. Ayrıca yabancı öğrencilerin çalışma izni başvurularında dikkate alınmak üzere özel değerlendirme kriterleri getirilmiştir.
Mali yeterlilik kriterlerinde yer alan ödenmiş sermaye ve net satışlara ilişkin eşikler ile şirket ortağı olan yabancılar için mali yeterlilik kriterlerinde yer alan sermaye tutarı eşiğine ilişkin uygulama 1 Ocak 2025 tarihinde yürürlüğe girecektir. Ayrıca 1 Ocak 2025 tarihine kadarki çalışma izni başvurularında önceki mali yeterlilik kriterleri uygulanmaya devam edecektir. Bu kapsamda, işyerinin ödenmiş sermayesinin en az 100.000 TL veya brüt satışlarının en az 800.000 TL veya son yıl ihracat tutarının en az 150.000 ABD Doları olması, şirket ortağı olan yabancı kişinin sermaye tutarının en az 40.000 TL olması mali yeterlilik kriterleri bakımından yeterli kabul edilecektir.
Ayrıca çalışma izni uzatma başvurularında, başvurunun ilk yapıldığı tarihte geçerli olan mali yeterlilik kriterleri baz alınarak değerlendirme yapılacaktır. Örneğin 1 Ekim 2024 tarihinden önce yapılan çalışma izni başvurusu sonrasında alınan çalışma izni için ileride uzatma başvurusu yapılacak olduğunda, 1 Ekim 2024 tarihinden önce uygulanmakta olan kriterler ve istisnalar dikkate alınacaktır.
Sonuç
Çalışma izni başvurularında Bakanlık tarafından uygulanmakta olan değerlendirme kriterleri oldukça önem teşkil etmekte olup, bu kriterlere uygun olmaması başvurunun reddine sebep olabilmektedir. Dolayısıyla çalışma izni başvurusu yapılmadan önce yeni açıklanan kriterler ve istisnalarının detaylı bir şekilde incelenerek ilgili yabancı kişinin istihdamında uygulanıp uygulanmayacağının değerlendirilmesini öneririz.
