Rekabet Kurumu’nun (“Kurum“) 2024 yılı için hazırladığı Birleşme ve Devralma Görünüm Raporu (“Rapor”), 7 Ocak 2024’te Kurum’un internet sitesinde yayımlanmıştır. Rapor’a buradan erişebilirsiniz. Kurum, 12 yıldır devam eden bir uygulama olarak, her yıl birleşme/devralma başvuruları yoluyla Kurum’un radarına giren yoğunlaşmalar hakkında istatistiki bilgi sağlamak amacıyla bu raporları yayımlamaktadır. Rapor, daha önce olduğu gibi, Kurum’un yoğunlaşma denetimi iş yükünü ve ilgili makro eğilimleri daha iyi anlamamıza imkân tanımaktadır.
Rapor’da yer alan önemli bazı veriler şu şekildedir:
- Birleşme Devralma Dosya Sayısı: 2024 yılında Rekabet Kurulu (“Kurul“), toplam 311 dosyayı incelemiş ve karara bağlamıştır. 2023 yılına kıyasla, karara bağlanan birleşme ve devralma başvuru dosyası sayısında %43 oranında bir artış gözlenmiştir. Aynı zamanda, 2021 yılında 310 dosya ile kaydedilen en yüksek dosya yükü sayısı rekoru, 2024 yılında bir dosya ile aşılmıştır.
- Coğrafi Kapsam: Kurul’un 2024 yılında incelediği 131 yoğunlaşmanın hedef şirketi Türkiye’de kurulmuştur.[1] 2023 yılında 94 olan bu tip işlem sayısında yaklaşık %40 artış gözlemlenmiştir. Öte yandan, 2024 yılında yabancı teşebbüslerin yurtdışında gerçekleştirdikleri yoğunlaşma işlemleri de 2023 yılına kıyasla yaklaşık %41,5 oranında bir artışla 118’den 167’ye çıkmıştır. Yani, 2023 yılında olduğu gibi, Kurul’un 2024 yılında incelediği dosyaların yarıdan fazlası, Türkiye’de kurulu bir şirketi ilgilendirmeyen işlemlerden meydana gelmektedir.
- Öne Çıkan Sektörler: Rapor’a göre, Kurul’un incelediği Türkiye İşlemleri’ne -yani hedef şirketin Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre kurulmuş olduğu işlemler- bakımından (işlem sayısına göre) öne çıkan sektörler 2023 yılına kıyasla çok fazla değişmemiştir. Buna göre, 2024 yılında en çok Türkiye İşlemi yine, (i) “bilgisayar programlama, danışmanlık ve ilgili faaliyetler” (23 adet) ve (ii) “elektrik enerjisinin üretimi, iletimi ve dağıtımı” (13 adet) alanlarında gerçekleşmiştir.[2] 2024 yılında, en yüksek Türkiye İşlem değeri ise “mağazalar, tezgâhlar ve pazar yerleri dışında yapılan perakende ticaret” alanında gerçekleşmiştir. 2023 yılında, en yüksek işlem değeri olan Türkiye İşlemi ise “hayvansal üretim” alanında gerçekleşmiştir.
- Özelleştirmeler: 2024 yılında Kurul “elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı”, “kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor”, sektörlerini ve“ imalat” sektörünün muhtelif alt kollarını ilgilendiren 6 özelleştirmeyi karara bağlamıştır.
- Taahhütler & Nihai İncelemeler: Kurul 2024 yılında iki yoğunlaşmayı nihai inceleme sürecine almıştır.
- İnceleme Süresi: Rapor’da, Kurum’un “son bildirim tarihinden” itibaren bir başvuru hakkında karar vermesi için geçen ortalama takvim günü sayısı 12 olarak belirtilmiştir. 2023 yılında bu süre Kurum tarafından ortalama 13 takvim günü olarak raporlanmıştır. Tamlık adına, “son bildirim tarihi” ifadesi, Kurum’un başvuru hakkındaki bilgi ve belge taleplerine cevapların da tamamlandığı tarih için kullanılmaktadır. Bir başka deyişle, bu veri her ne kadar Kurum’un tamamlanmış/eksiksiz bir başvuru üzerindeki inceleme süresine dair bir öngörü sağlasa da, yoğunlaşma denetimi dosyalarında Kurum’un işlem taraflarına ve/veya üçüncü taraf pazar oyuncularına bir başvuruyu tamamlamak adına sıklıkla yönlendirdiği bilgi taleplerine cevapların tamamlanması için gereken zamanı hesaba katmamakta ve dolayısı ile bir işlemin orijinal ilk bildirim tarihi ile karara bağlanması arasında geçen toplam süreye dair bir indikasyon vermemektedir.
Sonuç olarak Rapor, Kurum’un 2024 yılındaki yoğunlaşma denetimi faaliyetlerini özetlemekte ve bazı istatistiki bilgiler sağlamaktadır. Bu veriler Kurul’un iş yükünü anlamak ve inceleme sürelerine ilişkin çıkarımlar yapmak için kullanılabileceği gibi önceki yıllarla karşılaştırma yapmak ve makroekonomik gelişmelerin Türkiye’deki yoğunlaşma denetimini nasıl etkilediğini yorumlamak için kullanılabilecektir.
[1] Bu işlemlerin 75’inin taraflarının tümü Türkiye kökenlidir.
[2] 2023 yılında, her iki alanda da 11’er adet Türkiye İşlemi gerçekleşmiştir.
